برادران رجبیان با تن بیمار به زندان اوین بازگشتند

در شلوغی خیابان عکس گرفته‌اند، برای آخرین بار دوستان شان را در آغوش گرفته­اند و بعد منتظر باز شدن درآهنی شده‌اند. پنج روز مرخصی با وثیقه ششصد میلیون تومانی به سرعت برق و باد گذشته و روز گذشته راهی بند هشت زندان اوین شده‌اند. تا دوران حبس­شان را کنار دزدان دریایی و منهمان پرونده مواد مخدر بگذرانند.

 مهدی و حسین رجبیان دوبرادر هستند که با عنوان هنرمندان زندان اوین شناخته می‌شوند. مهدی نوازنده است و حسین کارگردان، جرم‌‌شان هم دقیقا کارهای هنری‌شان است. مهدی، حسین و دوست مشترک‌شان یوسف عمادی که او هم نوازنده و آهنگساز است در یک دفتر مشترک در ساری با هم کار می‌کردند.

مهرماه 92 نیروهای امنیتی سپاه مازندران آن‌ها را بازداشت می‌کنند اول به یک مکان نامعلوم منتقل می‌شوند و بعد از بیست رزو به بند دو الف منتقل می­شوند. یکی از دوستانشان می­گوید: «نمی­دانید خانواده­شان چه کشیدند، از اول که پدر و مادر پیرشان نمی­دانستند کجا باید سراغ پسرها را بگیرند تا حالا که هر دو مریض هستند و حتی پزشکان گواهی عدم تحمل حبس داده­اند اما به زندان بازگشتند.»

 آن­ها جوانتر از آن هستند که درگیر مشکلات کلیوی و یا بیماری عصبی باشند اما دوستان شان می­گوید: «فشارهای بازجویی، زندان و اعتصاب غذا آن­ها را به این روز انداخته است.» حسین برادر بزرگتر است، سی و سه ساله است و پیش از زندان در زمینه کارگردانی فعالیت می­کرده است. فیلمی با عنوان «مثلث واژگون» ساخته است موضوع این فیلم به حق طلاق زنان ایرانی می­پردازد. او برای ساخت این فیلم مجوز رسمی وزارت ارشاد را داشته اما پس از بازداشت فیلم توسط نیروهای امنیتی توقیف شده است. مهدی کوچکتر است و الان بیست و هشت سال دارد. نوازنده سه تار است و سایت «برگ موزیک» را  پراه اندازی کرده بود. این سایت که سال87 یعنی در زمانی که حسین تنها نوزده سال داشته راه افتاده و مهمترین منبع موسیقی زیر زمینی به شمار می­رفت. این سایت تا سال 92 صدها آهنگ زیر زمینی از خوانندگان داخل و خارج از کشور به اشتراک گذاشت.

فعالیت این سایت اما از روز دستگیری آن­ها متوقف شده است. مهدی پروژه دیگری هم در دست داشت او در حال انجام یک پژوهش تاریخی درباره ایران به روایت سه تار بود. پروژه­ای که اجرای آن­ هم متوقف شد.

شاکی پرونده این دو برادر، سپاه پاسداران است و آن­ها به تبلیغ علیه نظام و توهین به مقدسات از طریق کارهای هنری­شان متهم شده اند. برادران رجبیان روزهای سختی را در دوران بازجویی و زندان گذرانده­اند، به قول دوستشان پیر شده­اند: «خیلی زجر کشیده­اند در دوران بازجویی با وسیله­ای شبیه شوکر شکنجه شده­اند. بازجو تهدیدشان کرده بود که اگر اعتراف تلویزیونی نکنند حکم اعدام می­­گیرند و حالا عوارض شکنجه­های جسمی و فروپاشی روحی­شان درگیر شدن با بیماری است. مهدی به یک بیماری عصبی مبتلا شده و بینایی­اش با مشکل رو به رو شده و حسین مشکل کلیه پیدا کرده است.»

آن­ها بعد از گذراندن دوران بازجویی با قرار وثیقه آزاد شدند اما چندی بعد در دادگاهی با ریاست قاضی مقیسه به همراه رفیق­شان یوسف عمادی هر کدام به شش سال حبس تعزیری و پرداخت بیست میلیون تومان جریمه محکوم شدند.

مهدی برای پرداخت این جریمه سه­تارش را به حراج گذاشت. دوستش می­گوید: «فروش ساز سخت­ترین کار برای یک هنرمند است.» او توضیح می­دهد که هر سه نفر در طول دوران بازجویی و حتی در دادگاه از حق داشتن وکیل محروم بوده­اند: «گفته بودند اتهام شما هنری است و خودتان بهتر می­توانید دفاع کنید.»

 آن­ها به حکم دادگاه بدوی اعتراض می­کنند. در دادگاه تجدیدنظر حکم زندانشان به سه سال تعزیری و سه سال تعلیقی کاهش می­یابد، البته تنها معترضان این حکم برادران رجبیان نبوده­اند. این حکم با واکنش هنرمندان و سازمان­های حقوق بشری رو به رو شد. به گزارش توانا  بهمن ۹۴، ۱۶۵ هنرمند ایرانی، چون شهرنوش پارسی‌پور، جعفر پناهی، گروه آبجیز، شاهین نجفی، گروه ایندو، هانیبال یوسف و حامد نیک‌پی در اعتراض به حکم سنگین این سه نوشتند: «صدور چنین حکم‌هایی از سوی نهادهای قضایی، بیشتر می‌تواند در مورد جانیان باورپذیر باشد تا هنرمندان. اما متاسفانه در ایران امروز، مجازات‌های به مراتب شدیدتری را برای هنرمندان به نسبت جنایتکاران شاهدیم.»

خرداد 95 سازمان عفو بین‌الملل نروژ، انجمن قلم نروژ و سازمان موزیک ، از دولت این کشور خواستند برای توقف و لغو احکام صادرشده علیه این سه هنرمند تلاش کند. در تیرماه امسال نیز کریمه بنون، گزارش‌گر ویژه سازمان ملل متحد در حقوق فرهنگی و دیوید کی، گزارش‌گر ویژه در آزادی بیان، با تاکید بر اینکه «فعالیت هنری جرم نیست»، خواستار آزادی برادران رجبیان و یوسف عمادی شد.

با وجود همه این اعتراض­ها آن­ها از خردادماه 95 برای گذراندن دوران حبس­شان به زندان اوین منتقل می­شوند. آن­ها ابتدا به بند هفت منتقل می­شوند اما شهریور ماه وقتی مهدی به خاطر ندان مرخصی استعلاجی برای رسیدگی به وضعیت جسمی­شان اعتراض می­کند توسط دادیار ناظر زندان از برادرش جدا و به بند هشت منتقل می­شود: «بند هشت بند بسیار بدی است. وضعیت بهداشتی افتضاح است. اینطور که ازشان شنیدم بند هشت همان بندی است که زندانیان مواد مخدر و دزدان دریایی سومالی آن­جا نگهداری می­شوند.»

برادران رجبیان در اعتراض به این موضوع دست به اعتصاب غذا زدند. اعتصاب غذایی که نه روز بعد با عفونت ریه حسین و انتقال او به بیمارستان پایان یافت: «کلیه هر دوشان به خاطر این اعتصاب غذا مشکل جدی پیدا کرده. حتی علت مشکل بینایی حسین هم اعتصاب غذاست. پزشک به آن­ها گواهی عدم تحمل حبس داده اما حتی اجازه نمی­دهند مداوا را پیگیری کنند. حتی با تمدید مرخصی­شان مخالفت شد.»