با راه اندازی فیلترینگ هوشمند، اینستاگرام مختل شد

تنها چند روز پس از راه‌اندازی پروژه «فیلترینگ هوشمند» در ایران که فاز نخست آن در شبکه‌ی اجتماعی «اینستاگرام» صورت گرفته، کاربران اینستاگرام از اختلال در دسترسی به این شبکه اجتماعی خبر داده‌اند.

فیلترینگ هوشمند پروژه‌ای است که مسئولان جمهوری اسلامی از چند ماه قبل خبر راه‌اندازی آن را اعلام کرده‌اند که بر اساس آن قرار است بخش‌هایی از محتوای وب‌سایت‌ها را فیلتر کنند.

وب‌سایت خبرآنلاین با اعلام این خبر نوشته پس از راه اندازی فیلترینگ هوشمند به تدریج کاربران این شبکه اجتماعی از اختلالات وسیع در این شبکه خبر می‌دهند.

در حالی که مسوولان وزارت ارتباطات بر عدم مشکل فیلترینگ هوشمند تاکید می‌کنند و گفته شده تعداد قابل توجهی از «حساب‌های کاربری غیراخلاقی» توسط این سیستم فیلترینگ مسدود شده، اما کاربران این شبکه گزارش داده‌اند که به طور مرتب اختلالاتی را هنگام تماشای تصاویر عادی مشاهده می‌کنند.

به گزارش خبرآنلاین در بیشترین شکایت کاربران در شبکه‌های اجتماعی گفته شده که دسترسی به این سایت در روزهای پنج‌شنبه و جمعه هفته گذشته به اوج خود رسید.

این گزارش می‌افزاید: «علت این اختلالات مشخص نیست، اما برخی کار‌شناسان اعتقاد دارند سیستم‌های فیلترینگ در ایران دارای مشکلات فراوانی‌اند و بسیاری از محتواهای مناسب را نیز به دلیل عملکرد فنی ضعیف و اشتباه مورد فیلتر قرار می‌دهند.»

نخستین زمزمه‌ها درباره‌ی اجرای «فیلترینگ هوشمند» در ایران، چند ماه قبل و پس از امضای قراردادی بین «روابط عمومی شرکت ارتباطات زیرساخت» و «پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات» آغاز شد.

در آن زمان خبرگزاری دانشجو اعلام کرد که این طرح امکان «تفکیک و پالایش صفحات اینترنتی» را به صورت هوشمند فراهم می‌کند و سایت‌هایی که به گفته‌ی این خبرگزاری «مجرمانه» خوانده شده‌اند، به صورت کامل مسدود نمی‌شود.

تا پیش از راه‌اندازی رسمی پروژه فیلترینگ هوشمند، مسئولان مخابراتی و سیاسی در ایران بارها درباره‌ی این طرح اظهار نظر کردند.

در آخرین اظهار نظرها، محمود خسروی، معاون وزیر ارتباطات ایران ۲۳ آذرماه سال جاری در گفتگو با خبرگزاری مهر گفت پروژه‌ی فیلترینگ هوشمند ۴ هدف اصلی خواهد داشت: «هدفمند کردن فیلترینگ، احراز هویت کاربران در زمان دسترسی، استفاده از نرم افزارهای بومی شرکت های دانش بنیان و نیز تعیین دسترسی به اینترنت متناسب با شرایط کاربر.»

پیش از او نیز محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، «ثبت هویت کاربران» که یکی از طرح‌های ۴ گانه مورد اشاره محمود خسروی است را تشریح کرده بود.

او گفته بود که «با اجرای این طرح و با هویت بخشی به کاربران هیچ کاربری نخواهیم داشت که با هویت نامعلوم از اینترنت استفاده کند.»

به گفته محمود واعظی با اجرای طرح جدید «کاربر با یک تابلو و هویت مشخص از اینترنت استفاده می‌کند و همانطور که شماره تلفن و موبایل به مشترکان هویت می بخشد، شماره اینترنت نیز می تواند به کاربری که از این فضا استفاده می کند، هویت بدهد.»

 اما اکنون و پس از بهره‌برداری و اینک گزارش‌های منتشر شده درباره‌ی اختلال در دسترسی به اینستاگرام، به نظر می‌رسد اظهار نظر مسئولان وزارت ارتباطات بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته است.

چندی‌پیش امین ثابتی، پژوهشگر و کارشناس امنیت دیجیتال در گفتگو با ایران وایر گفته بود که به اعتقاد او فیلترینگ هوشمند در عمل کارآیی چندانی ندارد.

به گفته‌ی این پژوهشگر اینترنت «وب‌سایت‌هایی مانند فیس‌بوک به دلیل آنکه از گواهینامه امنیتی اس‌اس‌ال استفاده می‌کنند، امکان رصد محتوای داخل آنها وجود ندارد.»

به گفته‌ی این کارشناس امنیت دیجییتال، دولت ایران برای اجرای فیلترینگ هوشمند تنها یک راه حل دارد و آن هم دعوت از مردم برای عضویت در شبکه‌های اجتماعی داخلی است.

مسئولان وزارت ارتباطات درباره‌ی اختلالات بوجود آمده در اینستاگرام هنوز واکنشی نشان نداده‌اند.

به نظر می‌رسد نخستین هدف از چهار هدف مورد اشاره وزارت ارتباطات که «پالایش هوشمند» نامیده شده، با موفقیت صورت نگرفته است. اکنون باید صبر کرد و پس از راه‌اندازی رسمی طرح‌های دیگر این پروژه صحت ادعای مسئولان وزارت ارتباطات را سنجید.