«چیزی به عقب بر‌نمی‌گردد»، این جمله بخشی از بیانیه دانشجویان دانشگاه هنر بود که در پی اجباری شدن پوشش مقنعه، ۲۴خرداد دست به تحصن زدند. باوجود آنکه حراست و نیروهای امنیتی و اطلاعاتی هرچه در چنته داشتند، از تهدید به استفاده از دوشکا برای بر هم زدن تحصن دانشجویان، تا ضرب‌و‌شتم و بازداشت ده‌ها دانشجو، استفاده کردند، اما به‌نظر می‌رسد مقاومت دانشجویان تاکنون موفق بوده است و فعلا دانشگاه در حال عقب کشیدن از برخی مواضع خود است؛ اگرچه روش‌های برخورد و سرکوب دانشجویان و اساتید حامی آن‌ها هم تغییر کرده است.
این گزارش، ضمن گفت‌و‌گو با دو دانشجو دانشگاه هنر و یک استاد دانشگاه هنر تهران، به بررسی فضای کنونی این دانشگاه بعد از تحصن می‌پردازد. مقاومت دانشجویان دانشگاه هنر ادامه دارد و سیستم سرکوب، تا حذف تصویر زنان و سانسور پوست بدن‌شان هم پیش رفته است.
***
با آغاز موج گسترده نافرمانی‌های مدنی به قانون حجاب اجباری توسط زنان در بسیاری از شهرها، «علی مطهری»، نماینده مجلس شورای اسلامی، در فروردین امسال در گفت‌و‌گویی در یک برنامه در «حسینه جماران»، اظهار کرده بود که سخت‌گیری در مورد حجاب در خیابان باید در درجه دوم قرار گیرد، اما اولویت برخورد با مساله حجاب، بایستی در ادارات دولتی و دانشگاه‌ها مدنظر قرار بگیرد.
الگویی که به‌نظر می‌رسد کمابیش در حال پیگیری است، گشت ارشاد در خیابان‌ها کم‌رنگ شده است، ولی سخت گیری‌ها در ادارات دولتی و دانشگاه‌ها رو به افزایش است.
در راستای همین سخت‌گیری‌ها بود که در از اواخر تیر، برخی از دانشجویان «دانشگاه هنر» شهر «تهران»، از سوی حراست دانشگاه هنر، پیامک‌های مبنی‌بر اجباری شدن پوشش مقنعه برای ورود به دانشگاه دریافت کردند. در‌حالی‌که در دانشگاه هنر به‌دلیل شرایط کارگاهی، سال‌هاست که پوشش عرفی ورود به دانشگاه از مقنعه، به شال و روسری تغییر کرده بود. اجباری که تحصن اعتراضی دانشجویان این دانشگاه و واکنش‌های زیادی از جمله دانشجویان سایر دانشگاه و افکار عمومی منجر شد.
اعمال فشار و سانسور تا مرز ورود به پروژه‌های هنری دانشجویان
یکی از دانشجویان دانشجویان هنر، فضای کنونی دانشگاه را پس از گذشت نزدیک به یک ماه از تحصن چنین توصیف می‌کند: «به‌نظر می‌رسد که بعد از ماجرای تحصن و ورود نیروهای امنیتی، حراست دانشگاه فعلا نسبت به موضوع استفاده از مقنعه عقب‌نشینی کرده است، اما فشارها از راه‌های دیگر به دانشجویان وارد می‌شود. همان‌طور که قبلا هم در موضوع اعتصاب دانشجوهای دانشگاه هنر برای تحریم کلاس‌ها، در نهایت دانشگاه با بیرون کردن دانشجویان از خوابگاه، دانشجویان را مجبور به بازگشت به کلاس‌های درس کرد.»
این دانشجو در مورد موارد افزایش فشارها در حوزه حجاب می‌گوید: «حساسیت‌های مربوط به حجاب حتی به حوزه‌های فعالیت‌های آموزشی و هنری دانشگاه‌ها هم وارد شده است. به‌عنوان مثال، چند وقت پیش یک نمایشگاه گروهی عکاسی، به‌علت وجود عکس‌های بی‌حجاب لغو شد، و یا در مورد دانشجویان طراحی لباس و پارچه نیز اخیرا به آن‌ها گفته شده باید تصویر صورت زنان حذف و پوست بدن آن‌ها در طراحی دو بعدی، به‌صورت شطرنجی ارائه شود. یا در مورد دیگری، مسوولان دانشگاه بدون هیچ توضیحی اعلام کرده‌اند که رشته مجسمه‌سازی، ورودی جدید نخواهد داشت؛ که همه این موارد به سخت‌گیری‌های جدید در مورد حجاب باز می‌گردد.»
همچنین یکی دیگر از دانشجویان این دانشگاه در پاسخ به واکنش‌ها و وضعیت اساتید دانشگاه هنر پس از ماجرا تحصن به «ایران‌وایر» می‌گوید: «در ماجرای تحصن اخیر، اساتیدی بودند که از طریق صفحات مجازی خود اعلام حمایت کردند. فعلا برخوردی در خصوص این موضوع به گوش ما نرسیده، اما برخی از اساتیدی که در جریان خیزش حمایت کردند، ممنوع‌الورود و با دانشگاه لغو همکاری شدند و همچنان هم زمزمه‌هایی از تغییر بعضی از اساتید وجود دارد، که این موضوع نگران‌کننده است.»
تبدیل خشونت فیزیکی به خشونت اداری در دانشگاه‌ها
پیرامون فضای دانشگاه هنر پس از تحصن این دانشجویان که با خشونت فیزیکی و کلامی حتی تا تهدید به استفاده از دوشکا نیز پیش رفته بود، یکی از اساتید سابق همین دانشگاه به ایران‌وایر می‌گوید: «پس از مقاومت درخور و طولانی‌مدتی که دانشجویان دانشگاه هنر، مخصوصا دانشجویان سینما و تئاتر نشان دادند، سیستم، خشونت دیگری را آغاز کرد که سیستماتیک، از طریق نمره ندادن و حذف نام دانشجویان از جلسات امتحان بود. در واقع غیر از خشونتی که حراست به‌شکل جمعی به دانشجویان وارد می‌کند، این سیستم‌های اداری، خشونت را به‌شکل فردی به دانشجویان وارد می‌کنند. از‌این‌رو، افکار عمومی چندان از آن مطلع نمی‌شوند.»
این استاد دانشگاه هنر در مورد فشارهای وارد بر اساتید این دانشگاه به‌خصوص بعد از اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ به ایران‌وایر می‌گوید: «مدرسین مشغول‌به‌کار در دانشگاه‌های هنر، عمدتا حق‌التدریس هستند، به این معنی که فقط همکاری آن‌ها با دانشگاه منوط به یک قرارداد است که هر ترم و بعضا در پایان ترم بسته می‌شود. در واقع خیلی از مواقع انگیزه این همکاری‌ها برای اساتید حتی مسائل مالی نیست. در طول این خیزش، پس از آنکه تعدادی از اساتید هنر به فراخوان اعتصاب دانشجویان پیوستند، دانشگاه به‌راحتی از این اساتید برای ادامه تدریس دعوت نکرد و از دانشگاه کنار گذاشته شدند، حتی بعضی از آن‌ها به حراست و نهادهای امنیتی هم فراخوانده شدند. از آنجایی که این افراد عمدتا هنرمندانی هستند که خارج از فضای دانشگاه هم برای ادامه فعالیت‌های خود به مجوزهای دولتی نیاز دارند، فشار زیادی متحمل می‌شوند.
موضوع دیگری که به‌نظر می‌رسد اساسا دغدغه دانشگاه نیست ولی قطعا تاثیر دیگری از موج برخورد با اساتید را در بر خواهد داشت، افت کیفیت آموزشی در کارگاه‌های مختلف هنری است. زیرا در بسیاری از موضوعات، جایگزین‌های زیادی برای این اساتید وجود ندارد.»
کارگروهی؛ رمز موفقیت مقاومت‌های دانشجوهای دانشگاه هنر
این استاد دانشگاه هنر در مورد علت پیشرو بودن این دانشگاه در جریان اعتراضات سراسری و مقاومت دانشجویان می‌گوید: «در رشته‌های هنر، بچه‌ها کارهای عملی زیادی انجام می‌دهند، از‌این‌رو به کار گروهی و تعامل با همدیگر عادت دارند، بنابراین این بچه‌ها شیوه کار گروهی را بارها تمرین کرده‌اند. از طرفی، این دانشجویان در زیست‌شان، همواره مجبور به مقاومت در برابر جریان‌هایی از داخل و خارج دانشگاه بودند که فعالیت آن‌ها را به رسمیت نمی‌شناختند. همین موضوع، مقاومت و توانایی ساختن گروه‌های حمایتی را در بین آن‌ها نهادینه کرده است که تبلور آن را در اعتراضات سراسری به‌خوبی مشاهده کردیم.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر