اولین تانگو در تهران

توضیح نویسنده: برای حفظ امنیت مصاحبه شونده‌ها از اسم مستعارش استفاده شده.

یک بعد از ظهر در همین روزها، در محلی کاملا سری در شمال تهران، گروهی دختر و پسر جوان دور هم جمع شده اند تا دست به کاری هیجان انگیز اما ممنوع بزنند؛ آنها می خواهند تانگو برقصند. در سالهای اخیر تب کلاس های رقص به منطقه های مرفه و متوسط شهرهای بزرگ ایران رسیده. جوانان ایرانی با شور و شوق در کلاس های سامبا، سالسا، زومبا، تانگو و دیگر رقص های آتشین ثبت نام می کنند. رقص هایی که علاوه بر شور و احساس، نیاز به مهارت هم دارد.

عاطفه 21 ساله و ساکن محله ای متوسط در شرق تهران است. او که دانشجوی مهندسی نرم افزار است می گوید: «دخترهای ایرانی ذاتا رقاصند. ما از بچگی یاد می گیریم چطور برقصیم؛ حالا چه جلوی آینه و چه در مهمانی ها و عروسی ها. اما نوعی که ما می رقصیم خیلی حساب شده و حرفه ای نیست. مثلا ما ایرانی ها در رقص های دو نفره مثل تانگو یا سامبا خیلی ضعیف ایم.»

برای همین است که عاطفه مثل خیلی از جوان های دیگر به کلاس های رقص زیرزمینی می رود. البته آنطور که خودش می گوید به طور «جسته و گریخته» و منقطع. او در سه سال گذشته مجبور شده چهار بار کلاس اش را عوض کند. «دلیل اولش این است که معلم ها آنقدر که ادعا می کنند حرفه ای نیستند. گاهی هم مربی ها فکر می کنند کلاس بیش از حد شلوغ شده و احساس خطر می کنند و کلاس را تا اطلاع ثانوی تعطیل می کنند.»

قیمت کلاس ها بسته به محله ای که در آن برگزار می شوند، فرق می کند. در محله های مرفه تهران، مثلا در زعفرانیه، شهریه ده جلسه کلاس، پانصد هزار تومان است اما در محله های متوسط، قیمت حدود 150 هزار تومان است.

سن شرکت کنندگان در کلاس های رقص هم خیلی متنوع است. عاطفه می گوید «در یک کلاس شما ممکن است از یک زن خانه دار 50 ساله ای که آمده وزن کم کند تا دختر 5 ساله ای که خانواده اش فکر می کنند نباید استعدادش هدر برود ببینید.»

کلاس های رقص اما به طور علنی تبلیغ نمی شوند. برگه های تبلیغاتی را ممکن است در حیات خانه تان ببینید یا روی تیر چراغ برق در ایستگاه اتوبوس. اما خبر کلاس ها معمولا دهان به دهان می چرخد و شرکت کننده ها، دوستان و خانواده شان را همراه خود می آورند.

برای مربی های رقص، فیس بوک هم فضای تبلیغاتی خوبی است. آنها در گروه های بسته فیس بوک، کلاس های خودشان را اعلام می کنند و هر وقت تعداد شرکت کننده ها به حد نصاب رسید، آن را آغاز می کنند. با این حال مربی های رقص حتی در فیس بوک هم آدرس کلاس ها را علنی نمی کنند و از شما می خواهند برای اطلاعات بیشتر با آنها تماس بگیرید.

کلاس های رقص خصوصی معمولا در خانه ها برگزار می شوند. مربی ها اتاق کنفرانس آپارتمان را خالی می کنند و با نصب چند آینه قدی آن را تبدیل به کلاس رقص می کنند. گاهی هم کلاس های رقص در سالن پذیرایی خانه ها برگزار می شود؛ جایی که شاگردان خودشان مجبورند قبل از شروع کلاس میز و صندلی ها را کنار بگذارند و بعد از کلاس آنها را بگذارند سر جایشان.

بلرزون، بلرزون

اما کلاس های رقص همیشه هم زیرزمینی و مخفی نیستند.  بسیاری از مربی های رقص، کلاس هایشان را در باشگاه های ورزشی برگزار می کنند، با عنوان اروبیک و ورزشهای هوازی. مقام های حکومتی هم معمولا با دیده اغماض به این کلاس ها نگاه می کنند. به نظر حکومت ایران ورزش همراه با موسیقی اشکالی ندارد، تا جایی که زن و مرد مختلط باشند.

عاطفه می گوید در کلاس های رقصی که او می رود اکثر شرکت کننده ها دختران جوان هستند. گاهی دوست پسرهای آنها هم سر و کله شان پیدا می شود تا رقصی را با هم یاد بگیرند، اما «پسرها معمولا پشت کار ندارند. یکی دو جلسه می آیند و غیب شان می زند. معلوم است از رقص خوش شان می آید اما فکر می کنم در ایران هنوز به مردهایی که به کلاس رقص می روند با دید منفی نگاه می شود.»

اما دختران و پسران ایرانی برای یک رقص دو نفره هم خیلی علاقه نشان می دهند و هم خیلی پشتکار دارند: رقص تانگو برای مراسم ازدواج.

مربی های رقص با برگزاری کلاس های خصوصی و آموزش تانگو به زوج جوان پول زیادی به دست می آورند.

منیر، دختر 21 ساله تهرانی که مدتی به کلاس های رقص می رود از یک نوع رقص محبوب دیگر هم سخن می گوید: رقص چاقو

این نوع رقص معمولا در انحصار خواهر عروس است. او چاقوی کیک را بر می دارد و شروع به رقصیدن می کند و به داماد می گوید اگر می خواهد چاقو را بگیرد و کیک را ببرد، باید به او پول خوبی بدهد.

منیر به شوخی می گوید: «پاهی خواهر عروس به کلاس رقص چاقو می رود و پول زیادی هم برایش می دهد. اما معمولا با یک رقص چاقوی خوب می شود خرج کلاس را در آورد.»

منیر خیلی به رقص های کلاسیک مثل تانگو و باله علاقه ندارد. او بیشتر به کلاس های رقص هیپ هاپ و حتی عربی می رود تا در مهمانی ها و پارتی های شبانه بیشتر خوش بگذراند.

«کلاس هایی که من می روم خیلی خودمانی هستند.  بیشتر آدم ها لباس ورزشی می پوشند. حتی برای رقص عربی هم کسی لباس بلند نمی پوشد. فقط یک دستمال به کمرمان می بندیم. در کلاس های هیپ هاپ هم شلوارهای بگی مد است و تی شرت های گشاد.»

از او می پرسم مربی های ایرانی چطور یاد گرفته اند هیپ هاپ برقصند.

منیر می گوید «مربی رقص من می گوید از 5 سالگی به کلاس رقص می رفته. اما بیشتر مربی ها رقص های جدید را از موزیک ویدئوها یا سی دی های آموزش رقص یاد گرفته اند.»

مشتری های خصوصی

منیر به نقل از مربی رقص اش می گوید  بیشتر درآمد مربیان از تدریس های خصوصی است. «مربی ما یکبار گفت که او کلاس های عمومی اش را برگزار می کند تا شاگردهای خصوصی بیشتری به دست آورد.»

از او خواستم درباره این مشتریان خصوصی بیشتر توضیح دهد.

می گوید: « خیلی از خانواده ها با رقصیدن بچه هایشان مشکلی ندارند اما می ترسند آنها در کلاس های زیرزمینی به دردسر بیفتند و دستگیر شوند. برای همین از مربی ها می خواهند که به خانه هایشان بیایند و کلاس ها را آنجا برگزار کنند.»

از عاطفه و منیر می پرسم آیا به رقص، به عنوان یک شغل و محل کسب درآمد در آینده نگاه می کنند؟

منیر میزند زیر خنده و بلافاصله می گوید نه. اما عاطفه به فکر می رود و می گوید: «چرا که نه؟ هم هنر است و هم نوعی ورزش که سالم نگه ات می دارد. حقیقتش را بگویم پول خوبی هم می شود از آن در آورد.»

عاطفه رقص های غربی زیادی یاد گرفته اما می گوید در ایران کسانی که رقص های سنتی و محلی و حتی باباکرم آموزش می دهند هم حسابی کارشان سکه است.

کلاس های رقص در ایران دیگر لذتی آمیخته با گناه نیست. کلاس های رقص به مهد کودکهای خصوصی و حتی کلاس های پیش دبستانی مدارس غیرانتفاعی هم رسیده. مربی ها هنوز محافظه کارانه کلاسهای رقص شان را به عنوان اروبیک، حرکات موزون یا حتی کاهش وزن با موسیقی پیش می برند، اما هزاران نفری که به این کلاس ها می روند جوری با هیجان و بی محابا می رقصند انگار هیچ کس نگاهشان نمی کند.