شبنم طلوعی؛ بازیگر، کارگردان و نمایش‌نامه‌نویس بهایی

ژاله بهمنی ، شهروندخبرنگار

ایران را تمامی ایرانیان، فارغ از عقاید شخصی، دین یا مذهب‌شان ساخته‌اند. شهروندخبرنگاران «ایران‌وایر» در مجموعه‌ای، چهره‌های برجسته اقلیت‌های دینی و مذهبی را معرفی می‌کنند. شما هم اگر با شخصیت‌های برجسته اقلیت‌های دینی آشنایی دارید یا داستان زندگی و خدمات آن‌ها را می‌دانید، با ایمیل [email protected] تماس بگیرید و روایت خود را با ما در میان بگذارید.

***

«شبنم طلوعی»، بازیگر، کارگردان و نمایش‌نامه‌نویس روز ۲۳ فروردین ۱۳۵۰ در تهران، در یک خانواده بهایی متولد شده است.

پدرش سرهنگ ارتش بود که بعد از انقلاب اسلامی، به دلیل بهایی بودن، از ارتش اخراج شد و شروع به تدریس گرامر انگلیسی به کودکان کرد. 

پدر طلوعی در دوران جنگ ایران و عراق، برای کمک به ارتش فراخوانده شده بود و از او خواسته بودند بهایی بودن خود را رد کند که از این کار امتناع کرده بود. مادرش هم فارغ‌التحصیل معماری داخلی بود که او نیز بعد از انقلاب اسلامی، برای گذران زندگی به خیاطی پرداخت.

شبنم طلوعی دانش‌آموخته کارگردانی سینما از مدرسه فیلم‌سازی «باغ فردوس» است. او لیسانس مطالعات تئاتر را نیز از «دانشگاه نانتر» پاریس گرفته است. 

طلوعی فعالیت خود را با نوشتن شروع کرد، سپس وارد عرصه تئاتر و سینما شد. او از سال ۱۳۶۹، وقتی ۱۹ ساله بود، با نوشتن داستان کوتاه، از هفته‌نامه «سروش» شروع به فعالیت کرد و تا سال ۱۳۷۲ با این مجله همکاری می‌کرد. سپس با گذراندن دوره دو ساله کارگردانی سینما در مرکز فیلم‌سازی باغ فردوس در سال ۱۳۷۳، به خاطر امکان پذیر نبودن ساخت فیلم به دلیل بهایی بودن، وارد عرصه بازیگری تئاتر شد.

طلوعی در کنار بازیگری تئاتر، کارگردانی و نمایش‌نامه نویسی را هم شروع کرد تا این که در سال ۱۳۷۷ با فیلم «بودن یا نبودن»، به کارگردانی «کیانوش عیاری»، جلوی دوربین رفت.

هم‌زمان با اولین تجربه بازی در سینما در سال ۱۳۷۷، در سریال «بگذار آفتاب برآید» نیز ایفای نقش کرد. سپس در سال ۱۳۷۹، در سریال «نیستان» و سال ۱۳۸۱ در سریال «بدون شرح» نیز بازی کرد.

او در سال ۱۳۸۰، در فیلم «خانه‌ای روی آب» به کارگردانی «بهمن فرمان‌آرا» به بازی پرداخت که جزو آثار مطرح سینمای ایران  محسوب می‌شود.

شبنم طلوعی پاییز ۱۳۸۳ از بازی در فیلم «شبانه» به کارگردانی «امید بنکدار» و «کیوان علی‌محمدی» که در آن نقش اصلی را بر عهده داشت، محروم شد. 

او از آن پس به دلیل اعتقاد به بهاییت، از همه فعالیت‌های هنری محروم و  مجبور به ترک ایران شد. طلوعی از پایان سال ۲۰۰۴ در پاریس زندگی می‌کند.

او پس از ترک ایران نیز فعالیت هنری را  کنار نگذاشت . «خاک، شکوفه، آتش» اولین فیلم مستند بلند او است که تصویربرداری و تولید آن در هشت شهر مختلف بین سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ انجام شده است.

خاک، شکوفه، آتش، مستندی دﺭباره‌ ﺯندگی «طاهره قرةالعین» ﺍست؛ ﺯنی اﺩیب که تاثیر حضوﺭﺵ ﺍز قرﻥ ۱۹ تا ﺍمرﻭز بر جنبش‌های برابری‌خوﺍه زنان ﺍدﺍمه ﺩﺍرﺩ. نوشتن ﻭ گفتن ﺍز قرةﺍلعین ﺩر ﺍیرﺍﻥِ پس ﺍز ﺍنقلاﺏ ﺍسلامی ممنوع ﺍست. حتی ﺩﺭ تجدید چاپ کتاﺏ‌های تاریخی یا ﺍدبی، فصل‌ها ﻭ صفحه‌های مربوﻁ به ﺍو حذﻑ شده‌ﺍند؛ کسی که در دوره بالا گرفتن اختلافات مذهبی و مناظره‌های دینی در ایران در دوره قاجار و در زمانی که هنوز زنان در اندرونی‌ها نگاه داشته می‌شدند، ناگهان از اندرونی‌ بیرون آمد و در حالی‌ که همسر و سه فرزند داشت، ترک خانه و خانمان کرد تا باورهایش را ترویج کند. حجابش را برداشت و تا آن جا پیش رفت که «مرتد» خوانده شد. 

درباره طاهره قره‌العین و فعالیت‌هایش اظهار‌نظرها و روایات بسیار متفاوتی وجود دارد اما در تاثیرگذار بودن و منحصر‌ به‌فرد بودنش تردیدی نیست. 

شبنم طلوعی تلاش کرده است که در مستند خود، روایتی از زندگی پر‌فراز و فرود طاهره قره‌العین ارایه دهد.

مطاب مرتبط:

هارون شفیقی، عارف و شاعر اهل سنت ایرانی

همایون خرم، موسیقی‌دان مشهور و از درویشان گنابادی

ساتنیک آقابابیان، خواننده اپرا و بازیگر ارمنی ایرانی

سرژ آواکیان، گرافیست برجسته ارمنی ایرانی

سلیمان حییم؛ مترجم و فرهنگ‌نویس یهودی ایرانی

دکتر جمال‌الدین مستقيمى؛  پزشک بهایی که پدر آناتومی ایران لقب گرفت

بهروز دارش، مجسمه‌ساز برجسته آشوری ایرانی