توییتری کبود برای کبودوند؛ روزنامه نگاری که ۹ سال در زندان است

پنج شنبه شب (ششم خرداد) جمعی از کاربران توییتر در ساعت‌های پایانی شب از «محمدصدیق کبودوند»، روزنامه‌نگار و فعال حقوق بشر کُرد که ۹ سال است در زندان به سر می‌برد، نوشتند. او در این مدت تنها یک‌بار اجازه مرخصی پیدا کرده است تا بتواند بر سر بالین فرزندش حاضر شود که با بیماری سرطان دست و پنجه‌ نرم می‌کند.

در طوفان توییتری پنج شنبه شب، بیش از ۱۲هزار بار هشتگ «FreeKaboodvand#» توسط کاربران مورد استفاده قرار گرفت. در زمان تهیه این گزارش، توییت‌ها نزدیک به ۴۱ میلیون بار دیده شدند. بیش تر توییت‌ها به زبان‌های فارسی، کُردی و انگلیسی بودند و تک و توک تُرکی هم در میان آن‌ها یافت می‌شد.

کبودوند تیرماه سال ۱۳۸۶، پس از سال‌ها بازداشت‌های موقت و تعطیلی هفته‌نامه‌ای که زیر نظر وی منتشر می‌شد، برای آخرین بار بازداشت شد. او پس از گذراندن هفت ماه انفرادی، ۱۳۵ روز بازجویی‌های متعدد و یک‌سال بازداشت، در دادگاهی به ریاست قاضی «صلواتی» محاکمه و به ۱۱ سال حبس محکوم شد. ۱۰ سال از این محکومیت بابت تشکیل و اداره «سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان» و یک سال آن برای اتهام «فعالیت تبلیغی علیه جمهوری اسلامی» بود. در دادگاه تجدیدنظر این حکم به 10 سال کاهش یافت.

او نزدیک به ۲۰ روز است که در اعتراض به «پرونده‌سازی‌های جدید» دستگاه‌های امنیتی و قضایی دست به اعتصاب غذا زده است. «پریناز باغبان‌حسینی»، همسر او روایت می‌کند که کبودوند دیگر توان ایستادن نیز ندارد. او در سیزدهمین روز اعتصاب غذای خود به شکل اورژانسی به بیمارستان منتقل شد و روز سه‌شنبه گذشته (چهارم خرداد) در دادگاهی به ریاست قاضی مقیسه، بدون آن‌که وکیل او حضور داشته باشد، مورد محاکمه قرار گرفت.

بنا بر آماری که «کوین میستون»، کاربر فعال در توییتر رصد کرده و به «ایران‎وایر» ارایه داده، ۴۱ درصد توییت‌ها در این طوفان توییتری از داخل ایران ارسال شده است. در این میان، برخی از کاربران از اواسط طوفان توییتری، با آی‌دی‌های ناشناس وارد این موج شده اند. گروهی می‌پرسیدند که اصلا قضیه کبودوند چیست؟ او کیست و چرا در زندان به سر می‌برد؟
در واکنش به این سوال ها، یکی از روزنامه‌نگاران نوشته است اگر هنوز کبودوند را نمی‌شناسید، کار ما روزنامه‌نگاران ایراد دارد.

گروهی نیز که تازه از طریق این طوفان توییتری با کبودوند آشنا شده بودند، مدام در توییت‌های خود از ۹ سال زندان ابراز تعجب و شگفتی می‌کردند. یکی از کاربران نوشته بود: «۹ سال می دونی یعنی چی؟ یعنی کلاس چهارم ابتدایی... یادتونه چه قدر طول کشید که تا کلاس چهارم رسیدید؟»
دیگری توییت کرده است: «اولین بار اسم محمدصدیق کبودوند رو به همراه عدنان حسن‌پور تو تجمع ۱۶آذر ۸۶ روی یه بنر تو دست دانشجوها دیدم و شنیدم.»

در میان توییت‌هایی که دست به دست می‌شد، یکی از کنش‌گرانی که یک سال است از زندان آزاد شده، نوشت: «سال ۸۷ برای کبودوند که در زندان بود، مراسم گرفتیم. یک سال بعد رفتم حبس پنج ساله و حدود یک سال ]هست[که آزاد شده ام. کبودوند هنوز زندانه.»

پنج شنبه اما روز پر خبری برای ایران و کاربران توییتر به حساب می‌آمد. خبرها هم زمان حکایت از آزادی و زندان داشتند. مرخصی «امید کوکبی» و آزادی «مصطفی تاجزاده» از یک‌سو، نگرانی برای کبودوند از سویی دیگر، شلاق خوردن کارگران و دانشجویان در یک روز و خبرهای بازداشت «شیما بابایی» که فعال مدنی است، کاربران را حیران کرده بود.

در عین‌حال، شرایط جسمانی، سال‌های طولانی زندان، بیماری‌های مختلف، چندین بار اعتصاب غذا، محرومیت از مرخصی و فشارهای بی‌شماری که محمدصدیق کبودوند را باز هم به اعتصاب غذا کشانده، محتوای بیش تر توییت‌های پنج‌شنبه شب بود. بخش‌هایی از مصاحبه‌های خود او، خانواده‌ و نظراتش درباره جامعه مدنی و لزوم مسالمت‌آمیز بودن حرکت‌های اجتماعی از دیگر مواردی بود که کاربران به آن اشاره می‌کردند.

در  حال حاضر، ماه‌ها انفرادی و دوران سخت بازجویی اما جسم کبودوند را متاثر از خود کرده به طوری‌که در این مدت، سکته خفیف مغزی داشته و به بیماری‌های ریوی، کلیوی و پوستی نیز دچار شده است. بارها اعتصاب غذا نیز بیماری‌های گوارشی برای او به همراه داشته است. سرطان پسرش و بیماری‌های جسمانی و مشکلات روحی اما تنها هزینه‌هایی نیست که خود و خانواده‌اش پرداخته‌اند. فعالیت‌های حقوق بشری و روزنامه‌نگاری کبودوند تاثیرات سیاسی نیز بر خانواده او داشته است.

«تونیا کبودوند»، دختر این زندانی سیاسی برای انتخابات مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه سنندج کاندیدا شده بود ولی صلاحیت وی تایید نشد. آن‌طور که خودش روایت می‌کند، علت رد صلاحیتش «فرزند محمدصدیق کبودوند بودن» است.

تنها مرخصی کبودوند در سال ۲۰۱۲، پس از پنج سال و نیم تحمل زندان با وثیقه ۷۰۰ میلیونی اتفاق افتاد که به او اجازه دادند بر بالین سرطان‌زده پسرش حاضر شود.

در دوره اجرای حکم 10 ساله این زندانی، کبودوند باز هم برای پرونده‌های دیگر به دادگاه‌های مختلفی برده شد. اداره کل اطلاعات ستاد مشترک سپاه پاسداران از کبودوند به اتهام «فعالیت تبلیغی علیه جمهوری اسلامی» از طریق سایت «انسانیت» که وابسته به سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان است، به دادگاه مطبوعات شکایت برد. دادگاه اسفند ماه ۸۷ برای کبودوند توقف پی گرد قضایی صادر کرد.

دادگاه دیگر او برای انتشار کتابچه‌ای درباره وضعیت زنان کردستان برگزار شد که این‌بار اداره اطلاعات شهرستان مهاباد از او شکایت کرده بود. کتاب‌های دیگری هم از کبودوند وجود دارد که جمهوری اسلامی نگذاشته است به انتشار برسند.

کبودوند طی سال‌ها زندان، جوایزی بین‌المللی را نیز از آن خود کرده است. «سازمان دیده‌بان حقوق بشر» در زمستان ۱۳۸۷ جایزه «هملن – همت» که به نویسندگان «تحت آزار» تعلق می‌گیرد را به وی اهدا کرد. جایزه مطبوعات بریتانیا که به «اسکار مطبوعات» این کشور شهرت دارد نیز عنوان «روزنامه‌نگار بین‌المللی سال ۲۰۰۹» را به وی اختصاص داد.

کبودوند در پیامی در پاسخ به این جایزه نوشته بود: «درسرزمینی که ما در آن زندگی می‌کنیم، افراد نه تنها در بیان اندیشه و نظر و عقیدهٔ خود آزاد نیستند که در پوشیدن، شنیدن و دیدن نیز آزاد نیستند. فهم و شعور و صلاحیت افراد انسانی حتی در تشخیص و تعیین سلایق و علایق شخصی‎شان زیر سوال است. مردم سرزمین من نمی‌توانند آن طور که خود می‌خواهند، بپوشند، بشنوند، بیبینند و بگویند.»

 پیام کبودوند در طوفان توییتری دیشب کاربران بارها تکرار شد تا بیش تر دیده و شنیده شود.

٣٠ ثانيه است. خوبه دست به دست بشه. #freekaboodvand pic.twitter.com/04PFPDijCW

— Saman Rasoulpour (@zarebin) May 26, 2016