مریم، دانشجوی ترم هفت معماری دانشگاه هنر، تا به اینجای کار معتقد است که در زمینه مصرف قرص‌های لاغری تجربه‌ی موفقیت‌آمیزی را پشت سر گذاشته است. الگوی او از یک زن با اندام مناسب جسمی هم کسی نیست جز «بیانسه» و پس زمینه گوشی موبایل او نیز تصویری است اغوا گرایانه و نسبتا اروتیك از این خواننده پاپ آمریکایی.
«خوب نمی توانم بگویم چه تاثیری داشته، اما می توانم بگویم چه معجزه ای كرده است. من از آبان قرص های ضد اشتها می خورم و وزنم 18 كیلو كم شده است.» مریم این حرف‌ها را در کافه گودو چهارراه ولی‌عصر می‌زند. سیگار باریك لای انگشتانش را پك می زند و با پوزخند می‌گوید : «دو ماه دیگه خود بیانسه مقابل‌ات نشسته.»
ایران دارای آمار چاقی سرسام آوری است كه به گسترش سرسام آور بازار عرضه و تقاضای داروهای لاغری دامن زده است. طبق آماربیست و پنج میلیون از شهروندان ایرانی دارای اضافه وزن و چاقی هستند و از این تعداد 43 درصد را مردان و 57 درصد را زنان تشکیل می‌دهند.
مریم كه خود را بعنوان یكی از اعضای این جامعه چند ده میلیونی چاق های ایران پذیرفته است البته راه دور و درازی برای نزدیك شدن به هیكل سوپر استار اهل تگزاس آمریکا دارد، ظاهرا هنوز وزن قابل توجهی باید از دست بدهد، اما آشكارا امید بسیاری دارد تا با جادوی قرص‌های لاغری بتواند گامی بیشتری به جلو بردارد.
مشکل اینجاست که همه آدم‌های دیگر همچون مریم درباره عواقب و تاثیرات طولانی‌مدت قرص‌های لاغری خوشبین نیستند. قرص های لاغری گرچه برای مریم به قول خودش معجزه‌گر بوده است اما بنا بر اعلام مسئولان سلامت كشور در ماه فروردین جان سه شهروند را نیز گرفته است. وزارت بهداشت می‌گوید این افراد برای كاهش وزن قرص های «هربال اسلمینیگ» مصرف و فوت كرده‌اند.
وزارت بهداشت ایران قرص های هربال اسلمینیگ را غیرقانونی اعلام كرده است اما ظاهرا تبلیغات گسترده این دارو در شبكه های ماهواره‌ای و همزمان قاچاق این دارو ها به ایران ، باعث شده تا جستجوگران لاغری بتوانند آن را پیدا كنند.
مریم نیز تصدیق می كند كه در لابه لای تماشای سریال های تركی بوده است كه با این قرص آشنا شده است : «من تقریبا هر بار حرم سلطان ( سریال حریم سلطان) را نگاه می كردم در تبلیغات اسم هربال اسلیمینگ را می شنیدم. تا اینكه خب اینقدر شنیدم كه تصمیم گرفتم امتحانش كنم."
مریم تصور می كند از دست رفتن رابطه عاشقانه‌اش با دوست پسرش در تابستان سال 92 ، به خاطر چاقی او بوده است.
این دانشجوی 23 ساله از شنیدن خبر مرگ شهروندان بر اثر مصرف این قبیل قرص ها شوكه می‌شود اما خیلی زود به خودش می‌آید و می‌گوید : «خب طبیعی است كه این حرف‌ها را بزنند. برای اینكه می‌خواهند داروی خودشان را بفروشند. دوست من در لندن هم از این همین دارو استفاده می كند، نتیجه هم گرفته است.»
اما آیا به راستی خطر اصلی تنها داروهای اصطلاحا «ماهواره ای» است و خرید قرص های لاغری از داروخانه های معتبر سلامت مصرف كنندگان را تامین می كند؟
یك متخصص تغذیه در خیابان ملاصدرا تهران كه مایل نیست نامش در این گزارش منتشر شود با لبخند در این خصوص می گوید : «این سوالی است كه دست كم جامعه پزشكان پاسخ مشخصی برای آن دارد، نه ! هیچ پزشكی وجود ندارد كه به مراجعه كننده اش بگوید برای لاغر شدن برو قرص لاغری مصرف كن. من می دانم كه انواع و اقسام داروهای گیاهی و شیمیایی مورد تایید وزارت بهداشت در داروخانه‌ها به فروش می رسد. اما از داروخانه ها بپرسید تاكنون نسخه ای دیده‌اند كه در آن قرص ضد لاغری تجویز شده باشد؟ ما می گوییم اگر می خواهید وزن كم كنید باید كاملا تدریجی و تحت یك برنامه رژیمی دقیق قرار داشته باشید و ورزش كنید .»
داروهای لاغری به گفته این پزشك سازوكار بدن را تحت تاثیر قرار می دهند، قند و چربی خون را ناگهان كاهش می دهند: «به ویژه اگر بیماران دیابتی، بیمارانی كه چربی خون دارند، یا تیروئید دارند، كه اتفاقا آمارش در میان شهروندان ایرانی بسیار بالا است، اگر از این داروها مصرف كنند بدن شان خیلی زود واكنش منفی نشان می دهد. این ها مسائل بسیار خطرناكی است كه جان مصرف كنندگان این داروها را اگر به خطر نندازد دست كم تاثیر هولناكی بر سلامت آن‌ها می گذارد.»
با این حال پرسه در داروخانه های حوالی میدان ونك نشان می دهد كه داروخانه‌ها دغدغه‌ای برای فروش قرص‌های لاغری نه تنها نسخه دكتر طلب نمی‌كنند كه حتی از پرسیدن مقدماتی ترین سوالات در خصوص وضعیت سلامت متقاضی نیز صرف نظر می كنند. دكتر داروساز یكی از این داروخانه‌ها خانمی حدودا 45 ساله است كه تاكید اكید دارد: « داروهای ما هیچ مشكلی ندارد .»
او آماده است تا یك بسته قرص گیاهی لاغری را كه قیمت اش 48000 تومان است بدون هیچ پرسش و پاسخی را در اختیارم بگذارد تنها زمانی شروع به پرسش درباره پیش زمینه سلامتی می كند كه مستقیما با این پرسش روبرو می شود : «آیا احتیاج به تجویز پزشك ندارد؟» پس از آن است كه وی در رابطه با سابقه تیروئید و قد و وزن پرسش‌هایی را مطرح می‌كند.
در فضایی كه شكاف بزرگی میان پزشكان و داروخانه‌ها در خصوص مصرف قرص‌های لاغری وجود دارد، مسئول یكی از داروخانه ها می گوید : «آن قرص هایی كه می گویید باعث مرگ شده است آن‌هایی است كه در ماهواره تبلیغ می شود اصلا مورد آزمایش قرار نمی گیرند، قرص هایی كه ما داریم، چه ایرانی چه خارجی، در آزمایشگاه های ایران مورد بررسی قرار می گیرند، تایید می شوند و بعد پروانه فروش دریافت می كنند.»
با این حال علیرضا كه یك گفتاردرمان است می گوید دختر دایی اش سال گذشته از داروخانه ، دارویی شیمیایی لاغری تهیه كرده است و چند صباحی بعد به دلیل مشكل كبد راهی بیمارستان شده است.
گرچه ظاهرا این اطمینان خاطر وجود دارند كه قرص‌هایی كه در داروخانه ها به فروش می رسند دست كم حاوی ماده مخدر «شیشه» نیستند. روز سه شنبه 26 فروردین حمد ربیع زاده - دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران- خبر از آن داد كه بسیاری از داروهای لاغری و چاقی که هزاران مدل آن در ماهواره ها تبلیغ می شود دارای مواد مخدر شیشه است.
یكی از این قرص‌ها «سوپر اسلیم» است كه در داروخانه ها پیدا نمی شود، اما به عطاری های مدرن راه پیدا كرده است. فروشنده یكی از این عطاری های مدرن در قفسه های پایینی مغازه اش انواع و اقسام داروهایی كه مجوز وزارت بهداشت ندارند را برای فروش آماده كرده است، از جمله سوپر اسلیم كه قیمت اش 130 هزار تومان است و برای یك ماه جواب می دهد.
قرص دیگری كه او روی آن تاكید ویژه ای دارد ساخت آلمان است، حاوی 21 كپسول به قیمت 280 هزار تومان. فروشنده تاكید می كند : «چربی سوز شكم ، پهلو ، ران و باسن.»
او اذعان دارد كه این دست قرص ها تاییدیه ندارد : «نه دیگه ؛ ما تحریم هستیم . این ها را به ایران نمی‌دهند، قاچاق هست. قرص‌ها زمانی تاییدیه می گیرد كه یك شركتی وارد كننده باشد، ده هزار بسته از این قرص ها وارد كند. نه 70 دونه . این ها چطوری می آید در ایران؟ مهماندار هواپیما می آورد، ولی من جنس بد دست مشتری‌ام نمی دهد. این را از من می خری ، خدای نكرده فردا اتفاقی بیفتند میایی پیش من، مغازه ام را می توانی پلمپ كنی ، شكایت كنی. پس من چیزی می آورم كه تو آخ نگی!"
مسئولان وزارت بهداشت تاكنون پیكان حملات خود را متوجه داروهایی بی كیفیتی كه توسط ماهواره‌ها تبلیغ می شود كرده‌اند، اما توضیحی درباره ارائه قرص‌هایی كه توسط داروخانه ها یا داروهای قاچاقی كه در عطاری ها یا مغازه های فروش لوازم بهداشتی بدون تجویز پزشك عرضه می شود نداده اند. حتی مرگ سه شهروند بر اثر مصرف داروی های لاغری نیز باعث نشد تا معاون دارویی وزارت بهداشت دامنه انتقادات خود از قرص های ماهواره ای فراتر ببرد.
موضوعی كه پزشك متخصص تغذیه به شدت نگران آن است : «مسئولان سلامت كشور باید فكری اساسی به حال این موضوع بكنند. چاقی در كشور بیداد می كند، خانم ها و به تازگی آقایان خیلی روی این موضوع حساس شده‌اند و می خواهند هر طور شده در طرفه العینی لاغر شوند. دختران جوانی كه حتی وزن مناسبی دارند به تقلید از سویه های غلط مدرنیته و پیروی از مد می خواهند باز هم سایز خود را كم كنند. آسان ترین راه هم همین قرص های لاغری است كه مثل نقل و نبات همه جا پیدا می شود. وزارت بهداشت هم نظارت درستی ندارد ، برنامه عملی ندارد و صرفا برای رفع مسئولیت هشدارهای تكراری می دهد.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر