جمهوری اسلامی و اسراییل هر تفاوتی که با همدیگر داشته باشند، یک شباهت بزرگ دارند: علاقه به جنگ روانی و کری خواندن. این ویژگی البته در سال‌های اخیر در اسراییل تقویت شده است. اسراییل بارها دست به عملیات گسترده در خارج از مرزهای خود زده و شاید بیش از هر کشور دیگری، بی‌مبالات دشمنان خود را به قتل رسانده و ترور کرده است. درعین‌حال، معمولا مسوولیت عملیات برون‌مرزی خود را تا سال‌ها بعد به عهده نمی‌گیرد. این قانون نانوشته اسراییل است.
«یوسی کوهن»، فرمانده کنونی موساد، اما ظاهرا علاقه چندانی به این رسم ندارد. او که مثل سایر نظامیان اسراییل ظاهرا به فکر ورود به سیاست پس از خدمت در دستگاه اطلاعاتی است اخیرا در چند مصاحبه تند و علنی موضوع احتمال ترور «قاسم سلیمانی»، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران و «حسن نصرالله»، رهبر حزب‌الله لبنان را مطرح کرده است.
کوهن ۵۸ ساله که با آن کت‌وشلوارهای شیک و لباس‌های سفید اتوکشیده‌اش انگار از الان برای سیاست آماده شده است، سال گذشته در اجلاس سالیانه گروه «اتحاد علیه ایران هسته‌ای» در کنار کسانی همچون «مایک پمپئو» و «جان بولتون»، چهره‌های ارشد دولت «دونالد ترامپ»، سخنرانی کرد و پس از جلسه هم چند کلمه با روزنامه‌نگاران حاضر صحبت کرد. طبق توافق ما اجازه گزارش هیچ‌یک از حرف‌های او را نداشتیم.
در سه سال و نیمی که کوهن سر کار بوده، جمهوری اسلامی علیرغم تمام بحران‌های خود به قدرتی پیچیده در منطقه بدل شده است فرمانده موساد با دو تاکتیک به مقابله ایران رفته: بهبود روابط پشت پرده اسراییل با کشورهای عربی از یک‌سو و حمله مستقیم به نیروهای جمهوری اسلامی در منطقه از سوی دیگر. «گادی آیزنکات» که تا کمتر از یک سال پیش فرمانده کل ارتش اسراییل بود نیز در هر دو این زمینه‌ها همکاری نزدیکی با کوهن داشته است.
کوهن چند روز پیش در گفتگویی با روزنامه مذهبی «میساپاشا» با این سوال مواجه شد که آیا ادعای قاسم سلیمانی که اسراییل می‌خواسته او را ترور کند حقیقت دارد یا نه؟ او با طعنه گفت: «ضمن احترام به سخنوری ایشان، لزوما هنوز اشتباهی مرتکب نشده است که باعث شود به فهرست پرافتخار افرادی که موساد می‌خواهد ترور کند، اضافه شود.»
فرمانده موساد سپس اضافه کرد: «خیلی خوب می‌داند که ترور کردنش غیرممکن نیست. اعمالش شناسایی می‌شوند و همه‌جا احساس می‌شوند... شکی نیست که زیرساخت‌هایی که ساخته چالشی جدی مقابل اسراییل قرار داده است.» رییس دستگاه اطلاعات خارجی اسراییل پای نصرالله را هم وسط کشید و گفت او «می‌داند که ما گزینه حذفش را داریم» اما به این سوال که پس چرا تل‌آویو دست به این کار نمی‌زند؟ پاسخ نداد. سید هادی، پسرِ حسن نصرالله، قبلا در درگیری نظامی با اسراییل کشته شده است.
کوهن راجع به دیگر دشمن معروف اسراییل، سازمان فلسطینی حماس، حتی تندتر صحبت کرد و گفت: «اگر یک هدف باشد که بی‌تردید دست به حذفش می‌زنیم آن مقامات حماس در کشورهای خارجی هستند. از ماموران محلی تا آن‌ها که سلاح‌هایی تهیه می‌کنند که اسراییل را هدف بگیرند.» او مدعی شد که هدف از این عملیات نه انتقام که کاهش خطرهای متوجه اسراییل است. در سه سال و نیمی که کوهن سر کار بوده، دو نفر از مقامات ارشد حماس ترور شده‌اند و احتمال این‌که موساد این عملیات را انجام داده باشد، بسیار زیاد است: یکی «محمد الزواری»، مهندس هوا و فضای تونسی ۴۸ ساله که در دسامبر ۲۰۱۶ در شهر صفاقس تونس کشته شد. دیگری، «فادی محمد البطش»، مهندس فلسطینی که در آوریل ۲۰۱۸ در راه نماز صبح در کوالالامپورِ مالزی کشته شد. حماس در هر دو مورد انگشت اتهام را به‌سوی موساد برده است.
ایران و اسراییل
حرف‌های کوهن در پی این ادعای «حسین طائب»، فرمانده اطلاعات سپاه پاسداران، می‌آید که گفته بود طرح مشترکی بین اسراییل و بعضی کشورهای عربی برای ترور قاسم سلیمانی وجود داشته که ناکام مانده است. طائب گفته بود طبق این طرح قرار بوده حسینیه‌ای که پدر فقید سلیمانی ساخته هنگام حضور این فرمانده در آن در روزهای تاسوعا و عاشورای امسال منفجر شود.
«بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر اسراییل که روزهای سیاسی سختی را پشت‌سر می‌گذارد، تمام حرفه خود را بر بنیان آنچه برخی تحلیل‌گران اسراییلی مثل هاگای رام «ایران‌هراسی» می‌نامند پیش برده است. در مقابل، فرماندهان ارتش و موساد معمولا نگاه دقیق و ظریف‌تری به ایران داشته‌اند و مثلا خیلی از آن‌ها برخلاف نخست‌وزیر، طرفدار حفظ برجام بودند.
اما در حال حاضر این گمانه مطرح است که اسراییل شاید واقعا تحت خطر حمله‌ای غیرمنتظره از سوی ایران یا متحدانش باشد. نتانیاهو هفته گذشته در مراسم گشایش دوره جدید کنست، مجلس اسراییل، در سخنانی پرشور گفت: «ما با چالش امنیتی عظیمی روبه‌رو هستیم که هفته‌به‌هفته تشدید می‌شود. دریکی دو ماه گذشته به‌شدت افزایش‌یافته و بخصوص در چند هفته گذشته. این حرف‌های مطبوعاتی نیست، خیالات من نیست، «نتانیاهو می‌خواهد ما را بترساند نیست.» شدت حرف‌های او باعث شده حتی بعضی مخالفین او هم قانع شوند.»
چند روز پیش‌ازاین سخنان، ژنرال «درور شالوم»، رییس بخش پژوهشی «امان» (سازمان اطلاعاتی ارتش اسراییل)، گفته بود احتمال حمله ایران به اسراییل جدی است و این حمله حتی می‌تواند از خاک عراق صورت بگیرد.
عراق یکی از کشورهایی است که جمهوری اسلامی در سال‌های گذشته موفق شده به لطف قاسم سلیمانی و نیروی سپاه قدس در آن پایگاه‌هایی برای خود دست‌وپا کند. اسراییل همین دو ماه پیش برای اولین بار پس از ۳۸ سال به عراق حمله هوایی کرد و در این حمله یک نیروی ایرانی نیز کشته شد؛ «ابوالفضل سرابیان» که در کرمانشاه به‌عنوان «شهید مدافع حرم» خاک‌سپاری شد.
مهم‌ترین اقدام کوهن علیه ایران البته سرقت بایگانی هسته‌ای از تهران در عملیاتی خارق‌العاده در ژانویه ۲۰۱۸ بود. کوهن اخیرا در گفتگویی با «اورشلیم پست» از جزییات این عملیات گفته بود و از دیدارهای مکررش با مایک پمپئو، همتای وقتش در ریاست سازمان سیا، درباره آن موضوع حرف زده بود. دیدارهایی که حالا که پمپئو وزیر خارجه شده نیز ادامه یافته‌اند. این گفتگو خبر از خیزهای کوهن برای گرفتن پست‌های سیاسی می‌دهد گرچه او گفته می‌خواهد پنج سال حضورش در راس موساد را تمام کند و پس‌ازآن هم اگر نخست‌وزیر وقت (هر که باشد) از او خواست در سمتش می‌ماند. طبق قانون اسراییل، فرماندهان نظامی و اطلاعاتی تنها سه سال پس از ترک سمت می‌توانند وارد سیاست شوند. کوهن خود به رسانه‌ها گفته: «من قطعا خودم را در آینده جزو رهبری اسراییل می‌بینم.»
کوهن پیش از سمت کنونی خود سه سال (از ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶) مشاور امنیت ملی نتانیاهو بوده و از نزدیک‌ترین‌ها به او است. البته در بخشی از آن دوران «بنی گانتز» که اکنون رهبر اصلی اپوزیسیون است، فرمانده کل ارتش بود و ازاین‌جهت کوهن با او نیز رابطه خوبی دارد. چند هفته قبل از انتخابات اخیر اسراییل در رسانه‌ها گفته شد که نتانیاهو بهترین جانشین برای خود را از بین سیاسیون حزبش نمی‌داند. بلکه انتخاب او «یوسی کوهن» و یا «ران درمر»، سفیر اسراییل در امریکا است.
با این حساب اگر کوهن به جایگاهی سیاسی برسد، اسراییل چه سیاستی را نسبت به ایران دنبال خواهد کرد؟
او می‌گوید: «اسراییل علاقه‌ای به تخاصم با ایران ندارد. اسراییل فقط یک منفعت دارد: جلوگیری از هر گزینه دستیابی ایران به ظرفیت هسته‌ای نظامی. ما نمی‌خواهیم جمهوری اسلامی فروبپاشد، نمی‌خواهیم علیه دانشمندان هسته‌ای انتقام بگیریم، نمی‌خواهیم پایگاه‌هایشان را در تهران بمباران کنیم. اسراییل نهایتا می‌خواهد ایران را بیاورد سر میز و بعد توافقی به میان آورد که گزینه ظرفیت هسته‌ای نظامی را از میان برمی‌دارد.»
او در ضمن تاکید کرد که ایران در حال حاضر «بدون شک» خطری نیست که موجودیت اسراییل را تهدید کند اما «چالشی امنیتی» است. گرچه اگر به بمب هسته‌ای برسد، این معامله عوض می‌شود. کوهن هم مثل خیلی‌های دیگر تاکید می‌کند که گزینه حمله نظامی روی میز هست اما «به‌عنوان انتخاب آخر.»
مهم‌تر آن‌که کوهن به این انتقاد که موساد در زمان او وارد حیطه کار وزارت خارجه شده وقعی نمی‌گذارد و باافتخار می‌گویند این نهاد همیشه نقش دیپلماتیک داشته است. میزان همکاری امنیتی اسراییل با عربستان سعودی و سایر کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس معلوم نیست اما این نیز احتمالا از مهم‌ترین میراث‌های فرمانده‌ای است که قاسم سلیمانی و حسن نصرالله را به شکل علنی به ترور تهدید کرده است.
مطالب مرتبط:
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر