عدم پیشرفت مذاکرات هسته ای و دلواپسی دوجانبه

اعلام عدم پیشرفت محسوس در دور چهارم مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 با واکنش های متفاوتی در داخل و خارج از ایران مواجه شده است.

همانگونه که انتظار می رفت، طرفین یکدیگر را متهم کرده اند که مقصر بن بست فعلی هستند. مقامات غربی فعال در متن و حاشیه مذاکرات می گویند ایران انعطاف پذیری لازم را ندارد و باید تصمیمات سختی بگیرد، مقامات ایرانی هم می گویند غرب زیاده خواه است و نمی تواند تصمیمات سخت بگیرد.

خارج از گود مذاکرات، در ایران موج اظهارنظرها پیرامون این مشکل شروع شده است. خبرگزاری ایسنا، رسانه نزدیک به دولت روحانی و خبرگزاری دولتی ایرنا دیروز و امروز مصاحبه های متعددی از نمایندگان مجلس و چهره های سیاسی منتشر کرده که خواستار حمایت از تیم مذاکره کننده ایرانی شده اند.

عدم پیشرفت در مذاکرات می تواند تیم هسته ای دولت روحانی را در داخل ایران در موضع ضعف قرار دهد و این موضع اصولگرایان که گفته بودند غرب زیاده خواه و غیرقابل اعتماد است را تقویت کند.

در همین زمینه، سید حسین نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ایران به خبرگزاری ایسنا گفته است: "همانطور که مقام معظم رهبری قبل از مذاکرات این پیش‌بینی را داشتند که آنها عهدشکن، خودبرتربین و زیاده‌خواه هستند، ما می‌دانستیم مطالباتی را مطرح می‌کنند که خارج از منافع ملی، خطوط قرمز نظام و موضوع هسته‌ای است."

وی همچنین در گفت و گو با خبرگزاری مهر با اعلام اینکه ظریف پس از بازگشت به ایران به مجلس خواهد رفت تا درباره جزئیات مذاکرت با نمایندگان سخن بگوید، آینده مذاکرات را منفی ترسیم کرده است: "از این به بعد در جریان روند مذاکرات شاهد اختلافات بیشتری هستیم و فاصله بین دو طرف زیاد می شود که ممکن است روند آینده مذاکرات را با کندی همراه کند."

علاالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران هم با تاکید بر اینکه بحث موشکی ایران ربطی به آمریکا ندارد، گفته است: "موشک‌های ایران بزرگتر از آنند که روی میز مذاکره جا بگیرند."

وی که نماینده مجلس در کمیته ویژه مسائل هسته ای شورای عالی امنیت ملی ایران است، تاکید کرد: "آمریکا که در چند سال اخیر با نصب سامانه موشکی خود در برخی از کشورهای همسایه جمهوری اسلامی ایران عملا تهدید کننده امنیت ملی کشورمان شده است نباید این انتظار را داشته باشد که ما در جهت دفاع از تمامیت ارضی و قدرت بازدارندگی خود توان موشکی خودمان را محدود کنیم."

غلامعلی جعفرزاده، نماینده اصولگرای مجلس ایران هم گفته است: "اگر طرف مقابل ما عاقل بود و زیاده‌خواهی نمی‌کرد و به مجموعه حاکمیت ایران احترام می‌گذاشت ما الان شاهد این داستان نبودیم. در هر صورت ایران همواره نشان داده که هر زمانی که مصالح نظام تامین شود آماده مذاکره است."

حسین نجابت، نماینده تندروی مجلس هم با تاکید بر اینکه ایران حاضر به مذاکره درباره برنامه موشکی اش نیست، گفته است: " باید بر روی سه مساله تحقیق و توسعه، تعداد سانتریفیوژها و جدول زمان‌بندی برای رفع تحریم‌ها پافشاری کنیم، اگر برای این سه مولفه نتوانیم تفاهم و توافقی حاصل کنیم هیچ دلیلی برای ادامه بحث وجود ندارد."

محسن رضایی،  محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران هم در گفت‌و‌گو با خبرگزاری تسنیم، درباره مذاکره پیرامون موشک‌های بالستیک و تسلیحات نظامی ایران گفت: موشک‌های بالستیک و به‌طور کلی تجهیزات افزایش توان دفاعی جزو خطوط قرمز است. اعضای تیم مذاکره‌کننده به‌خوبی آگاه هستند که مذاکرات در خصوص موشک‌های بالستیک در هیچ حالتی پذیرفتنی نیست."

سایت ایران هسته ای که توسط چهره های رسانه ای نزدیک به سعید جلیلی، مذاکره کننده پیشین ایران هدایت می شود نیز در گزارشی به خط قرمزهای تیم مذاکره کننده ایران اشاره کرده است: "تحقیق و توسعه قابل مذاکره نیست. تمام تحریم ها باید در توافق نهایی به یکباره (و نه تدریجی) لغو شود. درباره ظرفیت غنی سازی که ایران می تواند در گام نهایی حفظ کند، تنها نیاز ایران ملاک است نه چیز دیگر. ماهیت آب سنگین راکتور اراک باید حفظ شود. در این مذاکرات مطلقا به مباحث دفاعی ایران ورود نخواهد شد."

این سایت تیم هسته ای را تشویق کرده که درباره این خط قرمزها پافشاری کند تا بتواند امتیازهای مهمی از غرب بگیرد.

خبرگزاری مهر گزارش داده که دور بعدی مذاکرات 26 تا 29 خرداد برگزار می شود. اعلام خبر دور بعدی مذاکرات می تواند اندکی از دامنه نگرانی ها پیرامون به نتیجه نرسیدن مذاکرات کنونی بکاهد. از سوی دیگر، با توجه به نتیجه نرسیدن مذاکرات، چهره های تندرو و اصولگرای وابسته به حکومت ایران نیز دلواپسی کمتری دارند. آنها به نتیجه نرسیدن را نتیجه مقاومت در برابر غرب توصیف می کنند.