«فیلیپ لوتر»، مدیر بخش پژوهش‌ها و امور حقوقی «سازمان عفو بین‌الملل» برای منطقهٔ خاورمیانه و آفریقا، در تمام هفته‌های اخیر فدراسیون جهانی فوتبال را زیر فشار گذاشته بود. او مبارزه خود را با این جمله آغاز کرد: «آن‌چه برای سحر خدایاری رخ داد، دلهره‌آور است. این نتیجه رفتار تحقیرآمیز و شرورانه مقامات ایران نسبت به زنان و حقوق آن‌ها بود.»
حالا «نسیم پاپایانی» به «ایران‌وایر» می‌گوید: «خواسته ما روشن است؛ تمامی زنان باید در همه مسابقات فوتبال در سراسر ایران مجاز باشند وارد ورزشگاه‌ها شوند.»
***
«فیلیپ لوتر»؛ این نام چه قدر برای شما آشنا است؟ او از اکتبر سال ۲۰۱۶ مدیریت بخش پژوهش‌ها و امور حقوقی «سازمان عفو بین‌الملل» برای منطقهٔ خاورمیانه و آفریقا را در دست گرفته است. فعالان حقوق بشر ایرانی ساکن اروپا او را به واسطه میزان پی‌گیری‌هایش در امور زنان، کودکان، بهداشت و زندانیان، فعال‌ترین مدیری می‌دانند که طی سال‌های اخیر به ساختمان عفو بین‌الملل رسیده است.
سازمان عفو بین‌الملل «Amnesty International» یکی از مهم‌ترین نهادهای غیردولتی است که مدعی شده بیش از سه میلیون عضو برای فعالیت در امور انسان‌دوستانه حقوق‌بشری خود در سراسر جهان دارد. این رقم تقریبا منحصر به فرد است.
فعالیت این سازمان از زمان انتشار گزارشی شروع شد که ۲۸ ماه می سال ۱۹۶۱ در مجله «ابزرور» (Observer) به چاپ رسید. تیتر مقاله این بود: «زندانیان فراموش شده».
«پیتر بنِنسون»، نویسنده این گزارش سعی کرده بود پرده از چهره و زندگی زندانیانی بردارد که در کشورهای مختلف به دلیل گرایش‌هایی غیرهم‌سو با دولت‌های خود، در زندان هستند.
جرقه گزارش اما از کجا خورده بود؟ از روایتی که بنِنسون در مورد دو دانشجوی پرتغالی شنید که پس از ضرب و شتم توسط پلیس شهر «کویمبرا»، به زندان رفته بودند.
سازمان عفو بین‌الملل نام خود را براساس سرچشمه آن اتفاق، برمبنای «عفو» قرار داد اما دایره فعالیت‌هایش به شدت گسترده است؛ از مبارزه علیه تبعیض تا دفاع از فلسطینی‌هایی که از آن‌ها به عنوان سپر انسانی استفاده می‌شد.
حالا فیلیپ لوتر تمرکز خود را بیش از همیشه روی ایران قرار داده است. او هفت ماه پیش گزارشی را از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر کرد. البته این بار مانند بسیاری از مقامات ارشد نهادهای غیردولتی حقوق بشری، فقط به ابراز نگرانی بابت آن‌چه در ایران رخ می‌دهد، بسنده نکرد.
در گزارش لوتر آمده است: «مقامات ایران در سال ۲۰۱۸ میلادی بیش از هفت‌هزار شهروند معترض را دستگیر کرده‌اند. صدها نفر شلاق خورده و دست کم ۲۶ نفر از معترضان کشته شده‌اند. هم‌چنین ۹ نفر در شرایط وخیم جسمانی هنوز در زندان هستند.»
او در گزارش خود، از واژه «سال شرم‌آور ایران» استفاده کرد.
مدیر بخش پژوهش‌ها و امور حقوقی در خاورمیانه و آفریقا امسال تمرکز خود را متوجه وضعیت کارگران زندانی و زنان در ایران کرد. در عین حال، میان دغدغه‌هایش برای جامعه ایران، گاهی هم به نقض حقوق کارگرانی که در کشور قطر برای آماده‌سازی ورزشگاه‌های این کشور به کار گرفته شده‌اند، توجه داشت.
او فقط در ماه سپتامبر، سه بار از مقامات کشور قطر درخواست کرد که به هشدارهای سازمان عفو بین‌الملل برای رسیدگی به وضعیت کارگران این کشور توجه کند. در یکی از گزارش‌های سازمان عفو بین‌الملل آمده است: «با وجود وعده‌های مکرر مقامات کشور قطر برای اصلاحات اما کارگران مهاجر هنوز بدون دستمزد و رعایت شدن عدالت به خانه‌های خود می‌روند.»
به روزنامه «گاردین» گفته بود: «یا اصلاحات بسیار آهسته انجام می‌شوند یا به درستی اجرا و یا اصلا انجام نمی‌شوند. آن‌چه ما می‌دانیم، این است که عدالتی برای کارگران در قطر وجود ندارد.»
این سازمان البته کنار کارگران ایرانی هم ایستاد؛ با گزارشی از وضعیت «سپیده قلیان» فعال حقوق کارگران، «اسماعیل بخشی» فعال کارگری و تعدادی از کنش‌گران و کارگران ایرانی در حبس با این تیتر: «زندان و شلاق برای هفت کنش‌گر؛ بی‌عدالتی شرم‌آور».
اما طی هفته‌های اخیر، سازمان عفو بین‌الملل یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های بازی فوتبال بود. ناگهان توپ را برداشت و به زمین فدراسیون جهانی فوتبال برد. بدون آن‌که نقش بازی کند، فریادهایش را در بوق و کرنا کند و پز اکتیویستی برای زنان هوادار فوتبال بگیرد و یا واکنشی به خودسوزی «سحر خدایاری» نشان دهد، وارد زمین شد.
یک گزارش با این جمله از فیلیپ لوتر آغاز می‌شود: «آن‌چه برای سحر خدایاری رخ داد، دلهره‌آور است. این نتیجه رفتار تحقیرآمیز و شرورانه مقامات ایران نسبت به زنان و حقوق آن‌ها بود.»
او گفته بود: «ایران تنها کشور باقی‌مانده جهان است که زنانش را به جرم تماشای فوتبال تخقیر می‌کند.»
او اضافه کرده بود: «مرگ او (سحر) نباید بیهوده باشد. باید جلوی فاجعه‌های بیشتر را بگیریم.»
ساکت هم ننشست، با فیفا وارد مذاکره شد. گزارش‌هایش در سازمان عفو بین‌الملل به شبکه خبری «سی‌ان‌ان» رسید اما بازی را از رسانه‌ها به اتاق‌های فدراسیون جهانی فوتبال کشید.
پی‌گیری‌هایش حالا به این جملات «جیانی اینفانتینو»، رییس فدراسیون جهانی فوتبال رسیده است: «امشب، این‌جا سرمربی تیم ملی ایران و مدیرفنی زنان ایران حضور دارند. این یعنی فوتبال در آن کشور وجود دارد. اما یک مشکل بزرگ هم هست. همه ما می‌دانیم که زنان نمی‌توانند برای دیدن بازی‌های فوتبال به ورزشگاه‌ها بروند و فوتبال مردان را تماشا کنند. ما در این مدت با مقامات ایران و فدراسیون این کشور صحبت‌هایی داشتیم. داریم تلاش می‌کنیم که این شرایط را تغییر دهیم. فدراسیون فوتبال در ایران به ما می‌گوید این شرایط تغییر خواهد کرد. اما ما فقط منتظر نمی‌مانیم. ما همه چیز را به خوبی زیر نظر خواهیم داشت. زنان ایران باید از دهم اکتبر، از بازی بعدی ایران، از اولین بازی تیم ملی ایران در راه جام جهانی دیدن کنند و وارد ورزشگاه‌ها شوند.»
برای فیلیپ لوتر حالا از اتفاقاتی که برای «زنان آزادی» یا همان دخترانی که می‌خواهند سهمی از سکوهای ورزشگاه داشته باشند، نوشته‌ایم. از این‌که آیا بیانیه فیفا در مورد باز شدن درهای ورزشگاه‌های ایران به روی زنان را دیده است؟ آیا سازمان عفو بین‌الملل بر اجرای این برنامه در ایران نظارت می‌کند؟ آیا همین نهاد حقوق بشری، نگران آن شش دختری که پیش از آغاز رقابت‌های لیگ بازداشت شدند، هست؟ آیا به تعامل یا ادامه فشار در قبال فدراسیون جهانی فوتبال ادامه خواهد داد؟
«نسیم پاپایانی» از سوی فیلیپ لوتر به عنوان نماینده سازمان عفو بین‌الملل برای پاسخگویی به این سوالات معرفی شده است. او به «ایران‌وایر» می‌گوید: «ما از مقامات ایران خواسته‌ایم كه هرچه سریع‌تر به این ممنوعیت تبعیض‌آمیز در مورد زنان برای ورود به ورزشگاه‌های فوتبال پایان دهند.»
او البته به قید و شرط‌های فدراسیون فوتبال ایران برای محدودیت حضور زنان جهت تماشای بازی‌های ملی و عدم صدور مجوز برای تماشای بازی‌های باشگاهی هم اشاره می‌کند: «خواسته ما روشن است؛ تمامی زنان باید در همه مسابقات فوتبال در سراسر ایران مجاز باشند وارد ورزشگاه‌ها شوند. این محدود به مسابقات بین‌المللی و تنها در ورزشگاه آزادی نیست. مطمئنا مساله تعداد زنان هم اهمیت خواهد داشت. خانم‌ها کاملاً بدون محدودیت باید مجاز به تماشای هر مسابقه‌ای در هر شهر و ورزشگاهی باشند.»
نسیم پایاپانی به اقداماتی که سازمان عفو بین‌الملل تا پیش از این در این رابطه انجام داده است، اشاره می‌کند: «ما پیش از این از جامعه بین‌المللی، از جمله فیفا خواسته بودیم كه برای پایان دادن به ممنوعیت حضور زنان و همین‌طور اطمینان از دسترسی آن‌ها به همه ورزشگاه‌های ورزشی، بدون تبعیض، از اهرم‌هایی مانند خطر تعلیق و مجازات استفاده کند و هر چه سریع‌تر اقدامات فوری را انجام دهد.»
او به بازداشت دخترانی که برای ورود به ورزشگاه تلاش می‌کردند، اشاره کرده است: «زنانی که به دلیل اعتراض به ممنوعیت ورود به ورزشگاه‌های فوتبال بازداشت شده بودند، باید سریع و بدون قید و شرط آزاد شوند و هیچ اتهامی به آن‌ها وارد نباشد. قوانین تبعیض‌آمیز در مورد ورود زنان به ورزشگاه‌ها روی زندگی این زنان تاثیر گذاشته است.»
نسیم پایاپانی می‌گوید که سازمان عفو بین‌الملل با مقامات ایران هم‌چنان برای بهبود شرایط حقوق بشر این کشور در ارتباط خواهد بود.
مطالب مرتبط:
دختران گزینشی امروز و فردا به فاطما سامورا دروغ خواهند گفت
دختر آبی سه روز پیش از دنیا رفته بود؛ خاکسپاری بدون خانواده به دلیل مسائل امنیتی
خودسوزی دختری که می‌خواست وارد ورزشگاه آزادی شود
برای تمام زنانی که نادیده گرفته شدند، بازی می‌کنیم
فیفا را بهتر بشناسیم؛ برای سحر متاسفیم اما با ایران تعامل داریم
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر