همکاری نخبگان آلمانی در سرکوب یهودیان و دیگر اقشار در آلمان نازی

منبع: موزه یادبود هولوکاست در ایالات متحده آمریکا، واشنگتن 

 

نخبگان و رهبران مدنی آلمان چقدر در هولوکاست نقش داشتند؟ چه انگیزه‌‌ها و فشارهایی منجر به بروز طیف وسیعی از کنش‌های اجتماعی در آلمانِ آن سال‌ها شد؟ دامنه کنش‌های اجتماعی که از تبعیت از حکومت تا مشارکت در جنایت را در برمی‌گرفت، حقیقتاً تا چه حد گسترده بود؟

 

بررسی این پرسش‌ها به درک چگونگی و چرایی وقوعِ هولوکاست کمک می‌کند. 

 

نقش نخبگان

 

سرکوبِ یهودیان و سایر اقلیت‌ها فقط نتیجه تدابیر و سیاست‌هایی نبود که «آدولف هیتلر» و رهبران افراطی نازی اتخاذ کردند و به‌ اجرا گذاشتند. نازی‌ها طبقاتِ مختلفِ نخبگان را حتی اگر عضو حزب یا مدافع تفکرات آن نبودند، وادار به همکاری و همراهی کردند. از کارمندان دولت گرفته تا وکلا و پزشکان و معلمان و نیروهای پلیس و ارتش، همچنین، تجار و کارآفرینانِ مطرحِ کشور و رهبران روحانی، همگی بخش وسیعی از طیفِ نخبگان جامعه آلمان را تشکیل می‌دادند که فعالانه با نازی‌ها همکاری کردند.

 

اگر اندک بختی وجود داشت، برای این‌که مخالفت با نازی‌ها قوت بگیرد، خطرات نازیسم می‌بایست از همان نخستین روزهای ظهور نازی‌ها و در نخستین مراحلِ حکمرانی‌شان شناخته می‌شد؛ قبل از آن‌که موفق شوند دموکراسی در آلمان را نابود کنند و قدرت را تمام و کمال در اختیار خود بگیرند. اما این اتفاق نیفتاد؛ چرا که برخی از ارزش‌های موجود در بطنِ جامعه‌ آلمان با تعصبات و پیش‌داوری‌های یهودی‌ستیزِ نازی‌ها همپوشانی داشتند، و حقوق یهودیان و حمایت از آنها هرگز از جمله اولویت‌های طیفِ نخبگان جامعه و رهبران مدنی آن نبود؛ طبقه‌ای که می‌توانست روند تحولاتِ اجتماعی آن‌ سال‌های آلمان را تغییر دهد.  

 

آنها چگونه تبعیت کردند؟

 

تبعیت طبقاتِ پیشه‌ور و نخبگان جامعه‌ آلمان از سیاست‌های نازی‌ها ابعاد گوناگونی داشت.

 

نموداری تحت عنوان «قوانین نژادی نورنبرگ»

نموداری تحت عنوان «قوانین نژادی نورنبرگ» (Die Nürnberger Gesetze). بر اساس مقررات جدیدی که در پاییز سال ۱۹۳۵ به اجرا گذاشته شد، یهودیان حقوق شهروندی خود را از دست دادند. دیگر فقط آلمانی‌هایی که «کاملاً» آلمانی بودند، تحت حمایت قوانین این کشور قرار داشتند. این نمودار به منظور کمک به آلمانی‌ها برای درک بهتر این قوانین جدید طراحی شده بود. دایره‌ سفید آلمانی‌های «آریایی» را نشان می‌دهد. دایره سیاه نشانگر یهودیان است و دایره‌های سیاه و سفید نماد «نژادی مخلوط»‌ هستند. در این نمودار، ستون‌هایی نیز طراحی شده که مفاهیمی چون «خون آلمانی» (Deutschbluetiger)، «دورگه‌های درجه اول» (Mischling 1. Grades)، «دورگه‌های درجه دو» (Mischling 2. Grades)، و «یهودیان» (Jude) را توضیح می‌دهند.

تا چه اندازه مقامات دولتی، وکلا و سایر نخبگان در تولید و توسعه، پخش و اجرای این تدابیر نقش داشتند؟

منبع: موزه یادبود هولوکاست در ایالات متحده آمریکا

 

 

 

کارمندان دولت، از مقامات دولتی گرفته تا قضات، کمک می‌کردند تا قوانین یهودی‌ستیز تهیه و اجرا شوند و یهودیان از احقاق حقوق اولیه خود، از امکان امرارِ معاش و حفظ دارایی‌های خود باز می‌مانند. وکلا، قضات، پزشکان و اساتید دانشگاه نقش فعال و مستمری در اخراج یهودیان از این مشاغل داشتند. آنها از طرق مختلف با نازی‌ها همکاری کردند تا سیاست‌های نژادپرستانه رژیم به اجرا گذاشته شود. نیروهای نظامی و پلیس نقشِ حیاتی در تقویت جایگاه و قدرت نازی‌ها، و در سرکوب و قتل‌عامِ یهودیان و سایر اقلیت‌ها ایفا کردند. مدیران بانک‌ها، شرکت‌های بیمه و دیگر موسسات تجاری و صنعتی نیز در سرکوبِ یهودیان فعال بودند. بسیاری از آنها در آن‌چه «آریایی کردن» اقتصادِ آلمان لقب گرفته بود، و در مصادره اموال و دارایی‌های یهودیان، نقش داشتند. آنها در دوران جنگ نیز از افرادی که به کار اجباری گرفته شدند، استفاده کردند. و رهبران کلیسا هم عموما درباره سرکوب یهودیان سکوت اختیار کردند. 

 

چرا آنها تبعیت کردند؟

 

دلایل تبعیت بین حرفه‌ها، حیطه‌ها و کسب و کارهای مختلف متفاوت بود. 

 

از جمله عوامل مشترک می‌توان به هم‌رایی در برخی باورهای مشترک با نازی‌ها، تحت فشار برای تسلیم قدرت حاکم شدن و نگرانی برای حرفه، کسب و کار خود و یا نهاد خود اشاره کرد.  

 

عوامل دیگری نیز وجود داشت؛ از آن جمله سهولتی که به نخبگان و موسسات امکان می‌داد با نازی‌ها همکاری و در جنایات گسترده آنها مشارکت کنند؛ همچنین شیوه‌ها و روش‌های مختلفی که راه را برای خیلی‌ها باز کرد تا حرفه‌ خود را از عقاید و باورهای شخصی‌ خود جدا کنند. 

 

همچنین، در بطنِ جامعه‌ آلمان، درجات مختلفی از تعصب و پیش‌داوری نسبت به یهودیان وجود داشت و در نتیجه این تعصبات بود که حقوق یهودیان و حمایت از آنها هرگز از جمله اولویت‌های طیفِ نخبگان جامعه و رهبران مدنی آن قرار نگرفت؛ طبقه‌ای که می‌توانست، اگر می‌خواست، روند تحولاتِ اجتماعی آن‌ سال‌های آلمان را تغییر دهد.