حکم قاتل ۱۷ ساله ستایش قریشی چیست؟

پلیس ایران با دستگیری نوجوانی ۱۷ ساله از جنایتی هولناک و درد آور در ورامین از توابع استان تهران پرده برداشت. در این جنایت که روز یکشنبه ۲۲ فروردین رخ داد٬ دختر شش ساله افغان تبار به نام ستایش که برای خرید بستنی از مغازه‌ای نزدیک محل زندگی خود از خانه خارج شده بود به دست پسر همسایه ۱۷ ساله‌ درمنطقه خیرآباد ورامین به قتل رسیده است. به گفته شیرآقا قریشی٬ پدر ستایش، آنها یک روز پس از مراجعه به کلانتری ورامین و انتشار اطلاعیه‌ای مبنی بر ناپدید شدن ستایش با تماس ماموران کلانتری برای شناسایی فرزندشان به پزشکی قانونی فراخوانده شدند.

 پدر ستایش همچنین گفته بر اساس اطلاعاتی که پلیس در اختیار آنها گذاشته، فرد مظنون به قتل دخترش ظاهرا پس از ربودن و کشتن ستایش با دوستش تماس می‌گیرد تا در انتقال جسد به او کمک کند اما دوستش حادثه را بلافاصله به پلیس اطلاع می‌دهد و پلیس فورا اقدام به دستگیری مظنون به قتل می‌کند. آقای قریشی به نقل از پلیس گفته قاتل به جرمش اعتراف کرده و به گفته آنها علایم سوختگی بر اثر اسید بر روی جسد ستایش دیده شده است. آقای قریشی همچنین خبر داده که «مسئولان در حال رسیدگی به پرونده قتل دخترم هستند، این جرم پنهانی نیست و از آنها می‌خواهم حکم خدا و قرآن را اجرا و قاتل دخترم را قصاص کنند.»

قتل ستایش قریشی٬ دختر شش ساله افغان تبار به دست پسر همسایه ۱۷ ساله‌ در حالی رخ داده که تحقیقات مقدماتی در این پرونده به سبب سن مرتکب در زمان وقوع جنایت در  دادسرای ویژه نوجوانان انجام می شود. دادسرای ویژه نوجوانان در معیت دادگاه اطفال و نوجوانان و در محل آن به سرپرستی یکی از معاونان دادستان و با حضور یک یا چند بازپرس تشکیل می‌شود. تحقیقات مقدماتی جرائم افراد پانزده تا هجده سال - به جز جرائم منافی عفت وجرائم تعزیری درجه هفت و هشت که به طور مستقیم از سوی دادگاه صورت می گیرد - در این دادسرا انجام می شود. منظور از جرائم منافی عفت جرائم جنسی حدی، همچنین جرائم رابطه نامشروع تعزیری مانند تقبیل و مضاجعه است. البته تحقیقات مقدماتی تمامی جرائم افراد زیر پانزده سال به طور مستقیم در دادگاه اطفال و نوجوانان صورت می گیرد و دادگاه مذکور کلیه وظایفی را که طبق قانون بر عهده ضابطان دادگستری و دادسرا است، انجام می‌دهد.

در پرونده این جنایت بازپرس مکلف است در حین انجام تحقیقات، دستور تشکیل پرونده شخصیت متهم را نیز صادر کند زیرا در جرائمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات، قطع عضو، حبس ابد و یا تعزیر درجه چهار و بالاتر است و همچنین در جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی که میزان دیه آنها ثلث دیه کامل مجنیٌ علیه یا بیش از آن است، بازپرس مکلف است در حین انجام تحقیقات، دستور تشکیل پرونده شخصیت متهم را به واحد مددکاری اجتماعی صادر کند. این پرونده که به صورت مجزا از پرونده عمل مجرمانه تشکیل می شود، حاوی گزارش مددکار اجتماعی در خصوص وضع مادی، خانوادگی و اجتماعی متهم و نیز گزارش پزشکی و روان پزشکی است.

قاتل ستایش نمی تواند با تودیع وثیقه آزاد شود زیرا در خصوص متهمان بالای پانزده سال و در مورد جرائمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات، حبس ابد یا قطع عضو و جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی که میزان دیه آنها ثلث دیه کامل یا بیش از آن است، دادسرا یا دادگاه می تواند در شرایطی که  آ‎زاد بودن متهم موجب از بین رفتن آثار و ادله جرم یا باعث تبانی با متهمان دیگر یا شهود و مطلعان واقعه شود و یا سبب شود شهود از اداء شهادت امتناع کنند یا بیم فرار یا مخفی شدن متهم باشد و به طریق دیگر نتوان از آن جلوگیری کرد یا اینکه آزاد بودن متهم مخل نظم عمومی، موجب به خطر افتادن جان شاکی، شهود یا خانواده آنان و خود متهم باشد، قرار نگهداری موقت آنان را در کانون اصلاح و تربیت صادر کند. قرار نگهداری موقت، تابع کلیه آثار و احکام قرار بازداشت موقت است.

با این حال پس از انجام و تکمیل تحقیقات مقدماتی در دادسرای ویژه نوجوانان و صدور کیفرخواست برای متهم، پرونده قتل هولناک ستایش به سبب سن متهم در زمان وقوع جنایت، در دادگاه کیفری یک ویژه رسیدگی به جرائم نوجوانان با حضور یک  رئیس و دو مستشار مورد رسیدگی قرار می گیرد، زیرا جرایم مشمول صلاحیت دادگاه کیفری یک (جرائم موجب مجازات سلب حیات) و همچنین انقلاب در مواردی که با تعدد قاضی رسیدگی می شود اگر توسط افراد بالغ زیر هجده سال تمام شمسی ارتکاب یابد در دادگاه کیفری یک ویژه رسیدگی به جرائم نوجوانان رسیدگی و متهم از کلیه امتیازاتی که در دادگاه اطفال و نوجوانان اعمال می شود، بهره مند می شود. البته حضور مشاوران  برای رسیدگی به جرائم نوجوانان در دادگاه کیفری یک ویژه رسیدگی به جرائم آنان الزامی است.

در هر حال مجازات اصلی متهم پرونده قتل ستایش قریشی، دختر شش ساله افغانی تبار، در صورت عدم رضایت اولیاء دم طبق قانون مجازات اسلامی، قصاص است مگر اینکه از نظر دادگاه مرتکب این جنایت، ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک نکرده و یا در رشد و کمال عقل وی شبهه (نه قطعیت) وجود داشته باشد که در این صورت مجازات مرتکب تنها پرداخت دیه در حق اولیاء دم و نگهداری در کانون اصلاح و تربیت از دو تا پنج سال است.

طبق ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی در جرائم موجب حد یا قصاص هرگاه افراد بالغ کمتر از هجده سال، ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک نکنند و یا در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشد، اجرای حدود و قصاص از انها ساقط می شود، البته دادگاه برای تشخیص رشد و کمال عقل می تواند نظر پزشکی قانونی را استعلام یا از هر طریق دیگر که مقتضی بداند، استفاده کند.