الیاس اسحاقیان؛ مدیر یهودی مدارس آلیانس در ایران

ویدا شیرازی، شهروندخبرنگار 

ایران را تمامی ایرانیان، فارغ از عقاید شخصی، دین یا مذهب‌ خود ساخته‌اند. خبرنگاران و شهروندخبرنگاران «ایران‌وایر» در مجموعه‌ای، چهره‌های برجسته اقلیت‌های دینی و مذهبی را معرفی می‌کنند. شما هم اگر با شخصیت‌های برجسته اقلیت‌های دینی آشنایی دارید یا داستان زندگی و خدمات آن‌ها را می‌دانید، با ایمیل [email protected] تماس بگیرید و روایت خود را با ما در میان بگذارید.

***

 

«الیاس اسحاقیان»، مدیر مدارس آلیانس و استاد زبان فرانسه در دهم فروردین سال ۱۳۰۹ خورشیدی در تهران در خانواده‌ای یهودی در محله عودلاجان متولد شد.

پدرش «العازار اسحاقیان» و مادرش بانو «حشمت اسحاقیان» نام داشت. الیاس اسحاقیان تحصیلات ابتدایی را تا سال چهارم در مدرسه اتحاد و تا کلاس نهم در دبستان ژاله درس خواند. چون دبیرستان اتحاد تا کلاس نهم امکان تحصیل داشت، وی کلاس دهم را در دبیرستان مروی به پایان برد.

وی سپس در ۱۷ سالگی در کنکور اعزام دانشجو شرکت نمود و با دریافت بورس تحصیلی از طرف موسسه جهانی آلیانس برای تحصیلات عالیه رهسپار فرانسه، پاریس گردید. او پس از چهار سال، در سال ۱۳۳۰ خورشیدی با کسب درجه ممتاز در دوره باکالورا، دانش‌نامه خود را از دانش‌سرای آلیانس دریافت کرد و بلافاصله به کشور مراجعه کرد و پس از گذرانیدن دوره سربازی، در استخدام موسسه آلیانس قرار گرفت.

آغاز تدریس در مدارس آلیانس

او برای تدریس در مدارس آلیانس، در اولین ماموریتش عازم اصفهان شد و در دبیرستان اتحاد تحت مدیریت «مسیو شما» مشغول به تدریس شد.

سال ۱۳۳۱ خورشیدی الیاس اسحاقیان با دختر خاله خود، «پروین‌دخت» از خانواده «کاشر» ازدواج کرد که ماحصل این ازدواج چهار فرزند پسر است.

الیاس اسحاقیان به عنوان دبیر زبان فرانسه، طی مدت یک سال، خدمات پُر ثمری از خود نشان داد. از این رو، از طرف موسسه آلیانس با کسب سمت ریاست مدارس اتحاد شهرستان یزد، در سال تحصیلی ۱۳۳۲ خورشیدی عازم یزد شد.

لیاقت و شایستگی او در مقام مدیر مدرسه اتحاد یزد، طی مدت دو سال در خور توجه و بسیار چشمگیر بود و همین امر باعث گسترش و کسب تحصیل در بین نوباوگان کلیمی شد.

الیاس اسحاقیان با همکاری اعضای انجمن کلیمیان یزد، به ویژه «حاجی متینا ریوانی»، رییس انجمن موفق به تاسیس کلاس‌های اول و دوم دبیرستان شد و پس از مدتی کلاس سوم متوسطه هم گشوده شد. بدین ترتیب با تلاش وی پایه تداوم تحصیلات عالیه برای مشتاقان به ادامه تحصیل در یزد پی‌ریزی شد.

سال ۱۳۳۴ خورشیدی ریاست مدارس آلیانس در شهر سنندج به وی محول شد. او طی مدت پنج سال خدمات شایان توجهی در راستای توسعه دانش و فرهنگ جوانان سنندج انجام داد و از هیچ کوششی در این راه دریغ نکرد.

وی ابتدا، با دایر کردن کلاس سوم، دوره سیکل اول دبیرستان را کامل و نیز همچنین در دبیرستان دخترانه با اضافه نمودن کلاس‌های پنجم و ششم، دوره تحصیلی ابتدایی را در دبستان دخترانه اتحاد یزد کامل نمود. ضمن آنکه برای داوطلبان کنکور دانشگاه کلاس‌های تقویت زبان را دایر کرد و خود شخصا مشغول به تدریس شد.

الیاس اسحاقیان در سال ۱۳۳۹ خورشیدی به اتفاق خانواده خود، همسر و سه فرزندش، به درخواست خودش، به تهران منتقل شد و ابتدا به عنوان دبیر زبان در مدرسه اتحاد ژاله مشغول به تدریس شد، پس از مدت یک سال مسئولیت ریاست مدرسه اتحاد (عزیز) در خیابان سیروس با داشتن بیش از ۱۵۰۰ محصل و پنجاه کلاس و نیز بیش از یک صد معلم و کارمند به وی واگذار شد.

مدارس عزیز و حشمت، به نام «عزیز القانایان» و «حشمت»، همسر وی بود كه این‌ها چون فرزند نداشتند، این ملک را خریده بودند و اهدایش كرده بودند به آلیانس و از طرف آلیانس اسم «عزیز و حشمت» روی این مدرسه گذاشته شده بود.

الیاس اسحاقیان طی مدت بیست و پنج سال خدمت فرهنگی، ضمن تصدی مدیریت چندین مدرسه اتحاد (آلیانس)، نیز مسئولیت تدریس زبان فرانسه را هم (در دوره دوم مدارس آلیانس) عهده‌دار بود. 

خدمت در یونسکو

او به زبان‌های فارسی، فرانسه، عبری و انگلیسی آشنایی کامل داشت. او در سال ۱۳۵۲ خورشیدی (۱۹۷۴) رسما در استخدام سازمان یونسکو قرار گرفت و به دلیل رسیدن سن بازنشستگی و سنگینی مسئولیت‌های محوله، پس از یک ربع قرن خدمت در آلیانس از مقام خود استعفا داد.

او سال‌ها یکی از اعضای برجسته کمیته فرهنگی انجمن کلیمیان تهران بود؛ همچنین به عنوان استاد زبان فرانسه در دانشگاه تهران، استاد مدرسه عالی پارس، استاد مدرسه عالی زبان ادبیات، همکاری در روزنامه ژورنال دو تهران، مترجم مخصوص خبرگزاری پارس، مترجم زبان در کنفرانس‌های بین‌المللی در ایران و خارج از ایران و مترجم رسمی سازمان فرهنگی یونسکو فعالیت می‌کرد. 

دوران پس از انقلاب

الیاس اسحاقیان پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، تن به مهاجرت ناخواسته داد و در سال ۱۹۷۸ به همراه خانواده‌اش راهی آمریکا شد.

وی در آمریکا به عضویت هیات مدیره مجتمع فرهنگی «ارتص» در آمد، سپس به عنوان یکی از اعضای برجسته هیات اجرایی فدراسیون یهودیان ایرانی پذیرفته شد، ضمن آنکه مسئولیت هیات امنای «بنی‌بربت»، گروه «فریبرز مطلوب» را هم پذیرفت و مدت‌ها در هیات تحریریه نشریه «شوفار» همکاری نوشتاری داشت و همچنین ریاست «انجمن دوستداران آلیانس اسرائیلیت یونیور سال» در جنوب کالیفرنیا را عهده‌دار بود. 

وی در سال ۲۰۰۸ میلادی، خاطرات سال‌ها فعالیت‌های فرهنگی خودش را در ارتباط با مدارس آلیانس در قالب کتابی تحت عنوان «همراه با فرهنگ» به ویراستاری «گوئل کهن» منتشر کرد. 

الیاس اسحاقیان در پاییز ۲۰۰۸ در سن ۷۸ سالگی به علت ابتلا به سرطان ریه درگذشت.