«نایجل شورت»، نایب‌رئیس «فدراسیون بین‌المللی شطرنج»، اعلام کرده است که در پی عدم پایبندی «فدراسیون شطرنج ایران» به تعهدات و اساسنامه این فدراسیون و «کمیته بین‌المللی المپیک»، پیش‌نویس «جرایم» ایران در این رشته ورزشی را ارائه و آماده تصویب کرده است.
آن‌چه فدراسیون جهانی شطرنج را مجاب می‌کند که با طرح نایب‌رئیس بریتانیایی‌اش همراه شود، سابقه‌ای سیاه در کارنامه این فدراسیون ملی و البته ورزش سیاست‌زده ایران است.
اسنادی که فدراسیون بین‌المللی شطرنج بررسی خواهد کرد نیز در دسترس آن‌هاست؛ تحت فشار قرار دادن شطرنج‌بازهای ایرانی برای عدم مبارزه با حریفان اسرائیلی، مهاجرت گسترده شطرنج‌بازهای ایرانی به دلیل دخالت آشکار سیاست در امور این فدراسیون داخلی و اعتراف شطرنج‌بازهای ایرانی به اعمال فشار از سوی دستگاه‌های امنیتی.
اما نایجل شورت، کسی که این طرح را در «فیده» (FIDE) مطرح کرده است، کیست و چه‌قدر قدرت دارد؟
***
نایجل شورت را انگلیسی‌ها به عنوان بهترین شطرنج‌باز انگلستان در قرن بیستم می‌شناسند. سال ۱۹۸۴ وقتی فقط ۱۹ سال سن داشت به درجه استاد بزرگی رسید و دو سال مقام سوم برترین شطرنج‌باز جهان را در دست داشت. او در رده‌بندی کلی شطرنج‌بازهای جهان (تا نوامبر سال ۲۰۲۰ میلادی) در رده ۴۹ جهان قرار دارد.
او در تورنمنت‌های مختلف جهانی شطرنج که در ۲۹ کشور دنیا برگزار شده، به مقام قهرمانی رسیده است.
گرایش‌های ذهنی‌اش بیشتر به سمت حفاظت از محیط زیست و حقوق زنان می‌رود. سال ۲۰۰۴ وقتی برای رقابت‌های جهانی به «جبل‌الطارق» رفت، اطلاعات عمومی‌اش در مورد سیاست، جغرافیا، تاریخچه سیاسی اسپانیا و بریتانیا و حتی محیط زیست را در گفت‌وگویی با مجله خبری شطرنج به رخ کشید.
او پیش از آن که نایب‌رئیس فدراسیون بین‌المللی شود، در کنار رقابت با بزرگانی مانند «گری کاسپاروف»، ستون‌نویس، محقق و مربی شطرنج نیز محسوب می‌شد.
نایجل شورت، حریف همیشگی گری کاسپاروف روس، از یک جا با ایران پیوند خورد.
سال ۱۳۸۱ به تهران آمد تا با «احسان قائم‌مقامی»، بهترین شطرنج‌باز آن روزهای ایران، مبارزه کند. در بدو ورودش جمله‌ای سنگین به زبان آورد: «یکی از اهداف اصلی‌ام از برگزاری این مسابقه، شکل‌گیری روابط سیاسی و اجتماعی ایران و انگلیس است.»
او ۶ بار با احسان قائم‌مقامی مبارزه کرد، چهار بار پیروز شد و دو بار شکست خورد تا در نهایت جایزه ۵ هزار دلاری آن مسابقه را ببرد و به بریتانیا برگردد.
رفت، اما پنج سال بعد بازگشت. طی آن سال‌ها مقالاتی از نایجل شورت در تمجید شطرنج ایران در رسانه‌هایی مانند «ساندی تایمز»، «دیلی تلگراف» و «دیلی میل» به چاپ رسیده بود. پس طبیعی به نظر می‌رسید که ورزش ایران دوباره برایش فرش قرمز پهن کند. سال ۱۳۸۶ نایجل شورت سرمربی تیم ملی شطرنج ایران می‌شود.
چهره‌های سرشناسی مانند «احسان قائم‌مقامی»، «الشن مرادی»، «شادی پریدر»، «آتوسا پورکاشیان»، و «میترا حجازی‌‌پور» شاگردان او بودند.
سال ۱۳۹۱ هم بار دیگر برای رقابت دو جانبه مقابل شاگرد سابقش احسان قائم‌مقامی به تهران دعوت شد، همان‌طور که سال ۱۳۹۳ هم برای شرکت در رقابت‌های بین‌المللی «جام ستارگان» به ایران آمد.
تا این که مهر سال ۱۳۹۵ «نازی پاکیزده»، شطرنج باز گرجستانی-آمریکایی، در مصاحبه با روزنامه «تلگراف» به دلیل حجاب اجباری در ایران خواستار تحریم مسابقات جهانی شطرنج در ایران شد. همان زمان، عده‌ای از مخالفان حجاب اجباری پشت سرش صف کشیدند و از خواسته او دفاع کردند. گروهی اما مقابل این تصمیم ایستاده‌‌اند و تحریم مسابقات را به ضرر ورزشکاران زن ایرانی می‌دانند.
نایجل شورت یکی از موافقان این طرح بود. او بدون تعارف، در متنی در نکوهش حجاب اجباری برای زنان شطرنج‌باز در ایران، چنین نوشت:
«میزبانی مسابقات قهرمانی جهان زنان در سال ۲۰۱۷ به ایران داده شد. زنان مجبورند در ایران حجاب اسلامی داشته باشند که این مسئله مسخره کردن آیین‌نامه فیده درباره ممنوعیت تبعیض جنسیتی و مذهبی است. با وجود اعتراض گسترده جهانیان و محکومیت اعطای میزبانی به ایران، فیده قرارداد مسابقات را با ایران امضا کرد. نگرش مسئولان حکومتی در ایران نسبت به حجاب همانند نگرش آلمانی‌ها به دیوار برلین است. آن‌ها معتقدند اگر کوچک‌ترین آزادی‌ای داده شود کل عمارت پوسیده و فاسدشان فرو می‌ریزد. همه بازیکنان باید به زور و بر خلاف خواست‌شان حجاب داشته باشند؛ بله همه بازیکنان. شبح حجاب در راه است. بازیکنان باید مانند پیاده شطرنج قربانی شوند تا اهداف اقتصادی رئیس فیده تامین شود.»
ورزش ایران اما یک متملق می‌خواست. زمانی که مایکل شورت در توصیف استعدادهای ایران در رسانه‌های انگلیسی‌زبان می‌نوشت، مدیران ایرانی او را برای سرمربی‌گری تیم ملی دعوت کردند، اما وقتی بحث انتقاد از حجاب اجباری پیش آمد، نه تنها گویش، که حتی رفتار هم تغییر کرد.
۲۵دی۱۳۹۵ «خبرگزاری ایسنا» در گزارشی انتقادی، نایجل شورت را یک «ضدایرانی» معرفی کرد که زیر پایش «فرش قرمز» پهن کرده‌اند. اشاره خبرگزاری ایسنا به دعوت دوباره از این شطرنج‌باز نامدار بریتانیایی برای حضور در رقابت‌های بین‌المللی انزلی بود.
ایسنا، در بخشی از متن خود نایجل شورت را «نمک‌خورده و نمکدان‌شکسته» معرفی کرد.
همان روز «خبرگزاری میزان»، وابسته به قوه قضاییه از قول «مهرداد پهلوان‌زاده»، رئیس وقت فدراسیون شطرنج ایران، نوشت: «حضور نایجل شورت در ایران ثابت می‌کند که او به حرف‌هایی که زده است اعتقادی ندارد و این به سود ما خواهد بود.»
نایجل شورت ۳۰ دی ماه همان سال برای آخرین بار به ایران آمد و از آخرین سفرش به ایران و شهر انزلی این جمله به یادگار مانده است: «خیلی خسته‌ام و روزانه مسافت دو ساعت از هتل به محل مسابقات را طی می‌کنم. اگر جوان و باانرژی باشید برای شما عادی است. اما من خسته می‌شوم.»
حالا نایجل شورت، سرمربی سابق تیم ملی شطرنج ایران و مردی که نقش غیر قابل انکاری در رشد و استعدادیابی شطرنج‌بازهای ایرانی داشت، نایب‌رئیس و طراح «جریمه» شطرنج ایران است.
فدراسیون بین‌المللی شطرنج اعلام کرده است که دست‌کم به ۱۲ نشانه مستند از تلاش‌های دولت و حکومت ایران برای ممانعت از مبارزه شطرنج‌بازهای ایرانی و اسرائیلی دست یافته است.
همچنین سال ۱۳۹۸ «آرکادی دوورکوویچف»، رئیس فدراسیون جهانی شطرنج، خطاب به فدراسیون ایران نوشته بود که «در صورت عدم توجه به اخطارهای قانونی فیده، انتظار تعلیق یا تحریم را داشته باشند.»
«آرکادی دوورکوویچ» به فدراسیون هشدار داده بود که طفره رفتن از رقابت با ورزشکاران اسرائیلی «مصداق بارز تبعیض در ورزش» است و اگر چنین رفتاری ادامه داشته باشد، او «نمی‌تواند مانع از تعلیق فدراسیون شطرنج ایران» شود.
نایجل شورت هم به صورت رسمی با وب‌سایت «شطرنج ۲۴» مصاحبه‌ای انجام داده و گفته است: «در حال افزایش فشار بر ایران برای پیروی از قانون هستیم و در صورت عدم موافقت، فدراسیون ایران عواقب آن را خواهد دید.»
او همچنین به «بی‌بی‌سی» گفته است: «ما آخرین اخطار را در این پیش‌نویس برای مقامات ورزش ایران پیش‌بینی کردیم و هدف ما تغییر رویه فدراسیون شطرنج ایران است.» او تاکید کرده است که اسرائیل هیچ تلاش یا لابی‌ای برای تعلیق شطرنج ایران انجام نداده است و این تصمیم فیده سیاسی نیست.
تعلیق شطرنج جایی برای ورزش ایران اهمیت پیدا می‌کند که بشنویم قرار است این رشته ورزشی از سال ۲۰۲۴ و به مناسبت ۱۰۰ سالگی تاسیس فدراسیون بین‌المللی آن وارد رقابت‌های المپیک شود.
نایجل شورت را با این توییت خطاب به «دونالد ترامپ» که سه روز پیش منتشر شده است، بهتر بشناسیم: «جناب ترامپ عزیز؛ شما یک مادر اسکاتلندی دارید (اشاره به بریتانیایی بودن خودش.) مطابق بهترین سنت‌‌‌های انگلستان، بیاموزید که شکست را بپذیرید. دست بدهید، خودتان را روی تخت بیاندازید و گریه کنید؛ هیچ‌کس بازنده دردکشیده را دوست ندارد.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر