رئیس جمهور امریکا امروز در مقابل خبرنگاران درباره ایران صحبت کرد. موضوعی که رسانهها هفتهها روی آن مانور داده بودند. او صحبتهایش را با بیان تاریخچهای از روابط ایران و امریکا آغاز کرد و به حکومت ایران تاخت. ترامپ به صراحت گفت برجام را قبول ندارد و آن را بدترین توافقنامهای که آمریکا ان را امضا کرده خواند ولی از نقض این برنامه توسط امریکا سخنی نگفت در عوض از کنگره آمریکا خواست این توافقنامه را بررسی کند و نقاط ضعف آن را درآورد. حسن روحانی رئیس جمهور ایران هم ساعتی بعد از سخنرانی دونالد ترامپ به حرفهای او در برنامه زنده تلویزیونی پاسخ داد. با دکتر احمد شیرزاد نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی و از اعضای حزب مشارکت که از منتقدان برنامه هستهای ایران و از طرفداران برجام است در این باره گفت و گو کردهایم . او دکترای فیزیک ذرات بنیادن ا زدانشگاه شریف دارد و استاد دانشگاه صنعتی اصفهان است.
- آقای ترامپ در شروع صحبتشان به شدت به حکومت ایران تاخت و از آنها انتقاد کرد. این انتقادها چه تاثیری در نگاه جامعه جهانی میگذارد؟
هرکسی مخاطبهای خودش را دارد. این حرفها روی جامعه ایران و مردم ایران تاثیر زشت و منفی داشته. الان برخلاف ادعاهایی که آقای ترامپ انجام میدهد و سنگ مردم ایران را به سینه میزند. فضایی را که آقای ترامپ به وجود اورده به شدت احساسات ضد آمریکایی را در ایران دامن زده و قولدری و زورمداری که در فرهنگ کلامی آقای ترامپ است به شدت برای مردم مشمئزکننده است. در جامعه جهانی حتمالابی اسرائیلیها و برخی عربها در منطقه ممکن است از این حرفها خوشحال شوند اما من فکر میکنم صلحدوستانی که در دنیا هستند و دیپلماتهایی که تلاششان برقراری صلح و امنیت است از این گفتمان خوششان نمیآید. چون این ادبیاتبسیار غیر دیپلماتیک و بیادبانه است و این نوع صحبتها در روابط بین دولتها پسندیده نیست. این در حالی است که در دولت روحانی خیلی تلاش شده که در فضای دیپلماتیک، گفتوگوها دیپلماتیک باشد آقای ترامپ اما گفتوگوها را به سمت گفتوگوهای کوچه بازاری نزدیک کرده است.
- برای صحبتهای امروز ترامپ تبلیغات زیادی شده بود اما برخی معتقدند انقدر که عملا آقای ترامپ چیز جدیدی نگفت. نظر شما چیست؟
دولت آقای ترامپ واقعا فکر میکردند دستشان باز است و هر طور که دلشان میخواهد میتوانند در رابطه با ایران عمل کنند. واقعیتها خلاف این را نشان داد. در واقع انچه که آقای ترامپ و برخی مشاوریناش فراموش کردند، این بود که خود آمریکا چنان اهرم عملی در رابطه با ایران نداشت و آنچه موثر واقع شد همکاری دیگران با آمریکا بود. بنابراین زمانی آمریکا توانست فشار را روی ایران زیاد کند که موفق شد به یک اجماع جهانی علیه ایران برسد. در حال حاضر اگر دونالد ترامپ هزار نوع تحریم هم اعمال کند ما آنچنان مراوده اقتصادی با آمریکا نداریم که به ما لطمه بزند.
- الان تحریمهایی از سوی دولت آمریکا برای سپاه پاسداران در نظر گرفته شده، با توجه به این که سپاه فعالیت اقتصادی زیادی در ایران دارد. به نظر شمااین تحریمها هم اثرگذار نیستند؟
من بعید میدانم که تحریمهای آمریکا علیه سپاه پاسداران خیلی اثرگذار باشد، چون اصولا سپاه هیچ نیازی را از آمریکا تهیه نمیکند و حتی دست چندم هم اینطور نیست که ما بخواهیم از تکنولوژیهای آمریکا استفاده کنیم و دست ایران هم برای اینکه بتواند احتیاجات نظامی خود را از داخل یا کشورهای دیگر تهیه کند، چندان بسته نیست. بنابراین اصولا من فکر میکنم تهدیدهایی که اقای ترامپ میکند جامه عمل به خود نخواهد پوشید.آنچه که امکان عملیاش است این است که بخواهند توافقنامه برجام را بر هم بزنند یا در ان اخلال ایجاد کنند که این موضوع هم با مخالفت جامعه جهانی و کشورهای متحد آمریکا رو به رو شده است.
- این بار هم اقای ترامپ گفت که برجام را قبول ندارد و طوری صحبت کرد که امکان برهم زدن ان از سوی آمریکا وجود دارد. آیا امریکا میتواند به طور یکجانبه برجام را برهم بزند؟
آمریکا میتواند به نوعی در پرونده اجرای برجام اخلال خیلی جدی وارد کند یعنی درواقع می-تواند موضوع را به جمع وزرای خارجه کشورهای پنج بعلاوه یک و ایران اجرا دهد و اگر آنجا به نتیجه نرسید به سازمان ملل ارجاع دهد و کار سخت خواهد شد. آنجا ممکن است سایر اعضا نتوانند تصمیم امریکا را وتو کنند. این درست استاما در حال حاضر دنیا با یک بحران شدید هستهای در کره شمالی مواجه است و به هیچ وجه علاقه ندارد که یک پرونده بسته شده و آرام گرفته را دوباره بگشاید و آن را به یک بحران تبدیل کند. از طرف دیگر ایران به طور خیلی جدی گفته اگر برجام به هم بخورد فعالیت هستهای –اش را از سر خواهد گرفت. بنابراین هم آمریکاییها و هم متحدان امریکا بسیار ضرر خواهند کرد. ایران هم کار خودش را از سر خواهد گرفت با این تفاوت که در این زمان طرفی که در عرصه تبلیغاتی محق جلوه خواهد کرد، ایران است که کاملا حق به جانب خواهد بود. چون مابقی میگویند ایران داشت همکاری میکرد، آژانس انرژی اتمی هم آن را تائید کرده و آمریکا توافق را برهم زده. بنابراین من فکر میکنم در این صورت پیروزی برگی برای ایران خواهد بود و آنها هم اهرم کنترلی دیگری در مورد ایران ندارند.
- موضوع دیگری که مطرح شد این بود که کنگره برجام را بررسی کند و نقاط ضعف آن را برطرف کند....
تندروهای آمریکا دقیقا دارند همان اشتباهی را میکنند، که تندروهای ایران هم غالبا میکنند. آنها تصور میکنند هیچ طرف مقابلی وجود ندارد و هر طور دلشان میخواهد، میتوانند این توافقنامه را بنویسند. در ایران هم روزنامههایی که بسیار به آقای ظریف و دولت تاختند، فکر میکردند که مثلا متن توافقنامه را روزنامه «کیهان» میتواند بنویسد. این که امکان ندارد. متن توافقنامه چیزی نیست که اعضای دستراستی کنگره آمریکا بتوانند بنویسند. توافقنامه باید بیایید و در یک عرصه بینالمللی مورد توافق قرار بگیرد و طرف مقابل هم بپذیرد. بنابراین هر چه آنها بنویسند بیشتر شبیه موضوع انشا خواهد بود
- آمریکا بارها درباره موضوع آزمایش موشکهای بالستیک ایران حرف زده و آمریکا مدام آن را نقض روح برجام میداند. نظر شما در این باره چیست؟
ایران قطعا این برنامه رامتوقف نخواهد کرد، دولت ایران بارها گفته که برنامه موشکی ایران جزوی از برنامه دفاعیاش است و آن را متوقف نخواهد کرد برخلاف انرژی هستهای در بحث موشکی پیمان و عهدنامه-جهانی وجود ندارد. بسیاری از کشورهای جهان هم صنعت موشکی در صنایع دفاعی دارند. بنابراین ایران هیچ دلیلی برای توقف این برنامه نمیبیند. نه پیمانی را بر این مبنا امضا کرده و نه قطعنامهای در این جهت صادر شده فقط در قطعنامه شورای امنیت توصیه شده که ایران آزمایش موشکهای بالستیک انجام ندهد. آقای ترامپ هم روی این موضوع مانور میدهد ولی این فقط توصیه است. اگر امریکا میخواهد به طوری جدی جلوی ایران را بگیرد باید درباره این موضوع به شورای امنیت پیشنهاد قطعنامه دهد که من مطمئن هستم چنین قطعنامهای در شورای امنیت با وتوی چین و روسیه مواجه خواهد شد تازه اگر بقیه کشورها وتو نکنند
- .فکر میکنید صحبتهای امروز آقای ترامپ چه تاثیری در وضعیت اقتصادی ایران داشته باشد؟
فعلا اتفاق مهمی که افتاده این است که یک مقداری دلار گران شده که این طبیعی است و نسبت به بزرگی ماجرا نوسان دلار خیلی بزرگ نبوده و چیزی نیست که دولت ایران نتواند مهار کند و به خوبی قابل مهار است. اتفاق دیگری هم نیفتاده حتی من میتوانم به طور جدی عرض کنم که در سطح جامعه نگرانی از این که قرار است اتفاق حادی بیفتد، نمیبینیم. در حالی که در سالهای گذشته به خصوص در دوره تحریمهای آقای احمدینژاد این نگرانی را در بین مردم کوچه و بازار میتوانستیم به صورت کاملا آشکار ببینیم. الان ولی مردم میدانند که آقای ترامپ نمیتواند کاری از پیش ببرد.
- آیا ایران در عرصه جهانی رای زنیهایی در مورد حرفهای آقای ترامپ و تهدیدهای آمریکا انجام داده؟
در این چند روزه ایران تحرک دیپلماتیک وسیعی داشته. اقای لاریجانی به مسکو سفر کرده و به هر حال تلاش خواهد کرد به خصوص با مذاکره با اروپاییها و چین و روسیه آنها را متقاعد کند که اگر آمریکا بخواهد به طور یکجانبه از برجام خارج شوددر واقع کار برای ادامه برجام سخت خواهد بود و ایران هم ممکن است در همکاری با جامعهجهانی تجدید نظر کند. این صحبتها و مذاکرات به طور جدی در حال انجام است و من فکر میکنم که لااقل طرفهای اروپایی صحبتهای ایران را خیلی جدی بگیرند.
ثبت نظر