اما و اگرهای ایران برای میزبانی جام ملت های آسیا

میزبانی مسابقه های ورزشی بین المللی به یکی از آرزوهای دوست داران ورزش ایران تبدیل شده است. سال های زیادی از آخرین میزبانی ایران می گذرد و طی این سال ها کم ترین علاقه‌ای از سوی مسوولان حکومتی و ورزشی ایران برای برگزاری چنین رویدادی نشان داده نشده است.

ایران دو بار پیش از انقلاب اسلامی میزبان جام ملت های آسیا بود. حالا فدارسیون فوتبال به دنبال آن است که برای سومین بارمیزبانی جام ملت های آسیا را در سال 2019 را به دست آورد.

«علی کفاشیان»، رییس فدراسیون فوتبال ایران در چند ماه اخیر از یک سو به دنبال راضی کردن مقامات دولتی و نهادهای امنیتی است و از سوی دیگر، درگیر گرفتن رضایت کارشناسان کنفدراسیون آسیا است تا بتواند این میزبانی را به نام ایران سند بزند.

او هر چند موافقت مسوولان ایرانی را در روزهای آخر دولت محمود احمدی نژاد به دست آورد، اما به خوبی می داند گرفتن رضایت نمایندگان کنفدراسیون آسیا به این آسانی نیست. ایران در راه میزبانی این مسابقه های معتبر، رقیبان سرسختی دارد.

«شاهین رحمانی» مسوول ایرانی کنفدراسیون آسیا می گوید: «جدی ترین رقیب ایران در این مسیر، کشور عربستان است که تا به حال تجربه میزبانی جام ملت های آسیا را نداشته و در چند سال اخیر برای مسابقه های آسیایی و حتی جهانی به خوبی مجهز شده است. عربستان در سال 2009 برای اولین بار میزبانی مسابقه های جوانان آسیا را برعهده گرفت که به خوبی از پس آن برآمد. در آن مسابقه ها مسوولان کشور عربستان تعامل خوبی با کره، ژاپن و دیگر کشورهای شرق آسیا برقرار کردند.»

اما کفاشیان می گوید خیلی نگران عربستانی ها نیست و فکر می کند آن ها در نهایت از دور رقابت برای میزبانی این بازی ها کنار می کشند: «اما این بار عزم ایران برای گرفتن این میزبانی جمع است. من تا ته این قصه ایستاده ام.»

«حامد مومنی»، نماینده فدراسیون فوتبال ایران در اجلاس مالزی برای دریافت میزبانی جام ملت‌های 2019 شانس ایران برای میزبانی را بیش تر از همه رقیبانش می داند و می گوید: «اگر سه کشور ایران، عربستان و امارات را جدی‌ترین کاندیدای کسب میزبانی بدانیم و AFC بخواهد میزبانی را به کشوری از غرب آسیا بدهد، با توجه به این که امارات چندین سال پیش میزبان جام ملت‌ها بوده، شاید رقابت بیش تر بین عربستان و ایران باشد. از سویی، با توجه به وضعیت آب و هوایی و گردشگری کشورمان در قیاس با عربستان و هم چنین فاکتور مهم تماشاگران، شانس ما با حمایت دولت، قطعا بیش تر است.»

مشکلات ایران برای میزبانی

اما ایران برای گرفتن میزبانی، دشواری های زیادی پیش رو دارد. در حال حاضر فوتبال ایران هر ساله برای داشتن حداقل استانداردهای لازم جهت حفظ سهمیه های لیگ قهرمانان آسیا با مشکلات مختلفی رو به رو است. باشگاه های بزرگ ایرانی هیچ کدام ورزشگاه اختصاصی ندارند و همه باشگاه های کشور از ورزشگاه های دولتی استفاده می کنند. این ورزشگاه ها نیز به جز «آزادی»،  پا به سن گذاشته و از استانداردهای جهانی برخوردار نیستند.

تهران، تبریز، مشهد و اصفهان شهرهایی هستند که ایران برای میزبانی معرفی کرده است. ورزشگاه آزادی تهران از نظر گنجایش، کیفیت چمن و اتاق کنفرانس و هم چنین رخت کن وضعیت مناسبی دارد و می توان با اصلاحات جزیی، آن را به شرایط ایده آل رساند. ورزشگاه «یادگار امام» تبریز 70 هزار نفری است. با توجه به این که این ورزشگاه سال پیش میزبان بازی های تراکتورسازی در جام ملت های آسیا بود، دارای حداقل های AFC است و می توان به میزبانی مناسب آن امیدوار بود.

ورزشگاه 40 هزار نفری «ثامن آل ائمه» مشهد هم با توجه به داشتن امکانات اولیه مناسب، می تواند میزبان شایسته ای برای این بازی ها باشد. ورزشگاه «نقش جهان» اصفهان از سال های دور، در دست ساخت است و هنوز تکمیل نشده و شاید میزبانی ایران بتواند محرک خوبی برای تعجیل در افتتاح این ورزشگاه شود.

الکل، تفریح، شرط بندی

برای میزبانی تنها مجهز بودن امکانات ورزشی کافی نیست بلکه شهرهم باید شرایط میزبانی را داشته باشد. چهار شهرمیزبان که جزو بزرگ ترین شهرهای کشورمان هستند مشکلات بسیاری مانند ترافیک سنگین، کمبود اماکن تفریحی و کمبود هتل های مجهز هم دارند.

براساس معيارهاي كنفدراسيون فوتبال آسيا، هتل‌هاي ميزبان بايد پنج ستاره باشند، درجه‌اي كه منوط به داشتن برخي امكانات است؛ از جمله پذیرایی از میهمان ها با مشروبات الکلی كه با توجه به قوانين جمهوري اسلامي، هتل‌هاي ايراني قادر به ارایه چنین خدماتی نیستند.

اما حامد مومنی، نماینده ایران در موضوع میزبانی جام ملت‌های آسیا از تصمیم AFC برای ممنوع بودن فروش و تبلیغات مشروبات الکلی در دو کشور ایران و عربستان در صورت میزبانی در جام ملت‌های آسیا خبر داده و گفته است: « AFC بنا بر درخواست ایران و عربستان این تصمیم را صرفا برای این دو کشور گرفته و گفته اگر جام ملت‌ها در ایران یا عربستان باشد،AFC  با هیچ اسپانسری درباره مشروبات الکلی قرارداد نمی‌بندد.»

مومنی با بیان این که ما اعلام کردیم در ایران امکان تبلیغ سایت‌های شرط‌ بندی هم وجود ندارد، گفت: «AFC اعلام کرد که تبلیغات سایت‌ها و شرکت‌های شرط‌ بندی در کلیه کشورهای آسیا ممنوع شده است. بنابراین هیچ مشکلی از این بابت وجود ندارد.»

حضور بانوان در ورزشگاه

حضور بانوان یکی دیگر از مشکلاتی است که در راه میزبانی جام ملت های آسیا باید رفع شود. ورود زنان به استادیوم های ورزشی در اردیبهشت سال 1385 با دستور مستقیم محمود احمدی نژاد قانونی اعلام شد، اما با مخالفت صریح شماری از مراجع مذهبی، زنان دوباره از این حق محروم شدند.

در حال حاضر این مساله یکی از ملاک های اساسی AFC در برگزاری تورنمنت های بین المللی به شمار می رود.

شاهین رحمانی می گوید: «با گسترش توریسم ورزشی، نگرش کشورهای عربی به مساله حجاب تغییر کرده است. در مسابقه های جوانان آسیا در عربستان، بانوان سفارت های ژاپن و کره بدون مشکل ویژه ای در ورزشگاه ها حاضر شدند. در حال حاضر هم عربستان برای رسیدن به میزبانی جام ملت های 2019 هدف گذاری خوبی کرده است.»

در بازی های فوتبال نوجوانان آسیا در تهران، هر چند ایران موافقت خود را با حضور بانوان در ورزشگاه اعلام کرده بود، اما در عمل تنها بانوان خارجی به ورزشگاه راه پیدا کردند. یکی از اعضای کمپین «روسری سفیدها» که فعالیت بسیاری برای حضور زنان در ورزشگاه ها در سال های اخیر، به ویژه در بازی های مقدماتی جام جهانی 2006 انجام داده است، در مورد احتمال حضور آن ها در صورت میزبانی جام ملت های آسیا از سوی ایران گفت: «در سال 2019 از جوانی ما گذشته، اما هستند دختران نوجوان و جوان زیادی که می خواهند هر طور شده به ورزشگاه راه پیدا کنند و ما هم در این زمینه آن ها را کمک می کنیم. ما یک بار موفق شدیم بازی ایران و بحرین را از نزدیک ببنیم و این بار هم امیدواریم این اتفاق بیفتد و دختران ایرانی بدون هیچ محدویتی بتوانند این مسابقه ها را از نزدیک ببینند.»

مشکلات مالی

با تحریم های گسترده علیه ایران و فشار اقتصادی بر کشور، بسیاری از فدراسیون های ورزشی هم با مشکلات مالی روبه رو هستند. فدارسیون فوتبال ایران حتی پول برگزاری اردوهای تیم ملی را ندارد و برای این که بتواند میزبانی جام ملت ها را به دست آورد، باید هزینه‌های زیادی صرف کند.

مدیریت

میزبانی مسابقه های مهم بین المللی افزون بر افزایش شانس موفقیت تیم میزبان، می تواند نشان دهنده بسیاری از مسایل، از جمله کارهای زیربنایی در ورزش یک کشور، مسایل اجتماعی، پیشرفت اقتصادی و از همه مهم تر، فرهنگ یک کشور به میهمانان خارجی آن تورنمنت باشد.

«حسین راغفر»، استاد دانشگاه و کارشناس مسایل اقتصادی که خود روزگاری فوتبالیست معروفی بوده، می گوید: «به طور قطع، این میزبانی برای یک کشور می تواند تبلیغ بسیاری خوبی باشد و نشان دهنده بسیاری از مسایل از جمله زندگی فرهنگی، اجتماعی واقتصادی یک کشور باشد. حکومت های زیادی از این فرصت استفاده کرده‌اند. به طور کلی میزبانی مسابقه های مهم ورزشی علاوه بر صرفه اقتصادی، می تواند برای میزبان تبلیغات گسترده ای همراه داشته باشد.»

اما برگزاری مسابقه هایی در این سطح در صورتی که کشور میزبان آمادگی برگزاری آن را نداشته باشد یا نتواند به وعده های خود عمل کند، می تواند به وجهه کشور آسیب جدی بزند. نباید فراموش کرد که ایران به خاطر این که دهه هاست میزبانی مسابقه هایی در این سطح را نداشته، از قدرت مدیریت بالایی هم برخوردار نیست.

«نصرالله عبدالهی»، مدافع ایران در جام ملت های 1976 می گوید: «میزبانی برای ایران سخت خواهد بود، چون ما سال های زیادی این گونه مسابقه های پر اهمیت را تجربه نکرده ایم، برای همین هیچ مدیری تجربه چینین کاری را ندارد. بنابراین، بهتر است از یک کشور خارجی به ویژه شرق آسیا که میزبانی های مختلفی را تجربه کرده اند، الگو برداری کنیم. برای ما سخت است به یک باره بخواهیم با ایده و طرح های خود، از پس چنین مسابقه های مهمی برآییم و شاید بهتر باشد حتی از متخصصان خارجی در این امر استفاده کنیم و برای دورهای بعد و مسابقه های مهم تر تجربه کسب کنیم. در سال 1976 که ایران میزبان بود، خود الگو برای سایر کشورهای آسیایی بود و مشکل خاصی برای برگزاری مسابقه های نداشت و حتی ایده های جدید زیادی در آن دوره استفاده شد که هم چنان پابرجاست.»

«واعظی‌آشتیانی» قائم مقام سابق سازمان تربیت بدنی در مورد شانس ایرانی برای میزبانی جام ملت ها می گوید: «به نظرم خود متولیان فوتبال و ورزش كشور می‌توانند به خوبی بررسی كنند كه آیا این توانمندی در كشور ما وجود دارد یا خیر. میزبانی جام ملت‌ها كار كوچكی نیست. خیلی عوامل باید در كنار هم یك میزبانی ایده‌آل را رقم بزنند. ما باید ببینیم آیا تاكنون توانایی مدیریتی‌ خود را در چنین سطحی به بوته آزمایش گذاشته‌ایم یا خیر؟ وقتی تمامیت توان مدیریتی فدراسیون فوتبال نمی‌تواند یك مراسم كوچك را در فینال جام حذفی یا برای قهرمانی لیگ برتر مدیریت كند آیا انجام چنین ریسکی به صلاح است؟»

مشکلات هم چنان پابرجاست

به هر حال فدارسیون فوتبال ایران هر طور شده می خواهد این میزبانی را به دست آورد و باتوجه به عزمی که در مسوولان فدارسیون وجود دارد، به نظر می رسد مشکلاتی مانند نواقص ورزشگاه ها و مسایل ورزشی را بتواند برطرف کند. اما مشکل اصلی جایی است که مربوط به مسوولان امنیتی، حکومتی و کنفدارسیون آسیا می شود. راضی کردن هر دوطرف از سوی فدارسون فوتبال کار بسیار سختی خواهد بود که کفاشیان می خواهد هر طور شده آن را انجام دهد. اگر این اتفاق بیفتد و فدراسیون فوتبال ایران بتواند میزبانی را بگیرد، به طور قطع تغییرات مهمی در رویکرد مسوولان حکومتی ایران ایجاد شده که موافقت خود را با مسایل مطرح شده از سوی کنفدارسیون فوتبال آسیا اعلام کردند، چون به غیر از این نمی تواند انتظار داشت که ایران در سال 2019 میزبان جام ملت های آسیا باشد.