شایا گلدوست
در فضایی مانند جامعه ایران، حکومت در لایه‌های مختلف زندگی شخصی و اجتماعی افراد تجسس کرده و آن را کنترل می‌کند. این کنترل‌ها نه‌تنها در فضای واقعی، بلکه این روزها در فضای مجازی و شبکه‌‌های اجتماعی نیز به‌وضوح مشاهده می‌شود. سبک زندگی افراد، باورها و اعتقادات آن‌ها، نوع پوشش، ارتباطات و حتی گرایش و تمایلات جنسی و جنسیتی آن‌ها، از سوی حکومت رصد می‌شود.
***
با آنکه در قانون مجازات اسلامی، رابطه جنسی رضایتمندانه میان افراد بالغ هم‌جنس جرم‌انگاری شده و برای آن مجازات تعیین شده است، اما در هیچ‌کجا در این قانون، اجازه‌ای به ارگان‌ها و دستگاه‌های حکومتی داده نمی‌شود تا زندگی شهروندان را زیرنظر بگیرند، آن‌ها را تفتیش جنسی و جنسیتی کنند و بر مبنای هویت جنسی و‌جنسیتی، کسی را مجرم شناخته و مجازات کنند.
اما در واقعیت امر، رویکرد حاکمیت در برابر جامعه رنگین‌کمانی، رویکردی متفاوت است.
تلاش حکومت ایران بر این است که علاوه‌بر شناسایی افراد با هویت‌های جنسی و جنسیتی متنوع در فضای حقیقی و مجازی، از حضور آشکار آن‌ها در سطح جامعه نیز جلوگیری کند، تلاشی که تا به امروز با شکست مواجه شده است.
با‌این‌وجود می‌بایست به این نکته توجه داشت که در قوانین جامعه‌ای که روابط جنسی میان افراد هم‌جنس جرم‌انگاری شده است و هویت‌های جنسیتی به رسمیت شناخته نمی‌شود، تجسس و شناسایی افراد جامعه رنگین‌کمانی می‌تواند منجر به دستگیری، مجازات و حتی به قیمت جان افراد تمام شود.
چنین فضایی احساس امنیت افراد را در موقعیت‌های مختلف اجتماعی تحت‌تاثیر قرار داده و منجر به ایجاد احساس ناامنی و عدم اعتماد در مراودات روزمره و ضروری می‌شود.
یکی از حوزه‌هایی که بیشترین تاثیر را بر زندگی افراد رنگین‌کمانی دارد، ارتباط با جامعه پزشکان و روان‌پزشکان است. جامعه‌ای که ارتباط مستقیم با سلامت و زندگی انسان‌ها داشته، اما متاسفانه متاثر از فضای حاکم بر جامعه، می‌تواند بر وظیفه حرفه‌ای و انسانی خود اشراف کامل نداشته و تحت‌تاثیر تعصب، تفکرات قالب و نگاه منفی موجود قرار بگیرد. این امر نه‌تنها در مورد جامعه رنگین‌کمانی، بلکه در مقابل همه اقشار و گروه‌های سرکوب و به حاشیه رانده شده می‌تواند صادق باشد.
وظیفه اصلی جامعه پزشکی در تمام دنیا، خدمت‌رسانی به انسان‌ها بدون توجه به مسائلی نظیر هویت جنسی و جنسیتی افراد است. مساله‌ای که متاسفانه باعث افزایش تبعیض و خشونت علیه اعضای جامعه رنگین‌کمانی در مراکز بهداشتی و درمانی می‌شود، به خصوص در جامعه‌ای مانند ایران که این قشر مورد قضاوت و تبعیض‌های مضاعف قرار دارند.
بدیهی است که حق دسترسی به خدمات درمانی و بهداشتی حق هر شهروندی در جامعه، فارغ از هرگونه تبعیض، به‌خصوص تبعیض براساس گرایش جنسی و عاطفی یا جنسیت و هویت جنسیتی است، اما آنچه امروزه اعضای جامعه رنگین‌کمانی در ایران در مراکز بهداشتی و درمانی تجربه می‌کنند، عکس این مساله بوده و این امر آسیب‌های جبران ناپذیری بر روی این افراد می‌گذارد؛ لذا وظیفه هر پزشک دغدغه‌مند و معتقد به اخلاق پزشکی است که در راه خدمت‌رسانی به عموم، به دور از تبعیض و خشونت بکوشد.
حفظ حریم شخصی و خصوصی مراجعین، به‌خصوص حریم جنسی و جنسیتی، وظیفه‌ای حرفه‌ای است که همه پزشکان می‌بایست به آن آگاه و متعهد باشند. ازجمله مواردی که پزشکان و روان‌پزشکان می‌بایست براساس وظیفه انسانی خود در برخورد با مراجعین رنگین‌کمانی به آن آگاه باشند و یا از انجام آن خودداری کنند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تجسس غیر‌ضروری و کنجکاوی درباره گرایش جنسی و هویت جنسیتی افراد با بهانه افزایش اطلاعات.
- معاینه‌های غیر‌ضروری و به‌شکلی که مراجعه‌کننده با آن احساس راحتی نمی‌کند.
- عدم انکار هویت جنسی و جنسیتی افراد و به رسمیت شناختن هویتی که مراجعه‌کننده رنگین‌کمانی خود را با آن معرفی می‌کند.
- عدم تلاش در جهت تشخیص هویت جنسی و جنسیتی و یا تغییر باورهای فرد درباره هویت جنسی و جنسیتی او، براساس سلیقه و باورهای شخصی پزشک.
- اعمال خشونت، تحقیر، انگ‌انگاری، بیمارپنداری و عدم ارائه خدمات درمانی به افراد با گرایش‌های جنسی و هویت‌ها و بیان‌های جنسیتی متنوع.
- عدم ارائه اقلام دارویی مورد نیاز برای دوره‌های هورمون درمانی به افراد ترنس‌جندر در داروخانه‌ها و همچنین تبعیض و سنگ‌اندازی در پروسه دریافت مجوز قانونی در مراکز درمانی و پزشکی قانونی برای افراد ترنس.
- خشونت و آزار علیه مردان و زنان همجنس‌گرا، دوجنس‌گرا و همه‌جنسگرا در مراجعه به پزشک متخصص مردان و زنان و قضاوت و تبعیض و کنجکاوی درباره گرایش جنسی آن‌ها.
- خشونت و انگ‌انگاری و عدم ارائه خدمات مورد نیاز به مردان همجنس‌گرا و دوجنس‌گرا در مراجعه به مراکز پزشکی قانونی در پروسه اخذ معافیت از سربازی.
- انجام پروسه مخرب و آسیب‌زای تبدیل‌درمانی یا درمان‌های اصلاحی در مراکز روان‌پزشکی بر روی افراد به‌منظور تغییر گرایش جنسی و هویت جنسیتی آن‌ها.
- جلوگیری از انجام عمل‌های جراحی غیر‌ضروری یا فرآیند‌های عقیم‌سازی بر روی دستگاه‌های تناسلی کودکان و نوجوانان اینترسکس بدون رضایت خود آن‌ها و صرفا به‌خاطر تطبیق فیزیولوژی بدن با هنجار اکثریت جامعه.
از سویی دیگر این موضوع نیز بسیار اهمیت دارد که افراد و مخصوصا اعضای جامعه رنگین‌کمانی، در انتخاب پزشک و روان‌شناس مناسب و متخصص دقت کافی را داشته و تا حد امکان به پزشکانی مراجعه کنند که شناخت لازم و کافی از آن‌ها در نوع برخورد حرفه‌ای و انسانی را داشته باشند.
مراجعین در مراجعه به پزشک می‌بایست به حقوق خود آگاه بوده و در صورت عدم احساس امنیت و فضایی مناسب میان خود و پزشک، از ادامه روند درمان اجتناب یا پزشک موردنظر را از حقوق خود آگاه کنند. ازجمله حقوقی که یک مراجعه‌کننده باید به آن آگاه باشد:
- حق احترام به مراجعین همان‌گونه که هستند.
- حق برخورداری از رفتار منصفانه و بدون تبعیض.
- حق محفوظ ماندن اطلاعات و حریم شخصی.
- حق آگاهی کامل از روند درمان.
- حق اتمام درمان در زمان دلخواه.
- حق پاسخ ندادن به سوالات غیر‌ضروری و سوالاتی که مراجعین با آن راحت نیستند.
- حق درخواست نظارت بر روند درمان.
برای مطالعه بیشتر و دستیابی به اطلاعات تکمیلی، می‌توانید به راهنمای مشاوره به اقلیت‌های جنسی ویژه روان‌پزشکان، روان‌شناسان و مشاوران مراجعه کنید.
مطلب مرتبط:
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر