دست‌کم دو پناه‌جو کشته شدند؛ چرا کمپ پناه‌جویان ساموس سوخت؟

دوشنبه شب، ۱۴ اکتبر، چادرهای پناه‌جویان در کمپ «وادی» جزیره «ساموس» یونان طعمه دعوای ملیتی میان پناه‌جویان شد. چندین نفر در این حادثه جان خود را از دست دادند و آتش، چادرها و کانکس‌هایی که تنها سرپناه آن‌ها بودند را از بین برد. دست‌کم دو پناه‌جو در این درگیری‌ها کشته و حالا هزاران نفر در جنگل‌های اطراف کمپ، بی‌جا و مکان‌تر از قبل شده‌اند.

دعوا از صبح سر صف صبحانه شروع شده بود: «چند نفر از افغانستانی‌ها از تپه پایین آمدند و دو نفر از سوری‌ها را با چاقو کشتند. خبر که میان پناه‌جویان پخش شد، صدای الله‌اکبر آمد و پناه‌جویان سوری از بالای کوه بقیه عرب‌ها را برای عملیات انتقام دعوت می‌کردند. اول ۱۰ نفر بودند اما وقتی به پایین رسیدند، تعدادشان از ۵۰۰ نفر هم بیشتر شده بود. شروع کردند با چوب و سنگ و نارنجک‌های دست‌ساز، خیمه‌ها را تخریب کردند و آتش زدند. تمام چادرهایی که ساکنان‌شان به ویژه افغانستانی بودند، سوختند. گازهای پیک‌نیکی هم منفجر شدند و نصف جنگل آتش گرفت. کانکس‌ها و چادرهای بچه‌های زیر سن هم از بین رفتند. خیلی از این بچه‌ها مصدوم شدند و الان در بیمارستان هستند.»

کمپ «وادی» در جزیره ساموس یونان ظرفیت پذیرش ۶۵۰ پناه‌جو را دارد اما در حال حاضر دست‌کم هفت‌هزار مهاجر در آن زندگی می‌کنند. این در حالی ا‌ست که به گفته مقامات یونان در ماه‌های اخیر روند ورود پناه‌جویان به جزایر این کشور افزایش داشته است. این کمپ نزدیک به ۳۰ کانکس دارد که هرکدام چندصد نفر را در خود جای داده‌اند اما هزاران نفر در چادرها به سر می‌برند. آن‌هایی که پولی در بساط دارند، می‌توانند چوب و گونی تهیه کنند تا سرپناهی برای خود بسازند. پناه‌جویانی هم که نمی‌توانند هزینه کنند، چادرهای مسافرتی دریافت می‌کنند که در فصل سرما، به هیچ‌وجه امن و مناسب نیست.

«علی» یکی از پناه‌جویان ایرانی است که دو ماه گذشته را به همراه خانواده‌اش در این کمپ به سر برده است: «وقتی آتش‌سوزی شروع شد، بچه‌ام را از ترس بغل کردم و همسر و دیگر افراد خانواده‌ام را صدا زدم که از درگیری‌ها و آتش‌سوزی دور شویم. تا می‌خواستیم داخل خیمه‌ خود شویم، گروهی از عرب‌ها جلوی ما درآمدند. می‌خواستند به سمت ‌ما حمله کنند که سوری‌هایی که ما را می‌شناختند، با برداشتن چوب، مقابل آن‌ها ایستادند و گفتند که ما خانواده هستیم. برای همین ما را رها کردند.»

در میان پناه‌جویان، خبر کشته شدن ده‌‌ها پناه‌جو در این درگیری و آتش‌سوزی پیچیده است. آمار رسمی مثل دیگر خبرهای این‌چنینی منتشر نشده اما فیلمی در اختیار «ایران‌وایر» قرار گرفته است که نشان می‌دهد دست‌کم دو پناه‌جو در واقعه دوشنبه‌ شب جان خود را از دست داده‌اند. پیکرهای آن‌ها غرق خون، گوشه‌‌ای از کمپ رها شده و عده‌ای از پناه‌جویان گرداگرد آن ایستاده‌اند.

یکی از پناه‌جویان ایرانی که این فیلم را به ما رسانده است، می‌گوید این پناه‌جویان، ره‌گذران عادی بودند که در درگیری هیچ نقشی نداشتند: «این‌ها ره‌گذر بودند. درگیری‌ گروهی بود بین ۱۵۰ یا ۲۰۰ نفر. احتمالا از این دو نفر پرسیده‌اند که سوری هستی یا عراقی؟ آن‌ها هم تایید کرده‌ و افغانستانی‌ها هم آن‌ها را کشته‌اند.»

جمعی از پناه‌جویان ایرانی ساکن این کمپ می‌گویند پناه‌جویان سوری تهدید کرده‌اند که امشب، یعنی سه‌شنبه شب هم عملیات آن‌ها ادامه خواهد داشت و شمار بیشتری از چادرها را تخریب خواهند کرد. گروهی از پناه‌جویان این خبر را به پلیس رسانده‌اند و ماموران تامین امنیت کمپ به داخل کانکس‌ها و چادرهای پناه‌جویان رفته‌اند تا محل زندگی آن‌ها را بازرسی کنند. معمولا در این بازرسی‌ها، سلاح‌های گرم یا سرد پناه‌جویان ضبط می‌شود.

پناه‌جویانی که راوی واقعه دوشنبه شب بودند، می‌گویند جمعیت پناه‌جویان عرب بالای ۵۰۰ نفر بود و دست‌کم ۲۵۰ پناه‌جوی افغانستانی مقابل خود داشتند: «با آغاز درگیری، مامورها درهای کمپ را به روی پناه‌جویان بستند. حتی وقتی کمپ آتش گرفته بود هم درها را باز نمی‌کردند. پناه‌جویان بالاخره توانستند درهای کمپ را بشکنند و از آن خارج شوند. تا الان هم هیچ سامان‌دهی انجام نشده است و کسانی که جا و سرپناه‌ خود را از دست داده‌اند، در جنگل‌های اطراف پراکنده شده‌اند.»

علی می‌گوید:‌ «در این کمپ نزدیک به دو هزار پناه‌جوی زیر سن زندگی می‌کنند که بیشتر آن‌ها افغانستانی هستند. ایرانی‌ها از همه گروه‌ها کمترند. ما حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر هستیم. معمولا ایرانی‌ها نمی‌توانند این شرایط را تحمل کنند و به هر قیمتی هست، از این کمپ‌ها می‌روند. برای همین، تعداد ما همیشه کمتر از بقیه ملیت‌ها است. من با خانواده هستم و برادرم مجرد است. به خاطر او نمی‌توانیم برویم. یونان به مجردها آزادی نمی‌دهد و اگر به آتن هم بروند، باز هم آن‌ها را به جزیره برمی‌گردانند.»

به گفته علی، زمانی‌که او و خانواده‌اش قدم به این کمپ گذاشتند، ماموران ثبت نام پناه‌جویان به آن‌ها گفته بودند که امکاناتی در اختیارشان قرار نخواهد گرفت: «از روز اول به ما گفتند ظرفیت پر است و جای خالی ندارند. گفتند هر اتفاقی برای خودتان و خانواده‌‌تان بیفتد، به ما ربطی ندارد. حتی گفتند برای بیماری‌ هم کاری نمی‌توانند بکنند. همین الان بدن بسیاری از کودکان به خاطر گزیدگی پشه زخم و عفونت کرده است اما هیچ رسیدگی نمی‌کنند و می‌گویند مواظب باشید پشه نیش‌تان نزند!»

حالا هزاران کودک و پناه‌جو در این جزیره، تنها سرپناه‌های خود را هم از دست داده‌اند و چوب‌های سوخته و بوی خاکستر، روزمرگی دنیای پناه‌جویان شده است. امنیت جانی آن‌ها نه در قایق‌های قاچاق‌چیان تامین می‌شود و نه در کمپ‌هایی که سران اروپا برایشان در نظر گرفته‌اند. هزاران هزار انسان کوله به پشت، در سفری هستند که تمامی این خطرات و خشونت‌ها مقابل چشمان کودکان‌شان اتفاق می‌افتد و سیاست‌مداران قرار است سرنوشت آن‌ها را تعیین کنند.

علی با عجله می‌گوید: «پلیس‌ها ریختند داخل کانکس‌ها، باید برویم. با پوتین روی وسایل‌مان رفتند. قفل‌ها را شکستند و برای بازرسی داخل شدند. خبردار شده‌اند که امشب هم درگیری دیگری در راه است. باید بروم. با هم در تماس هستیم. وضعیت کمپ و درگیری‌ها را خبر می‌دهم...»
تماس ما میان سر و صدای پناه‌جویان و اعتراض‌های آن‌ها قطع می‌شود.

 

شما هم می‌توانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسوولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کرده‌اند و یا مرتکب خلاف شده‌اند شکایت دارید، لطفا شکایت‌های خود را با بخش حقوقی ایران‌وایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: [email protected]

مطالب مرتبط:

آتش‌سوزی در کمپ پناه‌جویان؛ ادامه شرایط اسفبار در یونان

آتش‌سوزی در کمپ پر ازدحام «موریا» جزیره «لس‌بوس»؛ مرگ چندین پناهجو

موریا، سه روز بعد از آتش‌سوزی؛ بمبی آماده انفجار