پروژه «خبرنگاری جرم نیست» سه شنبه هفته آینده (۱۹ خرداد) رونمایی می شود. این پروژه حاوی بخشهای مختلفی است، از جمله یک بانک اطلاعاتیِ اینترنتی درباره خبرنگارانی که به هر دلیلی زندانی شده اند، مشاوره حقوقی و روان شناختی برای خبرنگارها و خانواده آنها و آخرین اخبار بازداشت، سانسور و دیگر موارد نقض آزادی مطبوعات در ایران.
مازیار بهاری، بنیان گذار این پروژه، درباره وبسایت «خبرنگاری جرم نیست»، اهداف و کارکرد آن در مصاحبه‌ای توضیح داده است:
• «خبرنگاری جرم نیست» وب‌سایتی است که دو هدف را دنبال می‌‌کند؛ یکی این که به خبرنگاران مقیم ایران اختیار و امکانات بیش‌تری بدهد و دوم این که حکومت ایران را برای اقدام‌هایغیرقانونی خود علیه مطبوعات و جامعه مطبوعاتی و رسانه‌‌ها پاسخ‌گو کند. برای دهه‌ها، خبرنگاران آماج سرکوب حکومت بوده و به دلیل تلاش برای تهیه و ارایه گزارش آزادانه در کشورِ خود، روانهزندان شده اند. وبسایت «خبرنگاری جرم نیست» در پی آن است که رفتار مجرمانه حکومت ایران را ثبت کند. فقط از سال ۲۰۰۹ تا کنون، بیش از ۲۰۰ خبرنگار پشت میله‌های زندان رفته اند؛ ازجمله خود من و این واقعاً غیر قابل قبول است.
• بخشی از وبسایت، «دیوار شرم» نام دارد که در آن تصویر و سرگذشت تمام خبرنگارانی که بازداشت شده اند، به همراه داستان‌های شخصی آنها، موارد محکومیت و دیگر اطلاعاتی که درمورد این خبرنگاران وجود دارد، منتشر می‌‌شود.
• بخش دیگری از وبسایت به انتشار آخرین اخبار در مورد بازداشت خبرنگاران، سانسور و توقیف مطبوعات می‌‌پردازد. افزون بر این که تمام تغییرات در وضعیت خبرنگاران را مدام به روز می‌‌کند؛ یعنی مثلاً اگر کسی پیش از زمان مقرر آزاد شد یا به حکم دادگاه، از میزان محکومیت او کاسته یا به آن افزوده شد، بلافاصله آن را در وبسایت بازتاب خواهیم داد.
• پروژه‌های دیگری را هم به صورت موازی در این وبسایت پیش می‌‌بریم تا بر میزان وخامت اوضاع روزنامه‌نگاران در ایران تأکید کنیم؛ از جمله کتابی درباره سانسور، گزارشی درباره خبرنگار‌انایرانی که از اختلال‌های روانی، به ویژه «اختلال تنش زای پس از حادثه» رنج می‌‌برند، مقاله‌هایی درباره نقض قوانین بین المللی و داخلی در خصوص آزادی مطبوعات توسط حکومت ایران وفیلمی درباره «مسیح علی نژاد»، خبرنگار شجاع ایرانی. پروژه‌های بسیار متنوع دیگری هم در راه هستند.
• یک بخش از وبسایت به خبرنگار‌های زندانی و خانواده‌ها و دوستان آن ها درباره مواردی مثل بازداشت‌های خودسرانه، ضبط اموال خصوصی و زندان انفرادی مشاوره حقوقی خواهد داد.خبرنگاری که توسط حکومت بازداشت می‌‌شود، به سادگی می‌‌تواند احساس کند بی قدرت و بی پناه است. ولی با گرفتن مشاوره حقوقی و در نتیجه آگاهی از حقوق خود، اعتماد و قدرتشرا به دست می‌‌آورد.
• بخش دیگری از وبسایت، کمک‌ها و مشاوره‌های روان شناختی را در اختیار خبرنگاران و گزارش‌گران قرار می‌‌دهد. اگر خبرنگاری که مدتی در زندان بوده، دچار افسردگی، اضطراب، اختلالپس از حادثه شده باشد، می‌‌تواند سری به این وبسایت بزند. در این بخش، فهرست مفصلی از پرسش و پاسخ‌های رایج وجود دارد که با رجوع به آنها می‌‌توان به درک بهتری برای مقابله بااین شرایط روحی و روانی دست یافت. اگر خبرنگار نتواند به پاسخ مورد نیاز خود دست یابد، می‌‌تواند به تیم روان شناسان ما ایمیل بزند و آنها هم پاسخ خواهند داد. خبرنگار می‌‌تواند این کاررا بدون ذکر نام خود انجام دهد. افزون بر این‌ها، با تعدادی از سازمان‌ها و نهاد‌ها در سراسر دنیا کار می‌‌کنیم تا همایش‌ها و رویداد‌های گوناگونی در کشورهای مختلف برگزار شود به این امیدکه بین خبرنگار‌های ایرانی و خبرنگارانِ کشورهای دیگر همکاری و هم‌بستگی ایجاد کنیم. این به خبرنگار‌های ایرانی و همکاران غیر ایرانی آنها امکان می‌‌دهد تا از تجربه های یک‌دیگراستفاده کنند و آگاهی عموم را درباره وضعیت اسفناک آزادی مطبوعات در ایران افزایش دهند. وبسایت به هر دو زبان فارسی و انگلیسی در دسترس خواهد بود.
تا این لحظه چه خبرنگارانی را پوشش داده اید و آیا افراد می‌‌توانند مشخصات و اطلاعاتمربوط به خود را در وبسایت تصحیح کنند؟
- از سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۸)، نزدیک به ۲۰۰ خبرنگار در ایران زندانی شده اند که اسامی و مشخصات همه آنها در وبسایت آمده. ولی به این فهرست به سرعت افزوده خواهد شد به محض این که شروع کنیمپرونده خبرنگار‌هایی که از سال ۱۳۵۷ و حتی پیش از آن بازداشت شده اند را در وبسایت بگنجانیم. «دیوارشرم» فقط شامل خبرنگارانی می شود که زندانی شده اند. این افراد می‌‌توانند در وبسایت «ثبت ورود» (یا login) کرده و مشخصات خود را تصحیح و ویرایش کنند. ما با افرادی که با خودِ خبرنگارها آشنا بوده اند هم در تماس خواهیم بود. بنابراین، نه فقط دوستان و آشنایان بلکه عملاً هر کسی می‌‌تواند پیشنهاد ویرایش و تصحیح پرونده‌ها را با ما در میا‌‌ن بگذارد. دغدغه اصلی ماهمیشه و در هر شرایطی، امنیت خبرنگاران و خانواده و آشنایان آنها است. بنابراین، باید اطمینان حاصل کنیم که اقدامات ما امنیت آنها را به خطر نیاندازد.
فکر می‌‌کنید حکومت ایران وبسایت را فیلتر کند؟
• شک نکنید؛ حتماً. ما می‌‌خواهیم صدای جدیدی باشیم برای آن شهروندانی که حکومت ایران سال ها است صدایشان را خاموش کرده است. ولی مشکلی نخواهد بود؛ وبسایتهایدیگری هم بوده اند مثل «توییتر»، «فیس‌بوک» و غیره و غیره که در ایران فیلتر شده اند ولی ایرانی‌‌ها همیشه راهی برای دور زدن این فیلتر‌ها پیدا کرده اند.
انگیزه و الهام بخش این پروژه چه بود؟
• وقتی در اکتبر ۲۰۰۹ از زندان بیرون آمدم، فهمیدم که آزادی خود را مدیون کمپین بی نظیری هستم که همکارانم در «نیوزویک»، «کانال ۴» و دیگر نهاد‌های خبری برگزار کرده بودند. ولی اینمسأله قبل از هر چیز به این دلیل بود که من برای رسانه‌های غربی کار می‌‌کردم و مردم با نام من آشنا بودند. این در حالی است که خیلی از همکاران و دوستان من که در ایران پشتمیله‌های زندان هستند و هر روزه مورد آزار و سرکوب واقع می‌‌شوند، از این بخت برخوردار نیستند. از همان موقع بود که خواستم پروژه‌ای مثل این را راه اندازی کنم تا خبرنگارها را در سطحیوسیع معرفی کرده و مشخصات آن ها را در وبسایت ثبت کنم. «خبرنگاری جرم نیست» پروژه‌ای است برای شنیدن صدای کسانی که صدایی ندارند و دیدن چهره کسانی که چهره‌ایندارند. وضعیت آزادی بیان در ایران هزینه انسانی سنگینی دارد و هدف این پروژه، تغییر این وضعیت است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر