سـال ۱۳۷۷ فعالیت‌هـای اقتصـادی آسـتان قـدس رضوی از فعالیت‌هـای فرهنگـی جـدا و اردیبهشـت مـاه سـال ۱۳۸۳ بـا ثبـت قانونـی مؤسسـه «سـازمان اقتصـادی رضـوی» به صورت متمرکز پیگیری شـد.
این مجموعه اقتصادی در قالب بیش از ۷۰ شـرکت و مؤسسـه، در حـوزه‌هـای مختلـف کسـب و کار از جملـه صنایـع داروسـازی، غذایـی، نسـاجی و فـرش، عمرانـی و سـاختمانی، کشـاورزی و دامپـروری، نفـت و گاز، فـن‌آوری اطاعـات، مالـی- اقتصـادی و سـرمایه گـذاری، فعالیت می‌کند.
تأمین منابع مالی مطمئن و پایدار جهت انجام «مسؤلیت‌های اجتماعی و فرهنگی آستان قدس رضوی» اصلی‌ترین هدف راهاندازی چنین مجموعه اقتصادی عریض و طویلی اعلام شده است.
از «سازمان اقتصادی رضوی» به عنوان بزرگترین هلدینگ اقتصادی در شرق ایران نام برده می‌شود که در حال حاضر بیش از ۱۲ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در شرکتها و مؤسسات تابعه تحت پوشش این سازمان فعالیت می‌کنند.
سید رضا فاطمی امین٬ مدیرعامل این هلدینگ اقتصادی است که در کارنامه کاری خود بیش از ۲۷ مسئولیت اجرایی یا دانشگاهی دارد.
سید مرتضی بختیاری٬ سید مسعود میرکاظمی و فرهاد رهبر به ترتیب رئیس مجمع٬ رئیس هیات مدیره و نائب رئیس هیات مدیره این مجموعه اقتصادی هستند که نام آنها بیشتر با سیاست گره خورده است تا اقتصاد.
این سازمان اقتصادی در واقع مجموعه‌ای است که برای اداره «رقبات وقفی و بهرهبرداری مطلوب، با حداکثر میزان بهره‌وری از اموال و دارائی‌های موقوفات» آستان قدس رضوی ایجاد شده و فعالیت می‌کند.
چه شرکت‌هایی متعلق به «سـازمان اقتصـادی رضـوی» است؟
موسسه‌ها و شرکت‌های وابسته به این موسسه در قالب هفت هلدینگ عمران٬ کشاورزی٬ دامپروی و صنایع تبدیلی٬ سلامت و دارو٬ انرژی٬ صنعت٬ خدمات مالی٬ فناوری اطلاعات و فناوریهای نوین و یک منطقه ویژه به نام «سرخس» تعریف شده‌اند.
۱- هلدینگ عمران
در این هلدینگ تعداد ۹ شرکت و مؤسسه قرار دارند که در زمینه‌های مختلف عمرانی و ساختمانی، طراحی پروژه‌های مختلف و ... در سطح ملی و بین‌المللی فعالیت می‌کنند.
شرکتها و موسسه‌های فعال در این هلدینگ به این شرح است:
شرکت مسکن و عمران قدس رضوی سال ۱۳۶۲ شمسی و با هدف عمران و تولید مسکن تأسیس و به ثبت رسیده است.
محمدرضا رئیسی٬ نایب رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل و حسین رنجبران٬ رئیس هیئت مدیره این شرکت هستند.
شرکت ساختمانی بتن و ماشین قدس رضوی
شرکت ساختمانی، بتن و ماشین قدس رضوی سال ۱۳۷۳ از سازمان عمران و توسعه حریم حرم «حضرت رضا» منفک شده و فعالیت اصلی آن تولید شن، ماسه، بتن و قطعات بتنی است.
این شرکت از سال ۱۳۸۰ نیز با انعقاد قراردادهای عمرانی جدید خارج از طرح توسعه حریم حرم «حضرت رضا» فعالیتهای خود را گسترش داده که اجرای پروژه تولید بتن سبک اتوکلاو شده (هبلکس) از جمله آنهاست.
محمود عیدی مدیرعامل و عضو هیئت مدیره است و از مهدی رئیسی نیز به عنوان عضو دیگر هیت مدیره این شرکت نام برده می‌شود.
شرکت مهندسان مشاور و شهرسازی آستان قدس رضوی
شركت مهندسان مشاور آستان قدس رضوی سال ۱۳۷۴ و به منظور تهیه طرح توسعه حریم «حضرت رضا» تاسیس شد و در سال ۱۳۷۸ با نام مهندسان مشاور معماری و شهرسازی آستان قدس رضوی در اداره ثبت شرکت‌های تهران به ثبت رسید.
محمد علی احتیاطی رئیس هیئت مدیره و مسعود علویان صدر مدیرعامل و عضو هیئت مدیره این شرکت هستند.
شركت مهندسی آب و خاك قدس رضوی سال ۱۳۷۰ با مشاركت آستان قدس رضـوی به میزان ۵۱ درصد سهـام و شرکت توسعه خدمات مهندسی آب و خـاک پارس(شرکت مهندسی آب و خاک کشور سابق) به میزان ۴۹ درصد سهام تشکیل راهاندازی شده است.
محمد رضا رئیسی رئیس هیئت مدیره و محمد رضا یحیی نائب رئیس هیئت مدیره این شرکت هستند.
شرکت کاشی سنتی قدس رضوی در سال ۱۳۷۱ با هدف «احیاء هر چه بیشتر هنر اسلامی و ارتقاع سطح کمی وکیفی کاشی‌کاری‌های سنتی» به خصوص در حوزه آرامگاه امام هشتم شیعیان تاسیس شده است. کمیل ضرابی مدیرعامل و عضو هیئت مدیره است.
این شركت از سال ۱۳۶۳ در طرح توسعه حریم آرامگاه امام هشتم شیعیان فعالیت خود را آغاز و با گسترش كمی و كیفی دامنه فعالیت از سال ۱۳۷۵ با مالكیت ۱۰۰ درصدی آستان قدس رضوی به صورت مستقل فعالیت خود را پی می‌گیرد.
محمد تقی غنیان رئیس هیئت مدیره٬ خلیل اکبری شاندیز نائب رئیس هیئت مدیره و محمد جواد طبسی مدیرعامل و عضو هیئت مدیره این شرکت هستند.
شركت كارخانجات بنای سبك قدس رضوی سال ۱۳۵۳ توسط علی اكبر بجستانی مقدم تاسیس و در سال ۱۳۶۶ وقف آستان قدس رضوی شد. این شركت تا زمان حیات واقف (سال ۱۳۸۵) توسط وی و سپس توسط آستان قدس رضوی اداره می‌شود.
محسن اسماعیلی٬ محمد پورنبوی و هادی اسکندری اعضای هیت مدیره این شرکت هستند.
شرکت احداث، نگهداری، بهره برداری و انتقال آزادراه مشهد، چناران و قوچان
سال ۱۳۹۶ هلدینـگ عمـران سـازمان اقتصـادی رضـوی اجرای چنپ پروژه را در سـطح ملـی در دسـتور کار خـود قـرار داد که یکـی از ایـن پروژه‌هـا احـداث و تکمیـل قطعـه پنج محور مشـهد- سـرخس به طول ۳۲ کیلومتر بود.
این پروژه براساس اعلام مدیرعامـل شـرکت مسکن و عمران قدس رضوی قرار بود پایان سال ۹۶ به بهرهبرداری برسد.
قطعـه ۴/الـف راه‌آهـن قزویـن - رشـت - انزلـی - آسـتار از دیگر پروژه‌هایی بود که آستان قدس رضوی در سال ۹۶ وارد آن شد و قرار بود تابستان همان سال به پایان برسد.
خـط ریلـی چابهـار ـ سـرخس ازجملـه مسـیرهایی بـه شـمار مـی‌رود کـه دسترسـی بـه کشـورهای آسـیای مرکـزی و کشـورهای شـرق آسـیا را فراهـم می‌کند
ایـن محـور ریلـی از سال ۱۳۸۹ در دست ساخت است؛ اما به سبب محدودیت منابع دولتی به کندی پیش مـی‌رود. در ماه‌هـای گذشـته، زمزمه‌هایـی مبنـی بـر ورود آسـتان قـدس رضـوی بـه پـروژه تکمیـل خـط ریلـی چابهـار - سـرخس مطرح شـده که مقام‌های این آستان تاکنون در مورد این موضوع اظهارنظری نکرده‌اند.
پـروژه ریلی گـرگان - مشـهد، نخسـتین بـار سـال ۱۳۸۸ بـا حضـور رئیـس مجلـس و وزیـر وقـت راه و شهرسـازی کلنـگ زنـی شـد٬ اما با گذشـت بیـش از هشـت سـال از آغـاز عملیـات اجرایـی آن و چهـار بـار کلنـگ زنـی تا کنـون بـه دلیـل کمبـود منابـع دولتـی به بهرهبرداری نرسیده است.
بهمن مـاه سال ۱۳۹۶ رنجبـران، مدیرعامـل هلدینـگ عمـران رضـوی اعلام کرده بود کـه طراحـی و ساخت راه‌آهن گرگان - بجنورد - مشـهد با همکاری یک شـرکت چینی و آسـتان قدسرضـوی اجـرا می‌شـود. بـه گفتـه وی ٨۵ درصـد پـروژه را سـرمایه‌گذار خارجـی و ١۵ درصـد آن را دولـت تأمیـن می‌کنـد که این سهم دولت بر عهده آستان قدس است.
در سال ۱۳۹۶ همچنین اعلام شد که سـازمان اقتصـادی رضـوی بـه نمایندگـی از آسـتان قـدس رضـوی، سـاخت آزادراه مشـهد- چنـاران را به صـورت مشـارکتی در قالـب ۷۰ درصـد آسـتان قـدس رضـوی و ۳۰ درصـد وزارت راه و شهرسـازی به صـورت قـرارداد سـرمایه‌گذاری آغاز خواهد کرد.
تصمیـم بـه سـاخت بانـد دوم بزرگـراه شـیروان - بجنـورد از دیگـر پروژه‌هایـی اسـت کـه در سال ۹۶ آستان قدس به آن ورود کرد.
کارفرمای این پروژه، اداره کل راه و ترابری خراسان شـمالی اسـت و شـرکت مسـکن و عمـران قـدس رضـوی، به عنـوان پیمـانکار آن معرفی شده است.
از جملـه پروژه‌هـای سـاختمانی آسـتان قـدس کـه در سـال ۹۶ بـه بهره‌بـرداری رسـید، می‌توان به «مجتمع تجاری، اقامتی ثامن مشـهد» اشـاره کرد که مدیرعامل شـرکت مسـکن و عمـران قـدس رضـوی، احـداث ایـن مجتمـع را اقدامـی در راسـتای خدمترسـانی بـه زائـران اعلام کرده بود.
عملیات احداث پروژه مشـارکتی (مشـهد مال) دارای فضای تجاری، هتل و برج اقامتی و اداری با مشـارکت بخش خصوصی با سـهم ۵۱ درصد و آسـتان قدس رضوی با سـهم ۴۹ درصد که از سال ۱۳۹۰ آغاز شده بود٬ در سال ۹۶ با خروج این آستان از این پروژه مواجه شد.
نمونـه دیگـری از پروژه‌هـای سـاختمانی آسـتان قـدس، پـروژه مسـکونی بـرج «قـدس» اسـت که در زمینـی بـه مسـاحت سه هـزار مترمربـع در منطقـه «جانبـاز» مشـهد قرار دارد.
طـی مذاکراتـی کـه سـال ۱۳۹۶ مسـئولین هلدینـگ عمـران سـازمان اقتصـادی رضـوی بـا مسـئولین سـتاد عتبـات عالیـات داشـتند؛ چنـد قـرارداد امضـاء شـد.د ر همیـن رابطـه می‌تـوان بـه مـوارد زیـر اشـاره کـرد:
۱- امضـاء تفاهمنامـه به‌منظـور سـاخت صحـن حضـرت عقیلـه و حـرم امـام حسـین در کربلا
۲- تولیـد و نصـب کاشـی بخشـی از صحـن «حضـرت زهـرا» در نجـف
۲- هلدینگ کشاورزی٬ دامپروی و صنایع تبدیلی
در این هلدینگ ۱۷ شرکت و مؤسسه قرار دارند که در قالب زنجیره «ارزش سالم غذایی و با هدف تامین امنیت غذا» فعالیت می‌کنند.
الف ) گروه کشاورزی: این گروه با پراکندگی جغرافیایی در سطح کشور و با در اختیار داشتن بیش از ۱۰۶ هزار هکتار اراضی کشاورزی و ۴۲۴ حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق، سالیانه بالغ بر ۱۴۱ هزار تن انواع محصولات با کیفیت زراعی و باغی تولید می‌کند.
ب ) گروه دامپروری: از تجمیع واحدهای پراکنده دامپروری در سطح شرکت‌های حوزه کشاورزی، موسسه دامپروری صنعتی قدس رضوی بنیان نهاده شده است که با در اختیار داشتن بیش از ۱۱ هزار رأس دام و با استفاده از دانش، ماشین آلات و تکنولوژی روز دامپروری، انواع گوشت گوساله، بره، مرغ، ماهی و بیش از ۴۷ هزار تن شیر خام با کیفیت را تولید می‌کند.
ج) گروه صنایع تبدیلی: آستان قدس رضوی برای فرآوری محصولات حوزه کشاورزی و دامپروری واحدهای صنایع تبدیلی خود اقدام به تولید انواع محصولات غذایی کرده است.
این گروه با گروه کشاورزی و دامپروری یکی از بزرگترین زنجیره ارزش غذایی در ایران را تشکیل داده‌اند.
الف) موقعیت مکانی
واحد املاك و درز آب چناران سال 1363 از واحد املاك و حومه سازمان مركزی آستان قدس رضوی جدا و با استقرار در شهرستان چناران فعالیت خود را آغاز کرده است.
این واحد در سال ۱۳۷۵ به مؤسسه كشاورزی و موقوفات چناران تغییر نام یافت و پس از تشكیل مؤسسه سازمان اقتصادی رضوی جزء مؤسسات زیرمجموعه گروه كشاورزی آن سازمان قرارگرفت.
مؤسسه کشاورزی و موقوفات چناران مؤسسه‌ای است که در شمال غرب شهرستان مشهد قرار دارد و عمده مشتریان و خدمت گیرندگان آن مستأجرین (کشاورزان محلی) و خریداران محصولات کشاورزی هستند.
ب) محصولات/ خدمات:
املاک و اراضی متعلق به آستان قدس رضوی که با تنظیم قرارداد اجاره با معاونت املاک و اراضی آستان قدس رضوی به عنوان ابوابجمعی تحت پوشش سازمان است٬ شامل ۷۲ مزرعه است.
مهمترین فعالیت این سازمان حفاظت، احیاء و بهره برداری بهینه از املاک و اراضی تحت پوشش آستان قدس رضوی است.
محمد فیض رئیس هیئت مدیره و خلیل اکبری شاندیز نائب رئیس هیئت مدیره این شرکت هستند.
شركت سهامی خاص کشاورزی رضوی بر اساس مصوبه هیأت امناء آستان قدس رضوی سال ۱۳۸۱ تغییر ماهیت مكانی داده و محل فعالیت آن از سرخس به مزرعه محمدآباد تربت حیدریه كه تا این تاریخ زیرمجموعه سازمان موقوفات و كشاورزی جنوب خراسان بوده انتقال داده شده است.
فعالیت شركت كشاورزی رضوی سال ۱۳۸۱ در سرخس متوقف و اراضی، دارائی‌ها و بدهی‌های شركت مذكور تا این تاریخ به مؤسسه مزرعه نمونه واگذار شده و فعالیتهای مزرعه محمد آباد تربت حیدریه از این تاریخ تحت نام شركت كشاورزی رضوی ادامه فعالیت خود را پی گرفته است.
سابقه ثبتی ان شرکت سال ۱۳۸۵ تحت شماره ۱۲۸۳ به اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی تربت حیدریه منتقل شده است. سال ۱۳۸۷ نیز تعداد سه حلقه چاه و ۵۰ درصد از یک رشته قنات به همراه حق آبه از سد سلامی و سده به همراه ۱۲۰۰ هکتار اراضی که توسط نذورات آستان قدس در منطقه سلامی خریداری شده به اجاره در اختیار این شرکت قرار دارد
اراضی در اختیار شركت به مساحت پنج هزار و ۸۱۰ هكتار است که از این مساحت دو هزار و ۷۰۰ هكتار اراضی قابل كشت بوده و سالانه هزار و ۳۰۰ هکتار کشت و مابقی بصورت آیش مورد استفاده قرار می گیرد. بخشی دیگر از از اراضی به مساحت سه هزار و ۱۱۰ هكتار به صورت تپه ماهور بوده که غیر قابل كشت گزارش شده است.
دارایی‌های عمده شركت در بخش کشاورزی شامل ساختمان و انبار به مساحت هفت هزار و ۵۸۷ متر مربع، انواع ماشین آلات کشاورزی هفت دستگاه ، وسائط نقلیه سبك ۹ دستگاه، ادوات كشاورزی و دنباله بندها ۶۴ دستگاه است.
کل نیروهای مؤسسه در پایان سال ۱۳۹۲ معادل ۳۳ نفر بوده است که تعداد ۲۳ نفر معادل ۷۰ درصد دارای تحصیلات سیکل و پائین‌تر هستند که نشان دهنده پائین بودن میانگین سطح تحصیلات نیروی انسانی شرکت است. از نظر جنسیتی هم در حال حاضر کلیه پرسنل شاغل در این شرکت٬ مرد هستند و هیچ زنی در استخدام این شرکت نیست.
محمدباقر قنادطوسی سرپرست این شرکت است و علی اکبر مویدی و احمد هراتی هم عضو هیات مدیره آن هستند.
شرکت کشت و صنعت اسفراین با مساحت چهار هزار و ۵۰۰ هکتار به عنوان تنها کشت و صنعت استان خراسان شمالی در فاصله ۳۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان اسفراین قرار دارد.
از کل مساحت فوق، حدود ۶۵۰ هکتار متناسب با منابع آبی شرکت قابل کشت است.
موضوع اصلی فعالیـت شرکت عبارت ازعملیات کشاورزی، دامپروری و ایجاد صنایع و کارخانجات تبدیل فرآورده‌های کشـاورزی و دامی.
تولید و فرآوری محصولات گلخانه ای و گیاهان دارویی به طور کلی ارتقاء کیفی محصولات کشاورزی، دامپروری و شیلات با رویکرد صادرات به خارج از کشور و اهداف جدید این شرکت محسوب می‌شود.
علی اصغر ضرغامی رئیس هیئت مدیره٬ رمضانعلی موحدیان نائب رئیس هیئت مدیره٬ محسن محسنی عضو هیئت مدیره و حمید برکی مدیرعامل این شرکت هستند.
شرکت کشت و صنعت انابد از ۱۶ آذر ماه ۱۳۷۱ فعالیت خود را با هدف شناسایی استعدادها و ظرفیت‌های مزارع و باغات آستان قدس رضوی آغاز کرده است.
این شرکت که به موقوفه سوم شعبان نیز معروف است، تنها شرکت کشت و صنعت منطقه است که با وسعت حدود چهار هزار هکتار، ۲۸ حلقه چاه عمیق در اختیار داشته و سطح زیر کاشت سالانه آن بالغ بر دو هزار هکتار است.
این شرکت یکی از بزرگترین تولیدکنندگان بذر پنب و همچنین مهمترین تامین کنندگان بذ رغلات در استان خراسان رضوی به شمار می‌رود.
محمدامین سیف کاشانی رئیس هیئت مدیره٬ محمود صادقی عضو هیئت مدیره واحمد هراتی سرپرست این شرکت هستند.
آستان قدس رضوی در سال ۱۳۴۷ با هدف فعالیت در زمینه‌های کشاورزی و نیز اداره اراضی شهرستان سرخس، موسسه املاک سرخس را راهاندازی کرد.
این شرکت سال ۱۳۵۶ و تحت شماره ۱۳۰۲ در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی مشهد موسسه املاک سرخس به شرکت کشت و صنعت سرخس تغییر نام یافت.
از سال ۱۳۷۹ نیز فعالیتهای مربوط به املاک و اراضی از این شرکت تفکیک و شرکت کشت و صنعت سرخس با اهداف تولیدی و گرایش زراعت، دامداری و باغداری و بر اساس اساسنامه به فعالیت خود آغاز کرد.
مرکز اصلی این شرکت در شهرستان سرخس است و هم اکنون این شرکت با اختیار داشتن ۲۹ حلقه چاه کشاورزی و حدود هزار و ۳۶۵ هکتار اراضی به صورت امانی و استیجاری فعالیت خود را در زمینه کشاورزی و باغات پسته فعالیت دارد.
اراضی زراعی شرکت به دو صورت استیجاری و امانی اداره می‌شود که اراضی استیجاری ( واگذار شده به مستأجرین براساس قراردادهای منعقده) به مساحت ۵۶۰ هکتار و با ۱۰ حلقه چاه عمیق و در بخش امانی حدود ۶۰۰ هکتار زمین زراعی با ۱۳ حلقه چاه است.
رضا اخیانی رئیس هیئت مدیره٬ علی اورعی زارع نائب رئیس هیئت مدیره٬ محسن حسابی عضو هیئت مدیره و حسن مهدی‌زاده بیلندی سرپرست این شرکت هستند.
موسسه باغات آستان قدس رضوی براساس جلسه مورخ ۱۳۷۲هیأت امناء این آستان از اداره مركزی منفك و فعالیت خود را به طور مستقل از ابتدای سال ۱۳۷۳ آغاز کرده است.
این موسسه در تاریخ ۱۳۷۵ در اداره ثبت شركت‌ها با شماره ۵۰۶ به ثبت رسیده است.
سید حسین نعمتی رئیس هیئت مدیره٬ علی عطار نائب رئیس هیئت مدیره٬ مجید قصاب محمدآبادی عضو هیئت مدیره و محمود صادقی سرپرست این موسسه هستند.
موسسه كشت و صنعت مزرعه نمونه آستان قدس رضوی در سال ۱۳۴۴ هجری شمسی تأسیس و در زمینه كشاورزی و دامپروری فعالیت خود را آغاز کرد.. این موسسه سال ۱۳۴۹ به بهره برداری رسید.
از جمله اهداف این شرکت تقویت فعالیتهای كشاورزی و دامپروری و توسعه آن از نظر كمی و كیفی در ابعاد زراعت باغبانی، گلخانه و پرورش گوسفند استفاده و بهره برداری از امكانات و منابع آب و خاك در جهت تولید اعلام شده است.
مجید قصاب محمد آبادی رئیس هیئت مدیره٬ علی اورعی زارع سرپرست و وحید اردکانیان٬ جواد وفابخش٬ محمد اسماعیل نیا و حمید برکی اعضای هیات مدیره این شرکت را تشکیل داده‌اند.
موسسه موقوفات و کشاورزی جنوب خراسان
موسسه موقوفات و کشاورزی جنوب خراسان سال ۱۳۷۳ فعالیت خود را آغاز کرده و سال ۱۳۷۵ به ثبت رسیده است.
فعالیت موسسه طبق اساسنامه آن شامل اداره حفاظت و صیانت از اراضی و رقابت موقوفه و اجرای نیات واقفین و انجام عملیات کشاورزی و ایجاد صنایع و کارخانجات تبدیل فرآورده‌های کشاورزی است.
مهدی وافی رئیس هیئت مدیره٬ محمود صادقی نائب رئیس هیئت مدیره٬ وحید اردکانیان عضو هیئت مدیره و علی وطن دوست مدیرعامل این موسسه هستند.
موسسه کشاورزی و موقوفات سمنان سال ۱۳۷۴ با تصویب هیأت امنای آستان قدس رضوی فعالیت خود را آغاز و در سال ۱۳۷۵ در اداره ثبت اسناد و املاک دامغان و تحت شماره ۱۷ به ثبت رسید.
محمد ابراهیمی ورکیانی رئیس هیئت مدیره٬ حسن نداف عضو هیئت مدیره٬ نصرت ا .... حسنی عضو هیئت مدیره و رضا حقدادی سرپرست این موسسه هستند.
کارخانۀ قند تربت حیدریه با مساحت حدود ۳۰ هکتار در سال ۱۳۲۹ توسط دولت تأسیس و در سال ۱۳۵۱ طبق تصمیمات متخذه از طرف دولت در اجرای قانون فروش کارخانه‌های دولتی، از شركت کارخانه‌های دولتی جدا و بر اساس اساسنامه جدیدی به شركت سهامی خاص قند تربت‌حیدریه تبدیل شد.
مركز اصلی شركت واقع در شمال شرقی شهر تربت حیدریه٬ خیابان خرمشهر است. محمود انتظاری سرکاریزی سرپرست این موسسه اعلام شده است.
شركت قند چناران در فاصله ۴۵ کیلومتری شهر مشهد در شهرستان چناران واقع شده است.
این كارخانه در سال ۱۳۳۴ با ظرفیت ۳۵۰ تن چغندر قند در ۲۴ ساعت در زمینی به مساحت ۳۹ هكتار توسط کمپانی بوکاولف آلمان نصب و راه اندازی شد.
مالکیت این شرکت نیز در سال ۱۳۴۹ از شرکت سهامی کارخانجات ایران و سازمان گسترش به آستان قدس رضوی منتقل شده است.
آستان قدس رضوی تا سال ۱۳۵۷ با یک شرکت بلژیکی شریک بوده و اداره کارخانه با نظارت شریک بلژیکی انجام می‌شد و پس از انقلاب شركت توسط آستان قدس اداره می‌شود.
شركت قند چناران سال ۱۳۴۵ تحت شماره ۶۲۷ در مشهد ثبت شده كه با انتقال پرونده ثبتی در سال ۱۳۸۶ به چناران شماره ثبت در دفتر اداره ثبت چناران به ۲۷۱ تغییر یافت. اسمعیل زرین زاده سرپرست این موسسه است.
موسسه دامپروری صنعتی قدس رضوی مسئولیت اداره و مدیریت هشت واحد گاوداری (شیری و پرواری) تحت پوشش (چهار واحد مجتمع دامپروری مزرعه نمونه دو واحد مجتمع دامپروری كنه بیست رضوی، مجتمع دامپروری تربت حیدریه، مجتمع دامپروری اسفراین) و یک واحد مرغداری كنه بیست رضوی را به عهده دارد.
تولید شیر خام در این موسسه حدود سه درصد كل شیر خام استان و یک درصد كل شیر خام كشور است.
محمد صادقی شاهرخت مدیرعامل و عضو هیات مدیره٬ صدراله دولت عضو هیات مدیره٬ ناصرمرگان ازغدی رئیس هیأت مدیره و علی محمد هادی نژاد نائب رئیس هیأت مدیره ان موسسه هستند.
كارخانه آرد قدس رضوی براساس موافقت اصولی سال ۱۳۶۹ اداره كل صنایع استان خراسان برای تولید آرد والسی در قالب یكی از واحدهای تابعه شركت نان قدس رضوی احداث و در تاریخ ۱۳۷۶ به ثبت رسیده است.
محمدصادق مروارید رییس هیئت مدیره٬ محمد صفائی دلوئی نایب رییس هیئت مدیره و مدیرعامل و احسان اله اژدری عضو هیئت مدیره این موسسه هستند.
مأموریت شرکت آرد قدس رضوی تولید و عرضه آرد و فرآورده های آردی تعیین شده است.
شرکت خمیر مایه رضوی (سهامی خاص) سال ۱۳۷۶ تحت شماره ۱۲۴۴۷ در اداره ثبت شرکتها در مشهد به ثبت رسیده و مرکز اصلی شرکت محل کارخانه واقع در کیلومتر ۶۷ جاده مشهد– قوچان است.
کارخانه خمیر مایه رضوی تیرماه ۱۳۸۰ به بهرهبرداری رسیده است و سرپرست آن احسان‌اله اژدری است. ماموریت شرکت خمیرمایه رضوی هم ارائه انواع خمیرمایه خشک و تر تعیین شده است.
شرکت فرآورده های غذایی رضوی (کنسرو و سردخانه رضوی در سابق ) با هدف نگهداری میوه و سبزیجات در سردخانه و تولید کمپوت و رب گوجه فرنگی در سال ۱۳۵۱ تاسیس و در سال ۱۳۵۳ به بهره برداری رسید.
محمد صادق مروارید نائب رئیس هیأت مدیره٬ محمدحسن صلح دوست رئیس هیأت مدیره٬ آرش فرزادنیا عضو هیات مدیره و حمیدرضا اصیلی مدیرعامل این موسسه هستند.
شرکت فرآورده‌های لبنی رضوی در خرداد ماه ۱۳۷۵ با ظرفیت روزانه ۱۰۰ تن شیر دریافتی و با هدف تکمیل زنجیره تولید شیر استحصالی از دامداری‌های مزرعه نمونه و شرکت‌های کشت و صنعت آستان قدس رضوی راهاندازی شد. این شرکت انواع محصولات پاستوریزه، استریلیزه و هموژنیزه تولید می‌کند.
شرکت نان قدس رضوی سال ۱۳۵۱ به ثبت رسیده و در حال حاضر در ۲۶ شهر ایران و برخی از کشورهای جهان نمایندگی دارد. محمدحسن صلح دوست رئیس هیأت مدیره٬ محمد قهرمانی نائب رئیس هیأت مدیره و محمد صادق مروارید مدیرعامل و عضو هیات مدیره این شرکت هستند.
مهمترین فعالیتهای هلدینگ کشاورزی، دامپروی و صنایع تبدیلی در سال ۱۳۹۶
۱- کشت و تولید گندم، جو، کلزا و...
۲- گسترش گلخانه‌ها و تولیدات گلخا‌نه‌ای
برای اجرای این پروژه آن‌طور که معـاون املاک و اراضی آسـتان قدس رضوی اعلام کرده قطعه زمینی به مسـاحت سـه هکتار واقع در شـهر مشـهد به‌منظـور احـداث گلخانـه در اختیـار سـازمان اقتصـادی رضـوی قرار گرفتـه است.
در مرداد ماه سال ۱۳۹۶ نیز با حضور قا‌ئم‌مقام تولیت آستان قدس رضوی عملیات اجرایـی پـروژه احـداث گلخانـه ١٠٠ هکتـاری آغـاز شده بود. مقام‌های اقتصادی این مجموعه همچنین گفته‌اند که قصد دارند پروژه مشابه دیگری را در استان سمنان آغاز کنند.
۳- تولید برخی از گیاهان دارویی و راهاندازی صنایع تبدیلی آن
تولید برخی از گیاهان دارویی و راهاندازی خط فرآوری و اسانس‌گیری از دیگر اقدامات آسـتان قدس در سـال ۱۳۹۶ محسـوب می‌شـود. به اعتقاد برکی، مدیرعامل شـرکت کشـت و صنعـت اسـفراین، تولیـد و فـرآوری گیاهـان دارویـی، راهـی بـرای برون‌رفـت از بحـران ً کم‌آبـی اسـت.
۳- هلدینگ سلامت و دارو
هلدینگ سلامت و دارو مشتمل بر چندین شرکت تولید دارو، پخش دارو و شرکت‌های تحقیقاتی در زمینه تولید داروهای جدید است. در حال حاضر این هلدینگ دارای بیش از ۵۰ پروانه تولید انواع محلول‌های تزریقی و دیالیز صفاقی است.
شرکت داروسازی ثامن با هدف تأمین نیازهای دارویی کشور در سال ۱۳۶۳ تأسیس و در سال ۱۳۷۱ در مشهد به بهرهبرداری رسید.
این شرکت با سرمایه‌گذاری مشترک آستان قدس رضوی و سازمان صنایع ملی ایران وقت در زمینی به مساحت ۱۰ هکتار و با زیربنایی بیش از ۳۴ هزار مترمربع بنا شده است.
در حال حاضر سهامداران اصلی این شرکت آستان قدس رضوی است و صندوق بازنشستگی و داروسازی حکیم از دیگران سهامداران آن هستند.
حمید خوش قلب طوسی رئیس هیئت مدیره٬ محمدصادق مهدوی مدیرعامل و جلیل توکل افشاری٬ کامبیز توتونچی صراف٬ حسین بدخشیان ومطهر کمال شجاعی اعضای هیات مدیره این شرکت هستند.
شرکت سامان داروی هشتم سال ۱۳۸۷ با با مأموریت تولید API راهاندازی شده است. این شرکت در سال ۱۳۹۵ به بهرهبرداری رسیده است
شرکت توزیع یاراطب ثامن یک شرکت تجاری- خدماتی است که در زمینه تهیه و تدارک انواع داروهای انسانی توزیع و فروش آنها در سراسر کشور فعالیت می‌کند.
شرکت یاراطب ثامن (سهامی خاص) سال ۱۳۹۰ تحت شماره ۴۰۰۱۸۰ در اداره ثبت شرکتها به ثبت رسیده و از مهرماه ۱۳۹۰ عملاً فعالیت خود را آغاز کرده است.
دفتر ستاد شركت در تهران است و عملیات توزیع كالا از طریق یک مركز توزیع در تهران و ۱۴ مركز توزیع در استان‌ها انجام می‌گیرد. ابراهیم دین محمدی رئیس هیات مدیره این شرکت است.
۴- هلدینگ انرژی
هلدینگ انرژی در راستای مشارکت‌های اقتصادی در بخش‌های نفت و گاز و پتروشیمی زیر نظر سازمان اقتصادی رضوی فعالیت می‌کند.
شرکت نفت و گاز تامین رضوی در راستای مشارکت در تحقق اصل ۴۴ قانون اساسی در بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی مشهد به ثبت رسیده است.
ماموریت اصلی شركت توسعه نفت و گاز رضوی، به عنوان یك شركت نفتی توسعه كسب و كار از طریق فعالیت در حوزه‌های مرتبط با صنایع نفت: بالادستی، پایین دستی و بازرگانی در بازارهای داخلی و خارجی است.
محمد جواد شمس رئیس هیئت مدیره٬ علیرضا ضیغمی مدیرعامل و حجت حیدری٬ عبدالحسین بیات و عبدالمحمد دلپریش اعضای هیات مدیره این شرکت هستند.
۵- هلدینگ صنعت
در این هلدینگ تعداد شش شرکت و مؤسسه قرار دارند که در زمینه‌های مختلف صنعتی و معدنی فعالیت می‌کنند.
استخراج و فرآوری انواع سنگ‌ها، تجهیز و بهره برداری از معادن و ایجاد واحدهای صنعتی، اکتشاف، استخراج و بهره برداری از معادن از جمله فعالیتهای این هلدینگ است.
تولید انواع کمباین٬ ماشین آلات کشاورزی٬ انواع اتوبوس‌های شهری و بین شهری٬ انواع نخ و پارچه و انواع فرش نفیس دستباف از دیگر فعالیتهای این مجموعه صنعتی است.
نخستین زمینه شکل‌گیری و فعالیت رسمی اسن شرکت به همکاری با شرکت لیلانـد موتور انگلستــان در سال ۱۳۴۲ باز می‌گردد.
شرکت شهاب خودرو فعلی در آن سال با نام گاراژ لیلاند، در خیابان قزوین، چهارراه عسگری در قطعه زمینی به مساحت هشت هزار و ۱۱۵ متر مربع فعالیت خود را آغاز کرد.
نام شرکت طی سالهای بعد به ترتیب به ترانسپورت بانک و شرکت حمل و نقل داخلی تغییر یافت و دامنه فعالیت آن به فروش و مونتاژ کامیونهای لیلانـد محدود بود.
شرکت شهاب خودرو از سال ۱۳۴۲ به بعد با استقرار در موقعیت فعلی قطعه زمینی به مساحت ۱۸۰ هزار متر مربع واقع در کیلومتر ۹ جاده مخصوص کرج حدود ۳۰ هزار دستگاه انواع کامیون، اتوبوس شهری، اتوبوس بین شهری، میدی باس، اتوبوس دو طبقه و ... را تولید و روانه بازار کرد.
این شرکت در سال ۱۳۷۸ از پوشش سازمــان گستــرش و نوسازی صنایع ایــــران (وزارت صنایع و معادن) خارج و به تملک آستان قدس رضوی درآمـد.
رضا زنگنه نژاد٬ میثم مظفر٬ مهدی هاشمی٬ منوچهر منطقی٬ علی اصغر عنابستانی و حسن موسوی اعضای هیات مدیره این شرکت هستند.
شرکت شهاب یار (سهامی خاص) سال ۱۳۸۲ توسط آستان قدس رضوی و با سرمایه اولیه یک میلیارد ریال تـأسیس و تحت شمــاره ۲۱۸۷۴۹ در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی به ثبت رسیده است.
ارائه خدمات پس از فروش محصولات شرکت شهاب خودرو٬ قبول نمایندگـی اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی و خارجی در کلیه امور بازرگانی و فروش لوازم و قطعات یدکی از مهمترین ماموریت‌های این شرکت اعلام شده است.
کاوسی چاهک رئیس هیئت مدیره٬ رضا الماسی نائب رئیس هیئت مدیره٬ یوسف پاشانژاد عضو هیئت مدیره و داود عابدی ناشی مدیرعامل این شرکت هستند.
شركت كمباین سازی ایران در آذر ماه ۱۳۴۸ در اداره ثبت شركت‌ها به نام شركت جانساز (سهامی خاص) ثبت شد و طی سالهای ۱۳۴۹ و ۱۳۶۱ به ترتیب به شركت ایران جاندیر (سهامی خاص) و كمباین سازی ایران (سهامی خاص) تغییر نام داد.
علیرضا محمودی٬ کاظم جعفرزاده٬ علی اصغر حمیدی فرد٬ علی خطیبی وغلامرضا جمالی اعضای هیات مدیره این شرکت هستند.
شرکت تهیه و تولید فرش آستان قدس رضوی
شركت تهیه و تولید فرش آستان قدس رضوی (سهامی خاص) سال ۱۳۶۰ به صورت شركت سهامی خاص تأسیس شد.
مركز اصلی شركت در مشهد خیابان خسروی نو٬ نمایشگاه شركت فرش آستان قدس رضوی و كارگاه‌های تولیدی آن نیز در مشهد و برخی دیگر از شهرهای استان خراسان رضوی قرار دارد. غلامرضا باغشنی٬ مدیرعامل این شرکت است.
شرکت نخریسی و نساجی خسروی خراسان
شرکت نخریسی و نساجی خسروی خراسان، یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین واحدهای نساجی استان خراسان و کشور بشمار می‌رود.
این شرکت ۸۰ سال پیش با هدف تولید انواع نخ با ظرفیت ۱۰ هزار و ۱۲۰ دوک و سرمایه شش میلیون ریال در شهر مشهد تاسیس شد.
جلیل ارغند رئیس هیئت مدیره٬ سعید آتش باری نائب رئیس هیئت مدیره و محمد داودی مقدم٬ هادی بهروزنیا٬ علی فدیشه‌ای و جواد غزنوی دوزنده اعضای هیات مدیره این شرکت هستند.
شركت معادن قدس رضوی (سهامی خاص) سال ۱۳۷۶ تحت شماره ۱۲۲۱۱ اداره ثبت شركتهای مشهد با سرمایه اولیه هزار میلیون ریال به منظور اكتشاف، تجهیز و بهره برداری از معادن و ایجاد صنایع وابسته در داخل و خارج از كشور تاسیس و به ثبت رسیده است.
شركت گرانیت قدس رضوی (سهامی خاص) نیز یكی دیگر از شركتهای زیر مجموعه آستان قدس رضوی است كه سال ۱۳۶۹ تحت شماره ۶۳۳۸ اداره ثبت شركتهای مشهد به ثبت رسیده است.
حامی شایسته عظیمیان مدیرعامل و غلام حسین ابراهیمی یزدی و محمد حسین میوه‌چی اعضای هیات مدیره این شرکت هستند.
شرکت معادن قدس رضوی در دو بخش صنعت و معدن فعالیت می‌کند. در بخش معدن، این شرکت دارای ۱۰ معدن سنگ گرانیت است که در حال حاضر معادن گرانیت ده مرغ نهبندان، گرانیت چاه وک نهبندان و سنگ مرمریت خلج مشهد فعال هستند.
در بخش صنعت نیز این شرکت دارای دو کارخانه سنگبری در سنگ بست مشهد و شهرک صنعتی نهبندان است.
مهمترین فعالیتهای هلدینگ صنعت در سال ۱۳۹۶
۱- نوسازی چهار هزار دستگاه اتوبوس فرسوده از سوی شرکت شهاب خودرو
شرکت شـهاب خـودرو طـی چهـار مـاه نخسـت سـال ۱۳۹۶ تعداد ۴۴ دسـتگاه اتوبوس شـهری و بین شـهری ساهته و شهریور ماه همان سال قرارداد نوسازی چهار هزار اتوبوس فرسوده را با شـرکت بهینه‌سـازی مصـرف سـوخت منعقد کرد.
۶- هلدینگ خدمات مالی
سازمان اقتصادی رضوی در راستای سیاست‌های کلان آستان قدس رضوی، به عنوان بازوی اجرایی آستان قدس رضوی در بازار سرمایه هلدینگ خدمات مالی را راه اندازی کرد که شرکت کارگزاری رضوی یکی از شرکت های زیر مجموعه این هلدینگ است.
این شرکت از سال ۱۳۸۴ اقدام به انجام معاملات در بورس اوراق بهادار از طریق ایستگاههای معاملاتی خود در شهرهای تهران، مشهد و قم می‌کند.
شرکت کارگزاری رضوی طی سالهای اخیر موفق به اخذ مجوزهای متعدد صادره از سوی سازمان بورس شده است تا جایی‌که در حال حاضر بیشتر مجوزهای لازم برای فعالیت در بورس اوراق بهادار، شرکت فرابورس ایران، بورس کالای ایران (محصولات فلزی، پتروشیمی، کشاورزی و آتی) ، مجوز صندوق سرمایه‌گذاری مشترک و مجوز انجام معاملات بر خط را در اختیار دارد.
یوسف پاشانژاد مدیر عامل٬ نیما ملائی عضو هیئت مدیره و عباسعلی قاسمی عضو هیئت مدیره این شرکت هستند.
۷- هلدینگ فناوری اطلاعات و فناوریهای نوین
گروه فناوری اطلاعات و فناوریهای نو آستان قدس رضوی در سال ۱۳۹۵ تشکیل شده است.
مهمترین برنامه‌های کلان این گروه عبارتند از:
- تهیه مدل‌ها، شیوه‌نامه‌ها و آیین‌نامه‌های اجرایی ایجاد اقتصاد دانش بنیان در موسسه سازمان اقتصادی رضوی
-ایجاد و راهاندازی ۱۱ مرکز و شرکت دانش‌بنیان در حوزه‌های اولویت‌دار و مصوب مؤسسه سازمان اقتصادی رضوی
مرکز درمان بیماری‌های صعب‌العلاج با فناوریهای پزشکی بازساختی
شرکت پالایشگاه پلاسمای خون
شرکت مدیریت توسعه فناوری رضوی
شرکت توسعه فناوریهای آب رضوی
شرکت انرژی‌های تجدیدپذیر رضوی
شرکت صنایع خلاق رضوی
شرکت مواد پیشرفته رضوی
شرکت فناوریهای نانو رضوی
شرکت فناوریهای زیستی
شرکت فناوریهای کشاورزی، غذایی و صنایع تبدیلی
صندوق سرمایه گذاری دانش بنیان رضوی
ایجاد و راه اندازی هفت مرکز شتاب‌دهنده توسعه محصولات فناورانه با مشارکت هلدینگ‌های مرتبط
مرکز شتاب‌دهنده حوزه کشاورزی
مرکز شتاب‌دهنده حوزه غذایی
مرکز شتاب‌دهنده حوزه صنعت
مرکز شتاب‌دهنده حوزه انرژی
مرکز شتاب‌دهنده حوزه سلامت
مرکز شتاب‌دهنده حوزه فناوری های نرم و صنایع خلاق
مرکز شتاب‌دهنده حوزه فناوریهای راهبردی
شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات رضوی
با توجه به رشد شتابان صنعت آی‌تی در كشور و نیز گسترش نیازهای آستان قدس رضوی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، شركت مشاوره وخدمات رایانه قدس رضوی سال ۱۳۷۷ توسط آستان قدس رضوی راهاندازی شده است.
خط مشی كلی این شركت٬ ورود به بازار پروژه‌های بزرگ آی‌تی و تقویت مشارکت با بخش خصوصی اعلام شده است.
این شركت در حال حاضر با در اختیار داشتن حدود ۶۰ نیرو در حوزه‌های سخت‌افزار، شبکه و اینترنت، نرم افزار و پروژه‌های بزرگ آی‌تی فعالیت می‌کند.
۸- منطقه ویژه سرخس
منطقه ویژه اقتصادی سرخس در منتهی‌الیه شمال شرق ایران به عنوان دروازه طلایی ورود به کشورهای آسیای میانه و سرزمین پهناور چین و روسیه و پل ارتباطی بازا‌های مهم تجاری آسیای مرکزی با کشورهای حوزه خلیج فارس در جنوب ایران، اروپا در غرب و افغانستان و پاکستان در شرق ایران است.
سازمان عمران و توسعه رضوی
این سازمان در زیر مجموعه «سـازمان اقتصـادی رضـوی» ثبت نشده است٬ اما فعالیتهای اقتصادی٬ تجاری و عمرانی متعددی دارد.
آستان قدس رضوی سال ۱۳۶۳ تشکیلاتی اجرایی به نام «طرح جابجایی و اسكان» راهاندازی کرده بود که ماحصل فعالیتهای آن احداث ۵۰۰ خانه و یک مجتمع عظیم فرهنگی شامل دبستان، مدرسه راهنمایی و دبیرستان دخترانه بود.
ساخت یك باب درمانگاه و یك واحد پلی كلینیك و دندانپزشكی و یك باب كتابخانه بزرگ از دیگر فعالیتهای این تشکیلات بوده است.
دامنه فعالیت این تشکیلات به تدریج به جنوب خراسان كشیده شد و با انجام مقدماتی (طرح عمران و مسكن قدس رضوی) شكل گرفت.
بیش از دو سال از عمر طرح مذكور نگذشته بود كه آستان قدس رضوی با سرمایه‌ای بالغ بر یك میلیارد ریال تشكیلات فعلی را به نام سازمان عمران و توسعه رضوی پایه گذاری کرد.
نخستین جلسه هیأت مدیره این سازمان سال ۱۳۷۰ تشكیل شد و سال ۱۳۷۱ این سازمان تحت شماره ۳۳۹ به ثبت رسید.
ساخت مجتمع‌های بین راهی خدماتی رفاهی٬ ساخت مراکز فرهنگی و آموزشی همچون مسجد، کتابخانه و فرهنگسرا٬ ساخت مجتمع‌های آموزشی و ساخت واحد های مسکونی جهت زلزله زدگان از مهمترین ماموریت‌های این سازمان است.
این سازمان همچنین فعالیتهای بازرگانی قابل توجهی دارد و در حال حاضر مدیریت مجتمع کارخانجات هبلکس رضوی٬ مدیریت بازارها همچون بازار امام رضا٬ بازار مرکزی، بازار امین، بازار هدایت، بازار مصلی٬ مجتمع آهن آلات ضامن و هتل بین المللی قدس را بر عهده دارد.
فعالیتهای بازرگانی این سازمان در چنین قالبی انجام می‌شود:
- مجتمع کارخانجات هبلکس رضوی:
این مجتمع تولیدکننده بلوک‌های بتنی هوادار «اتوکلاو» شده است که در شهرهای تهران٬ مشهد و بیرجند چندین کارخانه دارد.
- مجتمع آهن آلات ضامن:
این مجتمع بیش از ۱۵ سال است که در زمینه تأمین آهن آلات مورد نیاز پروژه‌های عمرانی بزرگ کشور فعالیت می‌کند.
تأمین آهن آلات مورد نیاز تمامی پروژه‌های عمرانی آستان قدس رضوی همچون هتل بین‌المللی رضوی، ورزشگاه ۲۵ هزار نفری امام رضا و همچنین پروژه‌های بزرگ بخش خصوصی مثل مجتمع تجاری اداری اطلس از جمله فعالیتهای این مجتمع بوده است.
هتل بین‌المللی رضوی:
این هتل در جهت تأمین قسمتی از منابع مالی پروژه‌های «عام المنفعه» سازمان و با هدف خدمت رسانی به زائران حضرت رضا در نزدیک ترین نقطه به حرم رضوی در خیابان میرزای شیرازی، در زمینی به مساحت ۸۷۰۰ مترمربع و با زیربنایی بالغ بر ۶۸ هزار مترمربع دارای ساخته شده است.
این هتل چهار طبقه اقامتی شامل ۲۲۴ اتاق (اتاق های دو تخته، جانباز و تشریفاتی)، رستوران ایرانی، ایتالیایی و لبنانی در دو هزار مترمربع زیربنا، استخر و مجموعه سلامت ودو طبقه تجاری شامل مرکز فروش با مساحتی بالغ بر دو هزار مترمربع به بهره برداری رسیده است.
مجتمع تجاری اطلس:
این مجتمع در جهت تأمین قسمتی از منابع مالی پروژه‌های سازمان و با مشارکت آستان قدس رضوی و شرکت الماس تابان کیش در مشهد به بهرهبرداری رسیده است.
مدیریت ۱۵ بازار و هفت هزار مغازه
مدیریت و نگهداری از ۱۵ بازار شاخص در مشهد که شامل هفت هزار باب مغازه است از دیگر فعالیتهای سازمان عمران و توسعه رضوی است.
بازار امام رضا٬ بازار مرکزی یک و دو٬ بازار مصلی یک و دو٬ بازار کشورجم یک و دو٬ بازار امین٬ بازار فیروزه٬ بازار غدیر٬ سرای ایران٬ بازار کوثر٬ سرای رضوی٬ بازار ضامن پ بازار هدایت ۱۵ بازار زیرمجموعه این سازمان هستند.
وضعیت صادراتی شرکتها و مؤسسات اقتصادی آستان قدس
کلیـه فعالیت‌هـای اقتصـادی شـرکت‌ها و مؤسسـات اقتصـادی تابعـه آسـتان قـدس رضوی در قالب سازمان اقتصادی رضوی متمرکز شده که از سال ۱۳۸۳ فعالیت خود را آغـاز کـرده اسـت. برخـی از ایـن شـرکت‌ها نیز بـه بازارهـای بین‌المللـی ورود و محصولات خـود را صـادر می‌کنند.
برخـی از مقصدهـای صادراتـی ایـن محصـوالت عبارتانـد از: اسـترالیا، قزاقسـتان، گینـه بیسـائو، امـارات، افغانسـتان، ترکمنسـتان، عـراق، افغانسـتان، سـودان، ازبکسـتان، تاجیکسـتان، قطـر، امـارات متحـده عربـی و سـوریه.
- شرکت‌های زیرساختی
شرکت کسب و کار رضوی: این شرکت با هدف تقویت انواع کسب و کارها در راستای حمایت از کالاها و توانمندی‌های خدمات فنی و مهندسی شرکت های ایرانی در سطح کشور و منطقه فعالیت خود را آغاز کرده است.
افزایش تولید محصولات مورد نیاز کشور و جایگزینی محصولات تولیدی بجای محصولات وارداتی مشابه از دیگر اهداف این شرکت اعلام شده است.
توسعه دانش بنگاه داری بر مبنای اصول حاکمیت شرکتی در سطوح مختلف و شناسایی فناوری‌ها و صنایع حیاتی ملی، حیاتی و استراتژیک با هدف رفع و عدم وابستگی از دیگر اهداف این شرکت است.
مأموریت سازمان نیز ارتقای مدیریت کسب و کارها، مدیریت بازار خدمات به کسب و کارها٬ مدیریت پروژه های ساخت و راه اندازی کسب و کارهای کوچک و متوسط اعلام شده است.
شرکت مدیریت زنجیره تامین: این شرکت خرداد ماه سال ۱۳۹۷ و با هدف افزایش و تنظیم تولید؛ برون سپاری، سفارش تولید٬ افزایش صادرات٬افزایش اشتغال٬ کاهش هزینه‌ها و قیمت محصولات٬ اصلاح الگوی مصرف و مدیریت نقدینگی فعالیت خود را آغاز کرده است.
شركت شبكه بازار رضوی٬ موسسه كيفيت رضوی شرکت صنایع خلاق رضوی و صندوق سرمایه گذاری دانش بنیان رضوی از دیگر شرکت‌های این مجموعه هستند که اطلاعات دقیقی درباره آنها در دسترس نیست.
مرکز سرمایه‌گذاری و مشارکت
این مرکز مسئولیت جذب سرمایه یا ارائه همکاری‌های اقتصادی به شرکتها و سازمان‌های مختلف اقتصادی را برعهده دارد.
از فعالیتهای این مرکز اطلاعات چندان در دست نیست٬ در وب‌سایت این مرکز تنها به ارائه یک‌سری آمار و اطلاعات کلی بسنده شده است.
وضعیت اقتصادی و مالی شرکت‌های متعلق به آستان قدس رضوی
از جزئیات فعالیت مالی و اقتصادی هیچ یک از شرکت‌های وابسته به آستان قدس رضوی اطلاعاتی در دسترس نیست.
انتشار جنین آماری همواره از سوی تولیت آستان قدس رضوی جزء خطوط قرمز بوده و کمتر کسی از محتوای آن مطلع است و وعده ابراهیم رئیسی تولیت این آستان در خصوص شفاف‌سازی در مورد این نوع فعالیت‌ها هم تاکنون عملی نشده است.
در جستجو‌ها و کاوش‌های اینترنتی تنها به یک سند از عملکرد مالی شرکت‌های وابسته به آستان قدس رضوی دست یافته‌ام که مربوط به صورت جلسه سال ۱۳۹۳مجمع عمومی عادی سازمان اقتصادی کوثر است.
در این جلسه عملکرد مالی این سازمان از سال ۱۳۸۷ تا ۱۲۹۲ ارائه شده که نشان می‌دهد تحریم‌های بین‌المللی تاثیر فراوانی بر عملکرد شرکت‌های زیرمجموعه این سازمان اقتصادی داشته است.
فروش تجمیعی تمام شرکت‌های وابسته به این سازمان در سال ۱۳۸۷ رقمی معادل ۵۰۴۸ میلیارد ریال بوده که در سال ۱۳۹۲ به ۹۰۷۰ میلیارد ریال افزایش یافته است.
سود خالص این شرکتها نیز سال ۱۳۸۷ معادل۹۰۰ میلیارد ریال بوده که در سال ۹۲ به سه هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال رسیده است.
نیروهای انسانی این سازمان هم در سال ۸۷ حدود هشت هزار و ۴۸۴ نفر بوده که در سال ۹۲ به شش هزار و ۱۹۹ نفر کاهش یافته است.
در این جلسه همچنین اعلام شده که شرکت‌های کشت و صنعت سرخس٬ موسسه باغات٬ موسسه کشاورزی و موقوفات جنوب خراسان که متعلق به گروه شرکت‌های کشاورزی و دامپروری هستند در سال ۸۷ زیان‌زده بوده‌اند که در سال ۹۲ به سود‌دهی رسیده‌اند.
شرکت‌های نخریسی و نساجی خسروی خراسان٬ شرکت فرآورد‌‌های غذایی رضوی٬ شرکت قند چناران و شرکت معادن قدس رضوی زیر مجموعه گروه صنعت و معدن در سال ۸۷ زیان‌ده بوده‌اند.
وضعیت شرکت‌های اقتصادی آستان قدس رضوی در سالهای اخیر هم چندان خوب نیست و مسئولان ارشد این آستان طی این مدت بارها از زیان‌ده بودن این شرکتها سخن به میان آورده‌اند.
برنامه راهبردی اقتصادی
آستان قدس رضوی پس از آغاز ریاست ابراهیم رئیسی بر این مجموعه٬ برنامه راهبردی اقتصادی خود را چنین تعریف کرده است.
اسناد بالادستی
۱- سرمایه گذاری و مشارکت در زمینه‌های مختلف دارای مزیت نسبی منطقه‌ای آینده‌نگر
۲- طراحی و برنامه‌ریزی به منظور افزایش بهره‌وری و کارآمدی منابع و دارایی‌های آستان قدس رضوی که در اختیار موسسه سازمان اقتصادی رضوی و یا معاونت مشارکت ها قرار دارد.
۳- مشارکت و سرمایه‌گذاری در تولید فناورانه با مدیریت و بهره‌گیری از شرکت‌های دانش بنیان با هدف گسترش صادرات و رقابت در عرصه‌های جهانی
۴- مشارکت در فعالیتهای مختلف اقتصادی با هدف توانمندسازی مناطق محروم و افزایش ظرفیت اشتغال زایی
اهداف بنیادین
- افزایش دارایی‌ها و یا درآمد موقوفات
- بهرهبرداری بهینه از موقوفات
این آستان اعلام کرده که مأموریت‌‌های اصلی‌اش فرهنگی است؛ برای تأمین هزینه فعالیتهای آستان قدس رضوی و یا مدیریت موقوفات، فعالیتهای اقتصادی‌اش موضوعیت دارد.
خط‌مشی‌های بنیادی:
۱- حفظ و ارتقای استقلال کشور؛ استحکام ساخت درونی کشور
۲- افزایش تابآوری؛ کاهش تاثیر بحران‌ها و افزایش توانایی بازیابی وضعیت پس از بحران
۳- تقویت روابط بین‌المللی؛ تقویت تعاملات اقتصادی با سایر کشورها و ارتقای جایگاه منطقه‌ای و جهانی
۴- کاهش تصدی گری؛ پرهیز از رقابت با مردم و بخش خصوصی
۵- گسترش مشارکت مردم
۶- کاهش هزینه‌های اجتماعی
۷- ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی
۸- خدمت به محرومان و مستضعفان
۹- افزایش شفافیت
۱۰ حفظ حقوق انسانی
۱۱- حفظ محیط زیست
۱۲- افزایش بهره‌وری؛ افزایش کارایی و اثربخشی
۱۳- افزایش خودسازماندهی؛ کاهش تمرکز مدیریتی هم زمان با افزایش هماهنگی و همراستایی
۱۴- صیانت و ارتقای اعتبار آستان قدس رضوی
وضعیت اقتصادی
آستان قدس در ارزیابی خود از وضعیت اقتصادی شرکت‌های خود اعلام کرده که در حوزه درون‌سازمانی با دو چالش دست به گریبان است:
۱- عدم بهره‌وری و بازدهی مناسب دارایی‌ها در راستای تامین منابع مالی کافی و پایدار برای انجام ماموریت‌های آستان قدس
۲- ترکیب نامتناسب سرمایه‌گذاری در رشته فعالیت‌ها
این آستان مسائل و مشکلات محیطی خود را نیز چنین بیان کرده است:
۱- رکورد و نوسان‌های شدید اقتصادی
۲- فضای نامطلوب کسب و کار کشور
راهبرد‌ها
آستان قدس رضوی راهبرد‌های اقتصادی آینده خود را چنین ترسیم کرده است. راهاندازی و تقویت موقعیت اقتصادی خود در این حوزه‌ها:
۱- فراورده‌های غذایی و دارویی
۲- تجهیزات الکترونیکی
۳- فناوری اطلاعات و ارتباطات
۴- نفت و گاز
۵- صنایع فرهنگی
۶- املاک و مستغلات
مالیات آستان قدس رضوی
مالیات آستان قدس رضوی یکی از جنجالی‌ترین مسائلی است که این آستان با آن دست به گریبان است.
به استناد بند الف ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم «موقوفات، نذورات، پذیره، کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی آستان قدس رضوی و سایر بقاع متبرکه از پرداخت مالیات معاف» است.
در مورد شرکتها و مؤسسه‌های اقتصادی وابسته به آستان قدس رضوی نیز بر اساس حکم حکومتی روح‌الله خمینی در پاسخ به استفسار تولیت فقید آستان قدس رضوی در مورخه ۲۰/۱/ ۱۳۶۸ «آستان قدس رضوی و شرکتها و مؤسسات وابسته از پرداخت هرگونه مالیاتی معاف» شده‌اند.
علی خامنه‌ای٬ رهبر جمهوری اسلامی هم طی نامه۱/۳۱۲۱۰ مورخه ۱۳/۹/۱۳۹۵ اعلام کرده که «در خصوص معافیت مالی آستان قدس و شرکتها و مؤسسات وابسته نظر همان است که قبلاً نیز گفته شده» است.
این تشکیلات از آغاز حیات خود در هیچ دوره و مقطع تاریخی مشمول پرداخت مالیات نبوده و از سال ۹۹۸ هجری قمری تا زمان آغاز قانونگذاری، توسط سلاطین که عملاً تولیت آستان قدس را بر عهده داشته‌اند، معافیت مالیاتی آستان قدس رضوی مورد تأکید قرار گرفته و اجرا شده است.
در سالهای اخیر، معافیت مالیاتی آستان قدس رضوی و بنگاه‌های اقتصادی زیرمجموعه نیروهای مسلح و سایر نهاد‌های زیر نظر رهبر ایران بحث برانگیز بوده است. در این مدت تلاش‌هایی هم برای موظف کردن این ارگان‌ها به پرداخت مالیات انجام شده اما با دخالت مستقیم رهبر ایران، تا کنون بی‌نتیجه مانده است.
مطالب مرتبط:
آستان قدس رضوی؛ در این گزارش چه می‌خوانید؟
تشکبلات موقوفات و رقبه‌ها آستان قدس رضوی-فصل دوم
موسسه‌های فرهنگی و آموزشی آستان قدس رضوی-فصل سوم
موسسه‌های اجتماعی، پزشکی و آموزشی آستان قدس رضوی-فصل چهارم
آستان قدس رضوی در دوران ابراهیم رئيسی- فصل پنجم
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر