استفانی فراپارت و زنان ایرانی که در مسیر او جایی ندارند

۱۶ فروردین ۱۴۰۰

خواندن در ۶ دقیقه

استفانی فراپارت داور زن ۳۷ ساله فرانسوی با قضاوت دیدار «هلند» و «لتونی»، اولین داور زنی شد که یک مسابقه در مقدماتی جام جهانی مردان را قضاوت کرد.

خانم فراپارت ۲۷ مارس، داور دیداری بود که در آن هلند مقابل لتونی به پیروزی دو بر صفر رسید.

خانم فراپارت برجسته‌ترین داور فوتبال زنان در سالیان اخیر بود. فینال «جام جهانی ۲۰۱۹ زنان فرانسه»، بین «هلند» و «امریکا» را سوت زد و بالاترین نمره داوری را گرفت.

آتوسا ایران‌مهر؛شهروندخبرنگار- تهران

آن‌چه در روزهای اخیر، خبرهای داغ ورزش مردان در جهان را تحت تاثیر قرار داد، حضور «استفانی فراپارت» داور سرشناس فوتبال زنان در یک بازی مقدماتی جام جهانی مردان بود.

***

پس از «کاترین نسبیت» که کمک داور دیدار «کانادا» و «برمودا» در مسابقات انتخابی جام‌ جهانی مردان در منطقه کونکاکاف بود، اینک فراپارات اولین داور وسط زنی شد که در این رقابت‌ها سوت زده است.

خانم فراپارت ۲۷ مارس، داور دیداری بود که در آن هلند مقابل لتونی به پیروزی دو بر صفر رسید. او به «کریس کارکلینس»، «یانیس ایکائونیکس»، «دالی بلیند» و «دی یونگ» کارت زرد نشان داد.

وقتی «یوونتوس» آذرماه ۱۳۹۹ با نتیجه سه بر صفر «دینامو کی‌یف» را شکست داد؛ این داور فرانسوی اولین زنی لقب گرفت که در یک بازی لیگ قهرمانان قضاوت می‌کرد.

داوری سوپرجام ۲۰۱۹ بین «لیورپول» و «چلسی»، از دیگر دستاوردهای تاریخی فراپارت است.

اما آیا داوران زن ایرانی هم می‌توانند روزی در مسیری که فیفا و یوفا برای زنان داور ترسیم کرده‌اند، قدم بردارند؟

فیفا خواستار پیشرفت زنان است

فدراسیون جهانی فوتبال بودجه‌های قابل توجهی را به ارتقای فوتبال زنان اختصاص می‌دهد که شامل بخش داوران هم می‌شود.

از ۲۰۱۷ که «پیر لوئیجی کولینا» رئیس کمیته داوران فیفا شد، پیشرفت داوران زن سرعت گرفت. فیفا با افزایش تعداد و سطح کلاس‌های آموزشی و آمادگی جسمانی با اساتید برجسته داوری، دگرگونی چشمگیری در داوری زنان پدید آورد.

زنان هم پاسخ پشتیبانی و توجهات فیفا را با کسب بهترین نمرات عالی داوری در بازی‌های مردان، به بهترین شکل دادند.

چرا فیفا برای تابوشکنی، فراپارت را برگزید؟

با اینکه استفاده از کمک داور ویدیویی در این دوره از رقابت‌ها در دسترس بود، او بدون استفاده از این تکنولوژی توانست بدون اشتباه تا پایان مسابقات داوری کند. یعنی هرگز تیم داوران ویدیویی نکته‌ای را به او تذکر ندادند.

او از همان زمان، بیش از پیش مورد توجه فیفا قرار گرفت و اکنون فارغ از جنسیت، تبدیل به یکی از داوران برجسته جهان شده است.

قضاوت‌های او در فوتبال مردان راه را برای سایر داوران زن گشوده و این اتفاقات، قدم‌های بزرگی برای کاستن از تبعیض‌های جنسیتی است. فوتبال زنان با قدمتی صد ساله هنوز راه درازی برای جذب مخاطب دارد.

اکثر هواداران فوتبال متقاعد نشده‌اند که فوتبال زنان به اندازه فوتبال مردان جذاب است. آن‌ها تفاوت سطح کیفی رقابت‌ها را دلیل اصلی این عدم جذابیت می‌دانند و به همین دلیل است که داوری زنان برای مردان، می‌تواند چنین تفکری را تا اندازه‌ای تغییر دهد.

با این حال فیفا امیدوار است خط شکنانی مانند خانم فراپارت‌، ثابت ‌کنند که اتفاقات امروز و آینده در خصوص زنان، ارتباطی به نادیده‌انگاری‌های گذشته ندارد. زنان همپای مردان می‌توانند در فوتبال بدرخشند، از آن لذت ببرند و کسب درآمد کنند.

کاترین نسبیت و «کاترینا مونزول» هم به عنوان دو کمک داور زن در مقدماتی جام جهانی مردان قضاوت کردند. خانم مونزول در دیدار «اتریش» با «جزایر فارو» و خانم نسبیت هم در دیدار کانادا با برمودا داوران مورد تایید فیفا برای قضاوت شدند.

کاترینا مونزول کمک داور اوکراینی از سال ۲۰۱۶ در لیگ برتر مردان اوکراین قضاوت می‌کند و علاوه بر آن از سال ۲۰۰۷ تاکنون در هفت دوره از جام جهانی زنان پرچم زده است.

کاترین نسبیت آمریکایی هم ماه گذشته به عنوان اولین زن، قضاوت فینال لیگ کونکاکاف را تجربه کرد. او در مسابقات مقدماتی المپیک ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ نیز داور مسابقات زنان بود. کاری که در جام جهانی زنان ۲۰۱۹ نیز به خوبی از عهده‌اش برآمد.

تغییر روند تاریخ

در «جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل» حتی یک داور زن هم در لیست فیفا وجود نداشت. موضوعی که منجر به تغییر بنیادین سیاست‌های فیفا برای تغییر رویه شد تا این نقیصه را با پرورش داوران زن جبران کند.

آن زمان، برابری جنسیتی در قضاوت بازی‌ها مطرح نبود؛ هر چند تعداد بازیکنان زن و مرد تفاوت فاحشی نداشت، اما اکثریت مطلق مربیان و داوران «در فوتبال زنان»، مرد بودند.

در حالی‌که عکس ماجرا صادق نبود. دلیلش را می‌شد در واکنش‌های جنسیت زده‌ای دید که مانع از فعالیت مربیان و داوران زن در عرصه فوتبال مردان می‌شد.

حالا اما روند تاریخ فوتبال، مسیر خطی و همیشگی خود را تغییر داده و چهره‌های زن نیز می‌درخشند.

داوران زن در دهه‌ای که گذشت، با پشتیبانی فیفا پیشرفت و اثرگذاری چشمگیری در دنیای فوتبال مردان داشته‌اند.

حتی استفانی فراپارات اولین قاضی زن در فوتبال مردان نیست. پیش از او «نیکول پتیگنات» داور سوئیسی، قضاوت سه دیدار «مقدماتی لیگ اروپا» را در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۹ بر عهده داشت.

«بیبیانا اشتاینهاوس» داور معروف آلمانی از سال ۲۰۰۷ در «بوندس لیگای ۲» و از سال ۲۰۱۷ در «بوندس لیگای مردان» سوت زد.

بینبیانا با وجود سانسور مکرر از سوی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، کاملا از سوی هواداران فوتبال در ایران شناخته شده است. او به‌تازگی بازنشسته شده، اما به عنوان کمک داور ویدیویی در بوندس لیگا، به فعالیتش ادامه می‌دهد.

ممنوعیت اختلاط زن و مرد در ایران

در ایران داستان کمی متفاوت است. حتی صحبت از داوری زنان برای مردان یا مردان برای زنان، در فوتبال ایران ممنوع شده است.

جنجال داوری دو زن در «المپیاد نوجوانان بوشهر»، نمونه‌ای بارز از سیاست‌های حکومت ایران علیه برابری است.

مرداد سال ۱۳۹۸ قضاوت داوران زن در فستیوال مدارس فوتبال پسران زیر ۱۲ سال استان بوشهر متوقف شد.

«احمد بهروزیان فر»، مدیرکل ورزش و جوانان استان بوشهر، گفت که داوری رقابت‌های فوتبال پسران باید توسط داوران مرد انجام شود.

هشت داور از ۳۰ داور این مسابقات زن بودند که توانستند تنها در روز نخست چند مسابقه را داوری کنند. اما پس از انتشار قضاوت داوران زن برای پسران زیر ۱۲ سال، پرونده قضاوت آن‌ها بسته شد.

نمونه دیگر، در جنجال صداوسیما برای سانسور «بیبیانا اشتاین‌هاوس» بود. اتفاقی که بازتاب جهانی پیدا کرد.

ابتدا یکی از خبرنگاران تلویزیون ARD آلمان این اتفاق را در توییترش شرح داد. ساعاتی بعد، واکنش گسترده رسانه‌های آلمان آغاز شد. رسانه‌هایی مانند «بیلد»، «اشپورت ۱»، «فوکوس»، «دویچه وله»، «اسکای» و برخی رسانه‌های ایتالیا و اسپانیا، خبر سانسور یک داور زن و تغییر برنامه‌های صداوسیمای جمهوری اسلامی را با شگفتی پوشش دادند.

بخشی از جهان همان‌ زمان متوجه شد که حکومت ایران حتی با پخش تصویر داور زن در بازی مردان مشکل دارد.

عمده‌ترین ماجرا، دیدار «بایرن مونیخ» و «آگسبورگ» در فوریه ۲۰۱۹ بود که صداوسیما به دلیل حضور داور زن در زمین، علی‌رغم اعلام قبلی از پخش زنده خودداری کرد.

«مهسا قربانی» داور بین‌المللی فوتبال ایران در یکی از دوره‌های آموزشی آسیا، مسابقه میان دو تیم مردان از لیگ دسته دو «مالدیو» را قضاوت کرد.

با بازتاب یافتن این موضوع در رسانه‌های ایران، او مدتی از قضاوت کنار گذاشته شد.

«گلاره ناظمی» و «زری فتحی» هم تجربه قضاوت در فوتسال مردان را دارند. اما هرگز اجازه صحبت در این باره را در داخل ایران نداشته‌اند؛ زیرا مسئولان فدراسیون صلاح می‌دیدند که موضوع در سکوت خبری بماند.

با وجود پیشرفت چشمگیر داوری زنان ایران در رشته‌های فوتبال و فوتسال، بعید به نظر می‌رسد آن‌ها شانسی برای سوت زدن در رقابت‌های مردان داشته باشند. چه در عرصه داخلی و چه در عرصه بین‌المللی، سدی به نام فدراسیون فوتبال و نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی پیش روی آن‌ها قرار گرفته است.