عمر صالحی صاحب؛ شاعر و مترجم اهل سنت

سوده بهرامی، شهروند خبرنگار

ایران را تمامی ایرانیان، فارغ از عقاید شخصی، دین یا مذهب‌ خود ساخته‌اند. خبرنگاران و شهروندخبرنگاران «ایران‌وایر» در مجموعه‌ای، چهره‌های برجسته اقلیت‌های دینی و مذهبی را معرفی می‌کنند. شما هم اگر با شخصیت‌های برجسته اقلیت‌های دینی آشنایی دارید یا داستان زندگی و خدمات آن‌ها را می‌دانید، با ایمیل [email protected] تماس بگیرید و روایت خود را با ما در میان بگذارید.

***

عمر صالحی صاحب شاعر و مترجم اهل سنت در سال ۱۳۲۴ شمسی در روستای دایه سلیمان سقز متولد شد.

ماموستا ملا عمر صالحی صاحب، مترجم چیره دست آثار حافظ و سعدی به زبان کردی  و از شاعران برجسته کرد ایران است.

او  دروس دینی مقدماتی را نزد پدرش آموخت و براز طلبه‌گری و کسب فضائل به حجرات فقها در روستا و شهر روی آورد و نزد علمایی چون ملا احمد نمه شیری، ملا حسن ادیبی، ملا جلال محمدی ، ملا شیخ حسین علانی و ملا کامل تقشبندی تحصیلات خود را به پایان رسانید.

ماموستا صالحی صاحب بعد از آن به پیشنمازی در روستاهای دیواندره و منطقه اوباتو مشغول شد و در سال ۱۳۵۷ به استخدام آموزش و پرورش درآمد.

عمر صالحی صاحب دلبستگی‌های زیادی به ترجمه آثار سنگین و مهم از جمله دیوان حافظ و بوستان و گلستان سعدی داشته است.

ترجمه کردی دیوان حافظ با عنوان «تافگه ئه وین» یا آبشار زندگی در سال ۱۳۹۱ توسظ انتشارات دانشگاه کردستان چاپ شد که با استقبال زیادی از سوی مردم کردستان روبرو شدو به تجدید چاپ هم رسید.

در دیوان حافط بعد از ترجمه هر غزل، ماموستا عمر صالحی صاحب یک بیت از خود در همان سبک و سیاقی که حافظ مورد توجه قرار داده است را با تخلص خود (کولیل) اضافه کرده است. در واقع در ترجمه این اثر نزدیک به ۴۹۰ بیت به تعداد غزلهای حافظ اضافه شده است.

ماموستا صالحی صاحب در مورد ترجمه دیوان حافظ می‌گوید: «ترجمه این دیوان بر اساس نسخه قاسم غنی و علامه قزوینی به صورت شعر و با همان اوزان خاصی که حافظ آن را سروده است صورت گرفته است.»

او ترجمه بوستان سعدی را با نام «میر گولانی ژین» یا «غنچه‌های زندگی» را در مدت سه سال در سال ۱۳۹۴ به پایان رسانده است و این کتاب نیز با همکاری مرکز کردستان شناسی دانشگاه کردستان و توسط انتشارات این دانشگاه به چاپ رسیده است.

او در مورد الزامات و شیوه ترجمه دیوان حافظ و بوستان سعدی به زبان کردی می‌گوید: «ترجمه این آثار باید بر اساس درک مترجم، پیام و محتوای متن صورت بگیرد تا از نظر محتوا و مضامین برای خواننده جذاب و موثر باشد.»

گفتنی است ماموستا صالحی صاحب که در شاعری تخلص «کولیل» به معنی غمگین را برای خواننده انتخاب کرده است و علاوه بر ترجمه دیوان حافظ و بوستان سعدی به کردی بیش از ۱۲ اثر دیگر در حوزه شعر و ادبیات دارد و تاکنون چند کتاب و مجموعه شهر از جمله، « تاسه‌ی دیدار»، «له هه ر چیمه نی دیمه نی»، «دوبیتی های کردی»، «عه زیز و ته کش» و ... از این شاعر و مترجم سقزی منتشر شده است که در برگیرنده اشعار کردی در سال‌های اخیر است و هم اکنون در بازار کتاب موجود است.

عمر فاروق تاریخ نویس سقزی در کتاب نظری به تاریخ و فرهنگ سقز گردستان «ماموستا ملا عمر صالحی صاحب» را شاعری چیره دست، نکته بین و دانا معرفی کرده است.

در سال ۱۳۹۲ شمسی از «ملا عمر صالحی صاحب» با توجه به تلاشهای گسترده در توسعه و تعمیق ادبیات کهن ایران زمین با زبان کردی در یازدهمین جشنواره سرارسی شعر و داستان جوان سوره در محل پردیس سینمایی بهمن سنندج تجلیل بعمل آمد.