این گزارش خلاصه‌ای از آمارها و اطلاعاتی است که نشان می‌دهد وضعیت فقر در استان‌های مختلف ایران چگونه است. این اطلاعات بر اساس داده‌های تحقیق مرکز پژوهش‌های مجلس با عنوان «خط فقر ایران در سال ۱۳۹۵» و تطبیق آن با سایر آمارهای رسمی، مانند سرشماری، تورم و بیکاری استخراج و محاسبه شده است.
فقط چند صد هزار تومانی تا فقر مطلق
همدان بیست و دومین استان فقیر ایران است که حدود ۱۱ درصد از مردم آن زیر خط فقر مطلق زندگی می‌کنند. در رده‌بندی فقر در ایران، اوضاع همدان به نسبت بسیاری از استان‌ها چندان بد نیست، اما فاجعه فقر در همدان هم مانند سایر مناطق کشور، عمیق، تاثیرگذار و تکان‌دهنده است.
برای پی بردن به عمق این فاجعه کافی است خط فقر را در مناطق شهری و روستایی استان با جمعیت فقیر مقایسه کنیم تا ببینیم ۲ سال پیش که اوضاع اقتصاد ایران در شرایط نسبتا پایدارتری قرار داشت، چطور گروهی چند ده هزار نفری از مردم همدان به دلیل ناتوانی در کسب ۲ یا ۳ صد هزار تومانی در ورطه فقر مطلق و گرسنگی و سوءتغذیه قرار گرفته‌اند.
این تازه نقل ۲ سال قبل و پیش از سونامی تورم ۹۷، بلای رکود و آوار تحریم‌هایی است که عرصه زندگی را بر همه مردم ایران، بیش از همه فقرا تنگ کرده است.
بر اساس آمار نیروی کار در سال ۹۶، نرخ بیکاری در استان همدان ۱۰.۸ درصد و نسبت اشتغال جمعیت بالای ۱۵ سال نزدیک به ۴۰ درصد است. به عبارتی از جمعیت یک میلیون و ۷۵۰ هزار نفری استان فقط ۳۰درصد، حدود ۵۲۰ هزار نفر صاحب شغل بوده‌اند. این عدد کمی کوچک‌تر از تعداد کل خانواده‌های استان در سرشماری ۹۵ است، یعنی خانواده‌هایی وجود دارند که هیچ کس در آنها صاحب شغل و درآمد نیست و به اجبار در وضعیت فقر مطلق به سر می‌برند.
فقر شهری
در سال ۱۳۹۵ نرخ فقر در مناطق شهری استان همدان به ۱۴درصد می‌رسد. تعداد خانوارهای فقیر نزدیک ۴۰ هزار نفر و جمعیت فقرا حدود ۱۵۴ هزار نفر برآورد شده است.
مبنای این برآورد جمعیتی خط فقری که دو سال پیش در مناطق شهری همدان، ۴۱۰ هزار تومان برای یک نفر و یک میلیون و ۱۱۰ هزار تومان برای یک خانواده چهار نفری تعیین شده است. مقایسه بعد خانوار فقیر و معمولی در مناطق شهری همدان نشان می‌دهد که فقرا در خانواده‌های پرجمعیت‌تری زندگی می‌کنند چنانکه متوسط بعد کل خانوار استان ۳.۲ نفر و متوسط بعد خانوار فقیر ۳.۹ نفر است.
اگر خط فقر را بر اساس تورم آبان ۹۷ به روز کنیم باید اعداد و ارقام ۵۱ درصد اضافه می‌شوند چنانکه می‌توان بر اساس آن خط فقر مناطق شهری همدان را در پاییز ۹۷، حدود ۶۲۰ هزار تومان سرانه و یک میلیون و ۶۷۵ هزار تومان برای یک خانواده چهار نفره محاسبه کرد.
فقر روستایی
نسبت فقر در مناطق روستایی همدان، مانند سایر نقاط کشور به مراتب پایین‌تر از شهر است. دلیل اصلی این موضوع یکی پایین بودن هزینه زندگی در روستا است، اما جزئیات آمار فقر در همدان نشان می‌دهد متوسط جمعیت خانواده‌های فقیر در مناطق روستایی همدان کمتر از ۳ نفر است. قاعدتا کم‌جمعیت بودن خانواده، می‌تواند یکی از دلایل پایین بودن نرخ فقر در مناطق روستایی باشد.
خط فقر روستایی همدان در سال ۹۵، حدود ۲۲۰ هزار تومان برای یک نفر و ۴۸۲ هزار تومان برای یک خانواده سه نفری تعیین شده است. با این معیار حدود ۱۲ هزار خانواده با جمعیت ۳۴ هزار نفر زیر خط فقر مطلق قرار داشته‌اند.
اگر خط فقر را بر اساس نرخ تورم روستایی در استان همدان به روز کنیم، خط فقر مطلق برای یک نفر ۳۳۰ هزار تومان و برای یک خانواده سه نفری حدود ۷۳۰ هزار تومان برآورد می‌شود. درآمد کمتر از این قطعا به معنی ناتوانی از تامین غذای کافی در حد استاندارد ۲۱۰۰ کالری در روز است.
مطالب مرتبط:
اطلس فقر در ایران؛ سیستان و بلوچستان
اطلس فقر در ایران؛ آذربایجان غربی
اطلس فقر در ایران؛ استان مرکزی
اطلس فقر در ایران؛ خراسان شمالی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر