رنگ سبز نقشه جهان در گزارش تازه «صندوق بین‌المللی پول» امیدوارکننده است. سالی که گذشت، بدترین سال ثبت شده در تاریخ اقتصاد جهان است؛ سالی که به جز چین و چند کشور کوچک در آفریقا و جنوب، بقیه جهان در رکود عمیق به سر برد. حالا با آغاز واکسیناسیون و پیدا شدن نخستین نشانه‌های مهار بحران کرونا، نقشه جهان دوباره سبز شده است و به جز ونزوئلا و چند کشور دیگر، بقیه جهان رونق اقتصادی قابل توجهی را پشت سر خواهند گذاشت. حتی رنگ ایران نیز در این نقشه سبز ترسیم شده است. اما آیا این نشانه‌ای از پایان یک دهه بحران اقتصادی در ایران است؟
***
چشم‌انداز اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۱
اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۰
چشم‌انداز اقتصاد ایران چه‌گونه است؟
در گزارش اخیر صندوق بین‌المللی پول، اوضاع ایران در سال ۲۰۲۱ بهتر از آن چیزی است که قبلا تصور می‌شد. قبلا پیش‌بینی شده بود ایران امسال را با رشد صفر درصد سپری کند اما حالا برآورد شده است اقتصاد ایران در یک سال پیش رو به اندازه ۲ .۳ درصد رشد داشته باشد.
این میزان رشد قطعا به معنی جبران آن‌چه مردم ایران طی یک دهه گذشته از دست داده‌اند، نخواهد بود.
اگر این پیش‌بینی محقق شود و رشد اقتصادی ایران بعد از سه سال سقوط سنگین، مثبت شود، در این صورت اقتصاد کشور هم‌چنان ۱۳ درصد کوچک‌تر از سال ۲۰۱۷ و شش درصد کوچک‌تر از ۱۰ سال پیش، یعنی سال ۲۰۱۱ است.
بنابراین، پیش از هر چیز باید مطمئن بود که تغییر قابل ملاحظه‌ای در شرایط اقتصادی ایران و به ویژه در سطح رونق کسب و کارها و معیشت مردم رخ نخواهد داد. حجم عقب‌ماندگی و بحران آن قدر شدید بوده که برای رسیدن به موقعیت سال ۲۰۱۱، به دست‌کم سه سال رشد ثابت و پایدار در حد ۲ .۳درصد نیاز است.
اگر در این میان رشد جمعیت را هم در نظر بگیریم، آن وقت متوجه خواهیم شد برای این که یک ایرانی قدرت اقتصادی معادل ۱۰ سال پیش را پیدا کند، باید دست کم هفت سال رشد اقتصادی ایران در حد ثابت سه درصد مثبت باشد. در این صورت، در سال ۲۰۲۸ ایرانیان تازه به نقطه‌ای خواهند رسید که در سال ۲۰۱۱، پیش از شروع بحران تحریم‌ها در ابتدای دهه ۱۳۹۰ در آن قرار داشتند.
چرا رشد اقتصادی ایران مثبت شده است؟
احتمالا کارشناسان صندوق بین‌المللی پول نشانه‌های مثبتی مشاهده کرده‌اند که بر اساس آن، برآورد خود از رشد اقتصادی ایران را بالا برده‌اند.
می‌توان حدس زد روی کار آمدن دولت جدید در امریکا در این میان موثر بوده است. اما میزان این خوش‌بینی چه‌قدر است؟ قطعا خوش‌بینی در حد لغو تحریم‌ها و رسیدن به توافق در کوتاه‌مدت نیست، چرا که تنها با برداشته شدن تحریم نفت، باید رشد اقتصادی ایران بیش از سه درصد باشد.
در سال ۲۰۱۷، بعد از اجرای «برجام» و لغو تجریم‌ها و رسیدن به ظرفیت کامل تولید و صادرات نفت، رشد اقتصادی ایران به بالای ۱۲ درصد رسید. بنابراین، می‌توان گفت که پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول به معنی حل و فصل مشکلات ایران و امریکا در سال جاری نخواهد بود.
رشد اقتصادی ۲ .۳ درصدی دقیقا همان عددی است که در سال ۲۰۱۴، هم‌زمان با جدی شدن مذاکرات میان ایران و کشورهای ۱+۵ محقق شد. بنابراین، اگر بتوان به اعتبار پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول برای حل و فصل مشکلات بین‌المللی ایران زمانی تعیین کرد، باید گفت ایران در بهترین حالت در شرایطی قرار دارد که در سالهای اول بعد از روی کار آمدن «حسن روحانی» در سالهای ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ در آن قرار داشت.
حتی اگر قائل به این باشیم که جمهوری اسلامی ایران با امریکای «جو بایدن» به توافق قطعی می‌رسد، باید بدانیم زمان طولانی و راه دشواری تا آن نقطه پیش رو است.
وضعیت ایران در مقایسه با کشورهای دیگر چه‌گونه است؟
رشد اقتصادی پیش‌بینی شده برای ایران در سال ۲۰۲۱ تقریبا مساوی عربستان، کمتر از ترکیه و افغانستان و بیشتر از پاکستان، عراق و اغلب کشورهای حاشیه خلیج فارس است.
در گزارش صندوق بین‌المللی پول، رشد پیش‌بینی شده برای اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۱ بالاترین نرخ رشد بعد از سال ۲۰۱۰ میلادی است؛ ۲ .۵ درصد که نشان از امیدواری به پشت سر گذاشتن بحران کرونا است.
در صورت تحقق پیش‌بینی کارشناسان صندوق بین‌المللی پول، اقتصاد جهان در پایان سال ۲۰۲۱ درست در نقطه‌ای خواهد ایستاد که در سال ۲۰۱۹ در آن قرار داشت. در سال ۲۰۲۰ رشد اقتصادی جهان منفی ۸ .۵ درصد بود.
اما شرایط برای کشورهای پیشرفته کمی دشوار خواهد بود. معمولا رشد اقتصادی در کشورهای توسعه یافته، به دلیل پایداری شرایط چندان بالا نیست اما امسال شرایط به گونه‌ای است که پیش‌بینی شده نرخ رشد اقتصادی کشورهای پیشرفته به بالاترین حد در سه دهه گذشته برسد. چشم‌انداز امسال رشد اقتصادهای پیشرفته ۹ .۳ درصد است. این رقم بالاترین رشد اقتصادی بعد از سال ۱۹۸۹ میلادی است. در واقع، کارشناسان صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده‌اند اگرچه همه ضرر و زیان‌های کرونا جبران نمی‌شوند اما بخش زیادی از آن‌چه اقتصاد کشورهای پیشرفته طی یک سال از دست داده‌اند، طی یک سال جبران خواهد شد.
اگر این پیش‌بینی محقق شود، باز هم حجم اقتصادهای پیشرفته در پایان سال ۲۰۲۱ حدود دو درصد کوچک‌تر از سال ۲۰۱۹ خواهد بود. بر اساس این پیش‌بینی، اقتصاد کشورهای پیشرفته دست کم دو سال باید از جیب بخورند تا به نقطه صفر سال ۲۰۱۹ بازگردند.
اما آیا این چشم‌انداز محقق خواهد شد؟ معمولا پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول درست از آب درمی‌آیند، مگر این‌که اتفاقی بزرگ و غیرمنتظره، نظیر آن‌چه به شکل یک همه‌گیری بزرگ در سال گذشته رخ داد، همه چیز را، از جمله اقتصاد جهان را تحت تاثیر قرار دهد. باید منتظر ماند و دید در پایان سال پیش رو اقتصاد ایران و جهان در چه نقطه‌ای قرار خواهد گرفت.
مطالب مرتبط:
سقوط قیمت‌ها در بازار؛ آیا امیدی به بهبود اوضاع هست؟
۱۰سال سقوط؛ ایرانیان در دهه ۹۰ چه‌قدر از کشورهای همسایه عقب افتادند؟
بحرانی و بحرانی‌تر؛ نگاهی به وضعیت تورم استانی در مرداد ۱۳۹۹
کابوس دلار ۳۰ هزار تومانی؛ آیا بانک مرکزی می‌تواند ارز را سرکوب کند؟
حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۳۹۹، یک سوم هزینه سبد معاش خانوار
واکنش مردم به گرانی کره و تخم‌مرغ: هر روز سفره‌هایمان خالی‌تر می‌شود
دلار ۲۶ هزار تومانی، پراید ۱۰۰ میلیونی؛ ریال تا کجا سقوط می‌کند؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر