دریافت کمک نقدی برای هزینه‌های انتخاباتی ممنوع شد

برخی جزییات طرح «دوفوریتی شفافیت و نظارت بر تامین مالی فعالیت‌های انتخاباتی»، از جمله اصطلاحات و ماده دوم این طرح، در صحن علنی مجلس شورای اسلامی تصویب شد. دوفوریت این طرح نیز ۱۴ روز پیش در مجلس به تصویب رسیده بود.

به گزارش ایران وایر و به نقل از خبرگزاری ایلنا، نمایندگان مجلس دهم شورای اسلامی، روز یکشنبه، ۱۵ دی ۱۳۹۸، اصطلاحات و عبارات طرح «دو فوریتی شفافیت و نظارت بر تامین مالی فعالیت‌های انتخاباتی در انتخابات مجلس» را با ۱۵۸ رای موافق، ۵ رای مخالف و ۸ رای ممتنع از مجموع ۲۳۶ نماینده حاضر در صحن مجلس به تصویب رساندند.

در بررسی اصطلاحات و عبارات این طرح، عباراتی چون تبلیغات، فعالیت‌های انتخاباتی، هزینه‌های انتخاباتی، تامین مالی انتخابات و سامانه مالی انتخابات، هر یک تعریف شده و به تصویب اکثریت نمایندگان حاضر در صحن مجلس رسید.

بنابر ماده یک این طرح که به تصویب رسید، اصطلاحات و عبارات زیر در این قانون، در معانی ذیل به‌کار می‌روند:

۱- تبلیغات: به مجموعه اقدامات نامزدهای انتخابات و یا نمایندگان آنها و سایر افراد- اعم از گفتاری، نوشتاری و رفتاری- به منظور تأثیرگذاری بر رأی‌دهندگان گفته می‌شود که با هدف رساندن پیام، خط مشی و برنامه نامزدها یا احزاب و گروههای سیاسی به مردم می‌باشد تا از این طریق آنها را به رأی‌دادن به نامزدهای مورد نظر یا جریان و گروه خاص ترغیب نمایند.

۲- فعالیت‌های انتخاباتی: به هرگونه فعالیت قانونی اطلاق می‌گردد که نامزدها، احزاب و گروه‌های سیاسی و طرفداران آن‌ها در تبلیغات و یا امور مرتبط با انتخابات انجام می‌دهند.

۳- هزینه‌های انتخاباتی: هزینه‌هایی مادی است که نامزدهای انتخابات و احزاب و گروه‌های سیاسی در انجام فعالیت‌های انتخاباتی و تبلیغات، صرف می‌کنند.

۴- تامین مالی انتخابات: به مجموعه منابعی گفته می‌شود که جهت تأمین هزینه‌های انتخاباتی انجام  یا صرف می‌شود.

۵- سامانه مالی انتخابات: پایگاهی است که وزارت کشور به‌صورت الکترونیکی ایجاد و نامزدها و احزاب و گروههای سیاسی ملزم به ثبت اطلاعات مالی خود مطابق قانون در این سامانه می‌باشند.

همزمان، ماده دوم این طرح نیز روز یکشنبه ۱۵ دی۱۳۹۸ با ۱۳۴ رای موافق، ۳۰ مخالف و ۱۰ رای ممتنع از مجموع ۲۲۷ نماینده حاضر در صحن مجلس به تصویب رسید. براساس ماده ۲ این طرح، هیچ شخص یا نامزدی نمی‌تواند اقدام به دریافت یا پرداخت کمک مالی نقدی یا غیرنقدی جهت تامین منابع مالی فعالیت‌های انتخاباتی و هزینه‌کرد آن‌ها نماید، مگر به صورتی که در این قانون مقرر شده است.

لازم به توضیح است که در متن طرح و در مواد آتی آن، درباره دریافت و پرداخت کمک‌های نقدی و غیرنقدی در فعالیت‌های انتخاباتی آمده که نامزدها، احزاب و گروه‌های سیاسی حق ندارند هیچ‌گونه کمک مادی و غیرمادی از اشخاصی که دارای تابعیت غیرایرانی باشند، دریافت کنند.

همچنین این طرح اشخاص حقوقی به جز احزاب و گروه‌های سیاسی و موسسات خیریه و اوقاف، را از هرگونه کمک به فعالیت‌های انتخاباتی تحت هر عنوانی به صورت مستقیم و غیرمستقیم منع می‌کند.

بر اساس طرح دو فوریتی شفافیت مالی کاندیداها، باید مشخصات کامل پرداخت کنندگان و دریافت کنندگان کمک های مالی به تبلیغات کاندیداها منتشر شود و کمک ها نیز نمی‌تواند نقدی باشد و باید از طریق سیستم بانکی انجام شود.

از دیگر مواد این طرح تعیین سقف برای هزینه تبلیغاتی هر نامزد انتخاباتی است که در هر دوره به وسیله کمیسیون بررسی تبلیغات تعیین شده و به تصویب هیات مرکزی اجرایی و هیات مرکزی نظارت می رسد.

گفتنی است، این طرح بخشی از یک طرح بزرگتر تحت عنوان «اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس» بوده‌ که دارای سه بخش، حزبی شدن انتخابات، استانی شدن انتخابات مجلس و شفافیت فعالیت‌ها و هزینه‌های مالی اعم از درآمدی و هزینه‌ای است. البته، فعلا مجلس دهم فقط روی بخش شفافیت مالی کاندیداها تمرکز دارد که دو فوریت آن را در روز اول دی ۱۳۹۸ به تصویب رسانده‌است.

بحث شفافیت مالی کاندیداهای انتخابات مجلس می‌تواند یکی از مهم‌ترین ابزارهای مبارزه با فساد مالی نمایندگان مجلس باشد. ایران وایر پیشتر در گزارشی به فساد مالی برخی از کاندیداهای انتخابات مجلس یازدهم پرداخته بود. در میان این کاندیداها، نام محمدباقر قالیباف، الیاس حضرتی، محسن کوهکن و علاالدین بروجردی به چشم می‌خورد.

محمدباقر قالیباف پیش از این نیز متهم به گرفتن کمک مالی از قاچاقچیان مواد مخدر در دوره ریاست خود در ستاد مبارزه با مواد مخدر شده بود. استفاده از منابع مالی شهرداری تهران برای تبلیغات انتخاباتی ریاست جمهوری در سال ۱۳۹۶ نیز در کارنامه قالیباف موجود است.