اولین دستاورد بودجه دولت رئیسی در ورزش؛ ورزش ایران تعلیق می‌شود؟

«رضا صالحی‌امیری»، رییس کمیته ملی المپیک ایران، از خطر «حساسیت مضاعف» و «واکنش سریع» کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) خبر داده است. آقای صالحی‌امیری امروز (چهارشنبه) در کنفرانس خبری که در حضور نمایندگان رسانه‌ها برگزار کرد، نگرانی‌ خود را بابت تصمیم جدید دولت مبنی بر «ادغام بودجه» وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک اعلام کرد.

دولت «ابراهیم رئیسی» در لایحه بودجه ۱۴۰۱، بودجه وزارتخانه ورزش و جوانان و کمیته ملی المپیک را با هم ادغام کرده است؛ اتفاقی که می‌تواند بیش از همیشه ورزش ایران را در معرض تهدیدهای کمیته بین‌المللی المپیک قرار دهد.

هم‌زمان، کمیته بین‌المللی المپیک، در نامه‌هایی رسمی خطاب به «حمید سجادی» وزیر ورزش و جوانان و رضا صالحی‌امیری رییس کمیته ملی المپیک ایران، از این دو خواسته است هرچه سریع‌تر خود را جهت پاسخ‌گویی به برخی ابهامات پیرامون «دخالت سیاست در امور ورزش» به سویيس برسانند.

***

 سهم ورزش ایران در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ چه‌قدر است؟

خبرگزاری «ایرنا» ۲۱ آذر در بررسی سهم ورزش ایران در بودجه سال ۱۴۰۱ خورشیدی که توسط ابراهیم رئیسی به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده بود، «بودجه جاری» وزارت ورزش و جوانان در بخش «مصارف عمومی» این وزارتخانه را یک هزار و ۵۲۶ میلیارد و ۳۳۶ میلیون تومان و «بودجه عمرانی» این وزارتخانه در بخش مصارف عمومی در سال ۱۴۰۱ را معادل یک هزار و ۵۱۷ میلیارد و ۷۹۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برآورد کرد.

همچنین بودجه جاری این وزارتخانه در بخش «مصارف اختصاصی» در سال آینده نیز معادل ۸۰ میلیارد تومان برآورد شده بود.

ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت جمهوری اسلامی تاکید کرده بود که در این لایحه «برخلاف ادوار گذشته»، ردیف بودجه‌های کمیته‌های ملی المپیک و پارالمپیک به چشم نخورده و بودجه این دو بخش «زیر مجموعه بودجه وزارت ورزش» قرار گرفته است.

بودجه اختصاصی کمیته ملی المپیک در سال ۱۴۰۰ مبلغی معادل ۱۶۷ میلیارد تومان و همچنین بودجه کمیته پارالمپیک نیز مبلغ ۷۱ میلیارد تومان بود که به صورت مستقیم از خزانه دولت به حساب این دو نهاد واریز می‌شد.

چرا ادغام بودجه کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش دردسرساز شده است؟

کمیته ملی المپیک و کمیته پارالمپیک هر کشور، براساس دستورالعمل کمیته بین‌المللی المپیک و همچنین اساس‌نامه‌های این دو کمیته، مستقل، غیردولتی و به صورت NGO ثبت و اداره می‌شوند. طبق دستور کمیته بین‌المللی المپیک، بودجه این نهادها باید از بودجه وزارت ورزش یا هر نهاد دیگری که زیرمجموعه دولت، وظیفه رسیدگی به امور ورزش با نگاه دولتی را دارند، جدا باشد.

۲۶ آذر «احمد راستینه»، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با طرح دولت برای ادغام بودجه وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک ایران مخالفت کرد و به عنوان تنها صدای مخالف گفت: «معتقدیم برخی ردیف‌های بودجه مثل بودجه کمیته ملی المپیک و پارالمپیک باید مستقل بماند.»

او اشاره‌ای به حساسیت‌های احتمالی کمیته بین‌المللی المپیک روی تحت سلطه گرفتن کامل ورزش از سوی دولت نکرد، اما گفته بود: «ضرورت‌هایی برای تفکیک این دو بودجه وجود دارد که امیدواریم دولت این موضوع را رعایت کند.»

هم‌زمان اما حمید سجادی، وزیر ورزش و جوانان دولت ابراهیم رئیسی، احتمال بروز هرگونه مشکل یا مانعی برای یکسان شدن بودجه کمیته ملی المپیک و وزارت تحت امر خود را رد کرد و مدعی شده بود اختصاص این بودجه از سوی دولت، خلاف مقررات بین‌المللی نیست.

رضا صالحی امیری امروز در واکنش به صحبت‌های مطرح شده گفته است: «من نامه‌ای نوشتم و همه موارد را تذکر دادم، اما متاسفانه دوستان سواد اداری ندارند و فقط اظهار نظر می‌کنند.»

رییس کمیته ملی المپیک ایران، می‌گوید دولت ایران به او گفته که دلیل ادغام بودجه این نهاد غیردولتی با وزارت ورزش و جوانان بالا رفتن «نظارت» است: «من به آقایان گفتم، از روز اول هم نماینده بازرسی و هم نماینده دیوان محاسبات در کمیته استقرار داشتند. اگر شما نظارت تخصصی می‌خواهید که باید بگویم کمیته ملی المپیک در هر کشوری، خودش بزرگترین مرجع تخصصی نظارت روی فعالیت‌های قهرمانی است و این موضوع در منشور و اساس‌نامه قید شده. دوستان اصرار دارند که اظهارنظر غیرکارشناسی بکنند. من پیشنهاد می‌دهم که یک بار اساس‌نامه کمیته را مطالعه کنید.»

رضا صالحی امیر تاکید کرده است که در صورت اصلاح نشدن موضوع تفکیک بودجه کمیته ملی المپیک از وزارت ورزش و جوانان، هرگونه مسئولیتی متوجه «تصمیم‌گیرندگان» خواهد بود.

آیا کمیته ملی المپیک تا کنون به دلیل دخالت سیاست در ورزش جایی را تعلیق کرده است؟

پیش از این کمیته بین‌المللی المپیک، ورزش کویت را به دلیل دخالت‌های مکرر سیاست در ورزش، دستخوش تعلیق و محرومیت کرده بود.

نخستین‌بار دی‌ماه سال ۱۳۸۸ هيات اجرايی كميته بين‌المللی المپيک تصميم به تعليق تمامیت ورزش كويت گرفت. دليل اين تعليق دخالت‌های سیاسی دولت در ورزش كويت اعلام شد.

پس از آن تا سال ۱۳۹۴ ورزش کویت دو بار برای راستی‌آزمایی در زمینه رفع ابهامات، رفع تعلیق و باز هم به دلیل رعایت نکردن اصول منشور المپیک در جدایی سیاست از ورزش، به حالت تعلیق درآمد.

سال ۱۳۹۴ پارلمان کویت قانونی را تصویب کرد که براساس آن، اساس‌نامه‌های کمیته ملی المپیک و فدراسیون فوتبال این کشور باید زیر نظر و براساس خواست نمایندگان مجلس کویت نگارش می‌شد. به عبارتی نهادهایی مانند کمیته ملی المپیک و فدراسیون فوتبال این کشور، ماهیت خود را از دست دادند.

این بار کمیته بین‌المللی المپیک به صورت فوری کلیت ورزش کویت را تعلیق کرد؛ نه جام جهانی فوتبال، نه جام ملت‌ها، نه لیگ قهرمانان و نه حتی رقابت‌های المپیک ریو. این بزرگ‌ترین ممنوعیت تاریخ ورزش جهان برای یک کشور بود.  

مقامات دولتی کویت در رفتاری تلافی‌‌جویانه، در سال ۲۰۱۶ تمامی نهادهای ورزشی، از جمله کمیته ملی المپیک این کشور را منحل و «ارگان‌های موقت» را جانشین آن‌ها کردند. کمیته بین‌المللی المپیک و فدراسیون‌های جهانی از جمله فیفا، رسما اعلام کردند که چنین نهادهایی را به رسمیت نمی‌شناسند.

رضا صالحی امیری رییس کمیته ملی المپیک ایران که پیش از این و در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ خورشیدی، از نیروهای وزارت اطلاعات بود و با نام سازمانی «سیدرضا فلاح» در وزارت اطلاعات شناخته می‌شد، امروز در جمع خبرنگاران، یک «گرای» ویژه هم به کمیته بین‌المللی المپیک برای حساسیت‌ بیشتر روی ورزش ایران داده است.

او در پاسخ به این سوال که کمیته ملی المپیک چه نقشی در تغییر یا اصلاح اساس‌نامه‌ فدراسیون‌های ورزشی ایران داشته یا دارد، گفت: «در خصوص اساسنامه فدراسیون‌ها نه دخیل بودیم و نه مطلع. ما دو سال قبل هم نامه‌ای به علی لاریجانی (رییس پیشین مجلس) نوشتیم و گفتیم تصمیماتی در اساس‌نامه گرفته شود که مغایر با منشور باشد، تبعاتی برای ما خواهد داشت.»

کنفرانس خبری رضا صالحی امیری که تنها نیروی باقی‌مانده دولت «حسن روحانی» در بدنه ورزش ایران است، می‌تواند کمیته بین‌المللی المپیک را از دو موضوع مطلع کند؛ از دست رفتن استقلال مالی کمیته ملی المپیک ایران و دخالت دولت و نهادهای دولتی در اساس‌نامه فدراسیون‌های ورزشی.

هر دو موضوع، قابلیت تعلیق ایران را خواهد داشت. به این موارد می‌توان ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه‌ها، ممنوعیت مبارزه ورزشکاران ایرانی و اسراییلی و دولتی ماندن باشگاه‌های ورزشی ایران را هم افزود.

مطالب مرتبط:

سایه مستدام غول تعلیق بر سر ورزش ایران؛ کدام استقلال؟

فدراسیون ایران تعلیق را تکذیب کرد؛ در جلسه جردن چه گذشت؟

حکم خامنه‌ای، ورزش ایران را تعلیق می‌کند؟

آنچه باید در مورد تعلیق و تشکیل کمیته انتقالی از سوی فیفا بدانیم