گزارش یک نظرسنجی: توضیحات محمدجواد ظریف و واکنش دلواپسان

حمید رسایی، نماینده تندروی مجلس ایران، سه شنبه، چند ساعت بعد از پایان سخنرانی مفصل محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران که به مجلس رفته بود تا نمایندگان منتقد توافق وین را قانع کند، در صفحه اینستاگرامش نوشت: " گزارش امروز ظریف و صالحی هیچ نکته تازه ای نداشت. گزارش آقایان را که گوش می دادم، یاد کسی افتادم که وقتي در دعوا کتک خورده بود، رفت بالای پشت بام خانه اش و از آنجا برای ضاربش رجز خواند!"

این نمونه علنی به خوبی نشان می دهد تلاش های معطوف به اقناع دلواپسان توافق هسته ای، کمترین نتیجه ای در برنداشته است. اما آیا همه اصولگرایان تندرو و همفکران رسایی چنین فکر می کنند؟ سوال دقیق تر اینکه کوشش های محمدجواد ظریف برای قانع کردن آنها را چگونه می توان ارزیابی کرد؟ ما این سوال را در آخرین نظرسنجی ایران وایر از مخاطبان بخش فارسی پرسیدیم.

گزینه اول این بود: "بی فایده است. منتقدان توافق مرزبندی سیاسی و غرض های دیگری دارند، توافق هسته ای بهانه است." این گزینه 38.7 درصد رای آورده است. در تحلیل های رسانه های اصلاح طلب در داخل ایران نیز چنین نظری پر رنگ است. از همین منظر، آنها اعتقاد دارند منتقدان ظریف پس از توافق نیز دنبال گزاره های تازه ای برای تداوم چالش خواهند یافت.

دومین گزینه این بود: "لازم است، منتقدان توافق انتقادات بجایی دارند که باید پاسخ داده شود." این گزینه 7.7 درصد رای آورده است. رای اندک به این گزینه، نشان دهنده گرایش منفی قوی رای دهندگان به رفتار سیاسی تندروهای موسوم به دلواپسان است.

سومین گزینه این بود: "نمایشی است. اختلاف قابل توجهی وجود ندارد و جمهوری اسلامی توافق را پذیرفته است." این گزینه 52.3 درصد رای آورده است. این گزینه به نوعی تلاش های ظریف را بیهوده می داند و اگر آن را با گزینه اول جمع بزنیم، یعنی 91 درصد شرکت کنندگان در نظرسنجی ایران وایر توضیحات ظریف را لازم و یا واجد اهمیت خاصی نمی دانند. 1.3 درصد هم به گزینه هیچکدام رای داده اند.

نکته جالب اما این است که علیرغم اینکه 91 درصد شرکت کنندگان در نظرسنجی توضیحات ظریف را لازم و یا مهم ندانسته اند، تنها 7.7 درصدشان هم دغدغه های دلواپسان را بجا دانسته اند. این امر نشان دهنده نوعی نگاه منفی در میان شرکت کنندگان به دو طرف ماجراست.

اما در کامنت های مربوط به این مطلب، دو کامنت مرتبط با گزینه سوم وجود دارد. اولی نوشته است: "در پرونده هسته ای مسئول و تصمیم گیر اصلی ولی فقیه و سپاه است، ظریف تنها مامور اجرایی است، دلیل هم این است که خامنه ای بعدها تیم روحانی و ظریف را مسئول عقب نشینی معرفی کند." و دومی توضیح داده: "حکومت فاشیستی اسلامی چه در داخل و چه در خارج با بازی پلیس خوب و بد کارش رو جلو برده،این اختلافات فقط بر سر چگونگی غارت ایران هست وگرنه چه دلواپس چه غیر از اون در غارت این سرزمین با هم یکدل و همنوا هستند."

ادبیات کامنت ها به خوبی نشان می دهد که نویسندگان دارای عقاید خاصی درباره جمهوری اسلامی و تحلیل مسائل سیاسی هستند و همچنین روشن است که نتیجه نظرسنجی را نمی توان به جامعه ایران تعمیم داد ولی حداقل می توان گفت تفکراتی انتقادی وجود دارند که محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران را یک مامور می دانند که قرار است نقش پلیس خوب را برای جمهوری اسلامی بازی کند.

نکته قابل توجه اینکه در ادبیات دلواپسان یا تندروهای داخلی نیز این تفکر وجود دارد که محمدجواد ظریف مامور کشورهای غربی است و در نهایت در مسیری پیش می رود که افکار او را پیاده کند.

تنوع تصویرهای موجود از یک دیپلمات در افکار عمومی به خودی خود عجیب و یا تازه نیست، یکی از